Krugerwildtuin: Verskil tussen weergawes

Die '''Nasionale Krugerwildtuin''' is die grootste [[wildreservaat]] in [[Suid-Afrika]], en 'n trekpleister vir internasionale en plaaslike [[toerisme|toeriste]]. Die park strek ongeveer 360 kilometer van noord na suid en gemiddeld 65 kilometer van oos na wes. Die park grens in die ooste aan [[Mosambiek]] en in die noorde aan [[Zimbabwe]]. Die park strek oor die [[Laeveld]] van twee Suid-Afrikaanse provinsies, [[Mpumalanga]] en [[Limpopo]].

Meer as 'n miljoen toeriste besoek die Krugerwildtuin elke jaar. Die park bevat ongeveer 2 000 [[plant]]spesies-, 507 [[voël]]spesies-, 147 [[soogdier]]spesies-, 114 [[reptiel]]spesies-, en 49 [[vis]]spesies[[spesie]]s. Die sogenaamde [[Groot Vyf diere|"Groot Vyf" diere]] kan in die park gesien word, naamlik die [[leeu]], [[olifant]], [[renoster]], [[buffel]], en [[luiperd]].

Daar is bewyse gevind van oermense wat in die area gewoon het so vroeg as 1,500,000 jaar gelede. Die [[Boesman]]s het ook in die area gewoon ongeveer 100 000 jaar gelede. In ongeveer 200 n.C. het die eerste [[Nguni]]-sprekende mense vanaf die noorde migreer na die area en die Boesmans verdryf. Teen 800 n.C. het [[Arabier]]e die area begin teiken vir [[slawerny|slawe]] deur van die hawe by [[Mosambiek]] gebruik te maak. Sommige het hulle in die teenswoordige park gevestig waar hulle in die noordelike dele van die park [[yster]] ontgin het. In die Thulamela area kan ongeveer 200 myne gevind word wat dateer van die jare tussen 1250 en 1700 n.C.

Teen ongeveer [[1838]] het [[Voortrekkers|Voortrekker]]ekspedisies gelei deur [[Louis Tregardt]] en [[Hans van Rensburg]] die Laeveld verken. In [[1845]] het João Albasini, 'n 18-jarige [[Italië|Italianer]], die eerste Europeër geword om in die area te vestigkom woon. Hy was gestrand in Mosambiek en het besluit om wes binneland intoe te trek. Hy het 'n opstal gebou en 'n winkel geopen naby die hedendaagse Pretoriuskop. Teen ongeveer dieselfde tyd is wa-roetes gestig regoor die Laeveld wat die [[Transvaal|Transvaalse Republiek]] met [[Maputobaai|Delagoabaai]] in [[Maputo]] verbind het.

[[Goud]] is ontdek in September [[1873]] in [[Pelgrimsrus]] ontdek, en daarna ook in [[1881]] in [[Barberton, Mpumalanga|Barberton]]. Fortuinsoekers het na die Laeveld gestroom ondanks die vrees vir leeus, krokodille[[krokodil]]le en [[malaria]]. Hierdie instroming het aanleiding gegee tot 'n dramatiese vermindering van wilde diere in die omgewing as gevolg van die jag en ruiling van dierehorings en -velle.

[[BeeldLêer:Bustes Kruger NP.jpg|thumbduimnael|220px|'n Beeldhouwerk by die ontvangsarea van Skukuzakamp in die Krugerwildtuin. Van links na regs: [[Piet Grobler]], [[Paul Kruger]], en [[James Stevenson-Hamilton]].]]

In [[1869]] het die [[runderpes]]virus 'n groot gedeelte van die streek se [[wild]] en [[vee]] uitgewis. Om wild vir toekomstige [[jag|jagters]] te behou, het die Transvaalse [[Volksraad]] ingestem tot 'n klein regeringswildreservaat. Fondse vir die Sabie Wildreservaat is in [[1898]] verkry, maar toe breek die [[Anglo-Boereoorlog]] uit. Ná die oorlog het Majoor (later LuitenantLt-kolonelkol) [[James Stevenson-Hamilton]] die eerste hoofveldwagter van die park geword in [[1902]]. 'n Paar maande later is die area tussen die [[Sabierivier|Sabie-]] en [[Olifantsrivier, Limpopo|Olifantsrivier]] ook by die park gevoeg.

Die verre noorde van die park het in [[1903]] beskerming verkry as die Shingwedzi Wildreservaat. Hierdie deel het 'n klein driehoek ingesluit wat bekend is as Crook's Corner. Die area is geleë waar die grense van Mosambiek, Suid-Afrika en Zimbabwe ontmoet. In die vroeë [[1900]]'s was hierdie area 'n veilige hawe vir [[jag|jagters]], wapensmokkelaars, vlugtelinge en wetteloses. Dit was maklik om oor die rivier van een land na 'n ander te vlug sou die polisie van 'n spesifieke land op jou spoor wees. Daar is 'n gedenkplaat hier opgerig vir die legendariese [[ivoor]]jagter Cecil Barnard (Bvekenya), wat in die [[1920]]'s op die [[eiland]] in die middel van die [[Limpopo (rivier)|Limpopo]] geskuil het sodat veldwagters en polisie hom nie in die hande kon kry nie. Ironies het Barnard self later 'n veldwagter geword en is 'n polisiestasie hier gebou.

As gevolg van eeuelange jag, was daar egter bitter min wild oor in die reservaat. Met die reputasie van die Laeveld as 'n malariagebied en die "witman se graf", het Stevenson-Hamilton ook alle mense uit die reservaat verwyder. Hy en ander veldwagters het begin om alle roofdiere uit te skiet om die bokspesies 'n kans te gee om hul getalle te vermeerder.

In [[1912]] is 'n spoorlyn gebou wat deur die reservaat geloop het. Stevenson-Hamilton het hierdie spoorlyn suksesvol aangewend om besoekers na die park te lok vir middagete. In [[1916]] het die regering ondersoek ingestel na die toekoms van die reservaat. In [[1926]] het die Britse administrasie as 'n goeie gebaar besluit om die reservaat te vernoem na [[Paul Kruger]] en dit te verklaar as Suid-Afrika se eerste nasionale park. In [[1927]] is die eerste besoekers tot die park toegelaat teen 'n fooi van £1. Slegs 'n handvol motors het die park daardie jaar besoek, maar teen [[1935]] het 26, 000 mense deur die hekke beweeg. Tans besoek ver meer as 'n miljoen toeriste jaarliks die wildtuin.

Stevenson-Hamilton was verras dat die meerderheid besoekers roofdiere[[roofdier]]e wou sien, en het toe opgehou om hierdie diere uit te skiet. Hy het afgetree in [[1946]], en is oorlede in [[1957]].

In die [[1960's]] is die Water vir Wildlewe-projek begin om wildgetalle te vermeerder. Ongeveer 300 [[windpomp]]e met drinkkrippe is in die park opgerig. Die watergate het wild na verskeie besigtigingsplekke in die park gelok. Alhoewel dit aanvanklik asna 'n goeie idee beskougeklink is, is daar dekades later ontdek dat meer roofdiere na die watergate gelok is deur die groter hoeveelheid [[rooibok]]ke en [[sebra]]s wat daar kom drink het. Voor die watergate gebou is, het die droër areas spesies soos die [[bastergemsbok]] gehuisves, maar hulle kon egter nie met die leeus meeding nie. Die park het intussen besluit om die watergate te sluit en die natuur sy gang te laat gaan.

Die Krugerwildtuin huisves die [[Groot Vyf]]-diereVyfdiere onder die 147 [[soogdier]]e wat in die park aangetref word.

[[BeeldLêer:Lamprotornis nitens, Kruger.jpg|thumbduimnael|rightregs|250px|'n [[Kleinglansspreeu]] in die Krugerwildtuin.]]

[[BeeldLêer::Mopani Camp Kruger.JPG|duimnael|regs|250px|Mopanikamp se uitsig oor Pionierdam.]]

[[BeeldLêer:Lower_Sabie_bungalows_KNP.jpg|duimnael|regs|250px|Skaduryke stoepe en parkeerplek tussen die rondawels van [[Onder-Sabie]] ruskamp.]]

[[BeeldLêer:Tent in tamboti camp.jpg|duimnael|regs|250px|'n Tenteenheid in Tambotikamp naby Orpen.]]

* '''Balule''' (satellietkamp): Sekerlik die mees tradisionele kamp in die wildtuin. Balule bestaan uit 'n kampeerterrein met 15 plekke en ses rondawels, geleë direk op die suidelike oewer van die [[Olifantsrivier, Limpopo|Olifantsrivier]], voorheen bekend as ''Ngotsamond''. Daar is geen elektrisiteit, restaurant, of winkel nie, maar het warm lopende water in die opwas- en ablusiegeriewe, asook 'n gemeenskaplike vries/yskas. Alhoewel die kamp digby Olifantskamp geleë is, is dit 'n satellietkamp en gaste moet by Olifantskamp, Satara of Letaba aanmeld voor hul aankoms by Balule.

* '''Shingwedzi''': In die verre noorde van die park, naby Punda Maria, is Shingwedzi. Bekend vir die grootste olifante vanin die Wildtuin.

* '''Skukuza''': Die hoofkamp van die Krugerwildtuin, geleë op die suidelike oewer van die Sabierivier. Die kamp het plek vir meer as 1 000 besoekers en beskik oor volle fasiliteite, insluitend 'n bank, biblioteek, poskantoor, motorwerkswinkel, gholfbaan en kwekery. Die kamp is gestig in 1902 en was oorspronklik genoem "Sabiebrug". Die kamp se naam is egter in 1936 verander na [[James Stevenson-Hamilton]] se sjangaannaamSjangaannaam, Skukuza. Die naam beteken "hy wat skoonvee" of "hy wat alles onderstebo keer".

[[BeeldLêer:Phabeni.jpg|thumbduimnael|rightregs|250px|Die ontvangsarea by Phabeni-hek, digbynaby Pretoriuskopruskamp.]]