Wysiging soos op 19:52, 13 Februarie 2014 wysig Oesjaar (besprekings \| bydraes) Burokrate, Administrateurs 195 833 edits →‎Teen: Skakel ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 06:23, 23 Maart 2015 wysig maak ongedaan Naudefj (besprekings \| bydraes) Burokrate, Administrateurs 71 387 edits k Sintaks vir ISBN-nommer Nuwer wysiging →
Lyn 1: [[Lêer:Melrose house SA.jpg\|~~thumb~~duimnael\|regs\|300px\|Die Melrose-Huis in Pretoria waar die vredesverdrag onderteken is]] Die '''Verdrag van Vereeniging''' (beter bekend as die '''Vrede van Vereeniging''') is die vredesverdrag wat op Saterdag [[31 Mei]] [[1902]] geteken is tussen verteenwoordigers van die [[Afrikaner\|Boere]] en die [[Verenigde Koninkryk\|Britte]]. Hierdie verdrag het die bloedigste oorlog ooit op [[Suid-Afrika]]anse bodem, die [[Tweede Vryheidsoorlog\|Anglo-Boereoorlog]], beëindig. == Inleidend == Nadat die Boeregeneraals besluit het dat die oorlog nie volgehou kon word nie, het hulle met moeite hul manskappe oorreed om die wapens neer te lê. Die eerste korrespondensie het op [[4 Maart]] [[1902]] plaasgevind toe [[Herbert Kitchener\|Lord Kitchener]] 'n aide-memoire aan [[Schalk Willem Burger]] gestuur het waarin die Nederlandse minister van buitelandse sake die Boere aanraai om die wapens neer te lê en die stryd te beëindig. == Die Vredesluiting == "Broers, ons het besluit om tot die bittere einde te staan; laat ons soos manne erken dat daardie einde vir ons gekom het, in bitterder vorm gekom het as wat ons ooit gedink het. Vir ’n ieder van ons sou die dood ’n soeter en sagter einde gewees het as die stap waartoe ons nou sal moet oorgaan. Maar ons buk voor Gods wil. Die toekoms is duister; maar ons sal die moed, die hoop, die vertroue op God nie prysgee nie." Dit was die woorde van genl. [[Jan Smuts]] aan sy mede-Boerestryders op die oggend van [[29 Mei]] [[1902]]. Hulle was byeen in die [[Tent van Samekoms]] op [[Vereeniging]] vir die aanvang van die vredesonderhandelinge wat ’n einde sou bring aan die [[Tweede Vryheidsoorlog]], ook bekend as die Anglo-Boereoorlog. Hierdie stryd het reeds sedert [[11 Oktober]] [[1899]] oor die hele land gewoed. Volgens die vredestraktaat, waarvoor net "ja" of "nee" gestem moes word, sou die twee Boererepublieke hul onafhanklikheid inboet. In Mei [[1902]] het sestig Boere-leiers met Britse verlof by [[Vereeniging]] vergader om oor vrede te besluit. Op [[15 Mei]] tref die afgevaardigdes daar alles in gereedheid aan. Hulle is in twee ruim tente gehuisves, terwyl samesprekings in ’n groter tent in die middel van die terrein gevoer is. Tydens die eerste vergadering is genl. [[Christiaan Frederik Beyers\|C.F. Beyers]] tot voorsitter verkies en kry elke afgevaardigde die geleentheid om die toestand in sy kontrei te bespreek. Genl.[[Jan Smuts\|Smuts]] wat pas teruggekeer het van [[Okiep]] het berig dat daar geen hoop op ’n algemene opstand in die [[Kaapkolonie]] was nie. Dit blyk ook dat net ’n paar generaals kans sien om die stryd voort te sit, onder andere genl. [[Christiaan de Wet]] van die [[Oranje-Vrystaat]]. Die toesprake is ernstig en boeiend. Elkeen praat uit die hart en skets die omstandighede in sy eie distrik. Lyn 19: Die voortbestaan van die volk het inderdaad die Boere-afgevaardigdes by Vereeniging in hul diepste wese aangegryp. Hul taal, hoe belangrik ook al, was maar ’n klein onderdeel van die reusagtige probleem wat hom in die ure van beslissing onontwykbaar opgedring het. Hoe kon die volk wat met soveel heldemoed so bitter swaar gestry, gely en geoffer het, gered word? Deur voort te veg totdat daar miskien geen volk meer oor is nie, of die wapen neer te lê en die bitter smaak van nederlaag, die demoralisering, die verlies van onafhanklikheid en politieke magteloosheid te aanvaar? Dit was in die opweeg van hierdie geweldige alternatiewe dat die taalkwessie vir die eerste keer op [[16 Mei ]] [[1902]] in Kestell en Van Velden se notule van die konferensie vermeld word. Genl. [[Louis Botha]] was aan die woord. Hy het gepleit dat die hopeloos geworde stryd gewonne gegee moes word voordat die reeds so diep beproefde volk totaal geruïneer was. Laat hulle, terwyl die geleentheid nog daar is, die beste moontlike voorwaardes beding. "Indien wij onze onafhankelijkheid niet kunnen behouden, laten wij dan trachten Verantwoordelijke Bestuur te krijgen ~~...~~… Laten wij ook trachten om de rechten van de Hollandsche taal, onze taal, te behouden. Gij weet, hoe lang het genomen heeft, voordat men in de Kaapkolonie de rechten dier taal eenigszins erkend kreeg. Zullen wij niet trachten, die rechten vastgesteld te krijgen, nu wij de kans ertoe hebben?" Dat die Boere-onderhandelaars nie juis daarin geslaag het om die regte van hul taal vasgestel te kry nie, moes reeds vir die afgevaardigdes by Vereeniging duidelik gewees het. Naas Stoffberg en [[Christoffel Kemp\|Kemp]] was dit egter slegs [[J. Naudé]] van die Pretoria-kommando en die 'losse kommando' onder [[J.H. De la Rey\|genl. De la Rey]], wat kommer daaroor uitgespreek het. Volgens Naudé was dit ’n vaste opdrag van sy burgers dat die regte van die Hollandse taal gewaarborg moes word; die taal "die van zoveel beteekenis is voor het volk en een kanaal is, waardoor het volk weer volk kan worden". Lyn 29: Op [[30 Mei]] weeg Hertzog die voor- en nadele van die besluit teen mekaar op en merk toe op: "As julle twyfel, gaan voort met wat julle wil doen!" Botha wat pleit vir ’n staking van vyandelikhede omdat dit in die belang van die volk sou wees, word hierin deur Smuts ondersteun. Op Saterdag, [[31 Mei]] [[1902]] vergader nege verteenwoordigers van die Boererepublieke by [[Melrose-Huis]], Kitchener se hoofkwartier in [[Pretoria]]. Die Vredestraktaat word net ná 11 die aand onderteken. == Voorwaardes van die ooreenkoms == Lyn 39: # 'n Algemene amnestie sou geld # Die gebruik van [[Nederlands]] (en later [[Afrikaans]]) sou in skole en geregshowe toegelaat word # Selfregering sou uiteindelik aan die [[Transvaal]] en die [[Oranje-Vrystaat]] toegeken word (dit het in 1906 en 1907 onderskeidelik gebeur <ref>The Unification of South Africa, ~~1902-1910~~1902–1910, Boek deur L.M. Thompson</ref>) # 'n Bedrag van £3,000,000 sou aan die [[Afrikaner]] betaal word vir heropbouing # Eiendomsregte van die Boere sou gerespekteer word Lyn 151: </gallery> == Verwysings == * Kestell, J.D. & Van Velden, D.E. 1909. Die Vredesonderhandelinge tussen die Regerings van die twee Suid-Afrikaanse Republieke en die Verteenwoordigers van die Britse Regering wat uitgeloop het op die Vrede wat op 31 Mei 1902 op Vereeniging gesluit is. Human & Rousseau. [[ISBN~~]]:~~ 0-7981-1315-4 {{~~verwysings~~Verwysings}} == Eksterne skakels ==

Verdrag van Vereeniging: Verskil tussen weergawes