Groen: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Verbeter skakels na 5 tale
No edit summary
Lyn 2:
 
<font color="green">'''Groen'''</font> is 'n [[kleur]] wat algemeen in die natuur gesien word. [[Plant]]e is groen weens die
<font color="green">[[chlorofil]]</font> wat hulle bevat.
<font color="green">Groen</font> [[lig]] het 'n [[golflengte]] van ongeveer 550 [[nanometer|nm]], en is een van die primêre [[toevoegende kleur]]e, die komplement van [[magenta (kleur)|magenta]]. Baie kunstenaars hou steeds nog by tradisionele kleurteorie waarin die komplement van <font color="green">groen</font> as [[rooi]] gesien word.
 
== Onderskeid tussen "blou" en "groen" in tale ==
Lyn 9:
Die [[Afrikaans]]se taal maak 'n onderskeid tussen [[blou (kleur)|blou]] en <font color="green">groen</font>, maar sommige [[taal|tale]] (soos [[Viëtnamees]] of Tarahumara) het gewoonlik nie verskillende woorde nie, en verwys na <font color="green">groen</font> deur 'n woord te gebruik wat ook na [[geel]] of [[blou (kleur)|blou]] kan verwys.
 
Daar word soms gesê dat [[Japannees]] nie tussen blou en <font color="green">groen</font> onderskei nie. Moderne JapansJapanneess het woorde vir beide groen (緑 ''midori'') en blou (青い ''aoi'' [[beskrywende naamwoord|b.nw.]]; 青 ''ao'' [[selfstandige naamwoord|s.nw.]]). Hierdie onderskeid bestaan nie in antieke JapansJapannees nie: die woord ''midori'' is slegs begin gebruik tydens die ''Heian''-periode, en toe (en vir lank daarna) is ''midori'' slegs as 'n skakering van ''ao'' beskou. Slegs na die [[Tweede Wêreldoorlog]], gedurende die besetting van Japan, het opvoedkundige materiaal begin onderskei tussen groen en blou. Daarom, terwyl meeste Japannese dit wel as <font color="green">groen</font> erken, word ''ao'' steeds gebruik vir <font color="green">groen</font> verkeersligte en plante. Meeste ander voorwerpe &mdash; 'n groen [[motor]], [[trui]], ens. &mdash; sal in die algemeen ''midori'' genoem word.
 
[[Wallies]] het verskillende grense as [[Engels]] ten opsigte van blou en <font color="green">groen</font>. Die woord ''glas'' word gewoonlik as 'blou' vertaal, maar verwys ook onder andere na die kleur van die see, gras of silwer. Die woord ''gwyrdd'' is die standaardvertaling vir <font color="green">"groen"</font>. ''Glas'' (dieselfde spelling) is ook die standaardvertaling vir 'groen' in [[Iers]]. In Iers is ''gorm'' die woord vir 'blou' &ndash; die eerste deel ("'''gor'''m") word dieselfde uitgespreek as in Wallies ("'''gwyr'''dd").
Lyn 15:
[[Sjinees]] het die blou-groen onderskeid, maar 'n ander woord wat die moderne omgangstaal voorafgaan, ''q&#299;ng'' (青), word gebruik. Dit kan na óf <font color="blue">blou</font> óf <font color="green">groen</font> verwys, of selfs na [[swart]], soos in ''xuánq&#299;ng'' (玄青), alhoewel dit baie raar is.
 
In [[Koerdies]] word die woord "&#351;în" (uitgespreek ''shien''), wat 'blou' beteken, gebruik vir groen dinge in die natuur, soos [[blare]], gras en [[]]. Daar is 'n ander woord, "kesk", wat gebruik word vir ander groen dinge, soos byvoorbeeld die Koerdse vlag.
 
== "Groen" as 'n politieke ideologie ==
Lyn 23:
<font color="Green">'''Groen'''</font> word deur ekologiebewegings gebruik as gevolg van die algemene voorkoms daarvan in die natuur. ''Greenpeace'', 'n ekologie-aktivistegroep, gebruik groen weens die verbintenis met lewe. Mense wat omgewingsbeskerming in die politieke sfeer bevorder word die "Groenes" genoem.
 
Daar is [[politieke party]]e bekend as "Groen Partye" in meer as eenhonderd lande dwarsdeur die wêreld (dit het ontstaan in [[Europa]], alhoewel die Groen Partye van die [[Verenigde State]] en [[Kanada]] ook sterk wortel geskiet het). Die meer algemene term "[[<font color="green">groen party]]</font>" word gebruik vir partye wat voorstaanders van omgewingsbeskerming is.
 
'n "Groen Party" (of Faksie) het ook bestaan in die [[Bisantynse Ryk]] vir 'n kort ruk, maar dit het natuurlik niks met die moderne Groenes te doen gehad nie. Dit het eerder ontwikkel uit 'n soort strydwaresies-ondersteunersklub, wie se bestuurders groen gebruik het om hulleself van die opponerende "Blou Party" te onderskei.
 
<font color="Green">'''Groen'''</font> is die tradisionele kleur van [[Islam]], ook weens die verbinding met die natuur. Die profeet [[Mohammed]] word betroubaar aangehaal in 'n ''hadith'' waar hy sê dat "water, groenigheid en 'n pragtige gesig" drie universele goeie dinge is.
 
Om hierdie rede is die vlag van [[Libië]] slegs groen, die enigste huidige nasionale vlag van een enkele kleur.
 
<font color="Green">'''Groen'''</font> is ook die kleur van die [[VSA-dollar]]noot se rugkant, en dra 'n sterk verbinding met geld, rykdom en [[kapitalisme]]. Dit is veral waar in die V.S.A., maar die status van die dollar wêreldwyd maak dit 'n wyer simbool. Dit word geïllustreer in 'n grap wat in die dae van die [[Sowjetunie]] vertel is: "Noem iets groen, anders as geld", met die korrekte antwoord "'n [[roebel]]".
 
Op Noord-Amerikaanse aandelemarkte word groen gebruik om 'n stygende aandeleprys aan te dui, maar in Oos-Asiese aandelemarkte word groen gebruik vir 'n afname in aandelepryse.
 
<font color="Green">'''Groen'''</font> is ook die kleur van ondersteuners van Taiwannese onafhanklikheid, in teenstelling met die verenigende blou koalisie. Die oorsprong van hierdie simboliek kom van [[Taiwan]] wat 'n tropiese eiland is, en is onverwant aan omgewingsgesindheid of die Groen Party.
 
== Simboliek ==
Lyn 43:
In die [[Middeleeue]] het groen euwele of demoniese gediertes (insluitende [[draak|drake]]) voorgestel, en somtyds [[liefde]].
 
<font color="Green">'''Groen'''</font> simboliseer ''gaan'' of ''ry'' weens die gebruik in [[verkeersteken]]sverkeerstekens. Dit is ook die kleur van tekens wat inligting of rigtings gee.
 
In [[motorwedren]]ne word 'n groen<font color="Green">'''Groen'''</font> [[vlag]] gebruik om die begin of voortsetting van 'n resies aan te dui.
 
Weens sy eienskappe van goeie [[kamoefleer|kamoeflering]] word groen tipies in velduniforms van baie militêre dienste gebruik. Dit is ook die formele uniform van baie landweermagte en vlote.
 
Groen is 'n simbool van [[Ierland]], wat ook verwys word na as "die [[smarag]]eilandsmarageiland". Die kleur word spesifiek verteenwoordig in die republikeinse en nasionalistiese tradisies van moderne tye, en word in daardie sin gebruik op die vlag van die Republiek van Ierland, teenoor die unioniste se [[oranje (kleur)|oranje]].
 
Groen is ook die simbool van die [[Esperanto]] taal. Daar word gesê dat die kleur die eerste deur die Ier Richard Henry Geoghegan voorgestel is, weens die Ierse verbinding daarvan. Die kleur is spesifiek met die [[groen ster]] geassosieer, en dit word ook gesien op die Esperanto-vlag.
 
"[[Klein Groen Mannetjies]]" verwys na die stereotipiese [[ruimtewese]]nsruimtewesens met <font color="Green">groen</font> velvelle, antennas en 'n rofweg menslike liggaamsplan (maar met die getalle van sekere liggaamsdele gereeld verander).
 
[[Stephen King]] het 'n boek genaamd ''[[The Green Mile]]'' geskryf, wat verwys na die laaste staptog wat deur [[gevangene]]sgevangenes gemaak is wat doodsafwagtend is.
 
[[Pink Floyd]] het 'n lied getiteld ''Green Is The Colour'' vrygestel.
Lyn 67:
 
== Kleurkoördinate ==
Volgens verskeie kleurskemas word <font color="Green">'''groen'''</font> as volg voorgestel:
{| border="1"
!Model