Australië: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
→Motorbedryf: Skakel |
Hersien |
||
Lyn 1:
: ''Hierdie artikel handel oor die land. Vir die kontinent, sien gerus [[Australië (kontinent)]].''
{{Inligtingskas Land
|noem_naam = '''Gemenebes van Australië'''
Line 8 ⟶ 9:
|beeld_kaart = Australia (orthographic projection).svg
|leuse =
|volkslied = ''[[Advance Australia Fair]]''<br /><center>[[Lêer:Australia.ogg]]</center><br />''Koninklike volkslied: [[God Save the Queen]]''<ref>{{en}} {{cite book |title=Parliamentary Handbook of the Commonwealth of Australia |edition=29th |origyear=2002|year=2005 |chapter=National Symbols |chapterurl=https://web.archive.org/web/20070611101901/http://www.aph.gov.au/library/handbook/40thparl/national+symbols.pdf |accessdate=7 Junie 2007}}</ref><br /><center>[[Lêer:United States Navy Band - God Save the Queen.ogg]]</center>
|amptelike_tale = Geen op federale vlak nie<br />[[Engels]] (''[[de facto]]'')
|hoofstad = [[Canberra]]
Line 20 ⟶ 21:
|grootste_stad = [[Sydney]]
|regeringsvorm = Federale parlementêre<br />konstitusionele [[monargie]]
|leiertitels = <br />• [[Monarg]]<br />• Goewerneur-generaal<br />• [[Eerste
|leiername = [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth II]]<br />[[Peter Cosgrove]]<br />[[
|oppervlak_rang = 6<sup>de</sup>
|oppervlak_grootte =
Line 27 ⟶ 28:
|oppervlakmi² = 2 969 907
|persent_water =
|bevolking_skatting = 23
|bevolking_skatting_jaar =
|bevolking_rang =
|bevolking_sensus = 21 507 717<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.censusdata.abs.gov.au/census_services/getproduct/census/2011/quickstat/0?opendocument&navpos=220|title=Oktober 2012|work=Australian Bureau of Statistics website|publisher=Commonwealth of Australia|accessdate=28 Maart 2014}}</ref>
|bevolking_sensus_jaar = 2011
|bevolkingsdigtheid = 2,8
|bevolkingsdigtheidmi² = 7,3
|bevolkingsdigtheidrang =
|BBP_PPP = $
|BBP_PPP_rang =
|BBP_PPP_jaar =
|BBP_PPP_per_kapita = $
|BBP_PPP_per_kapita_rang =
|BBP = $1
|BBP_rang = 12<sup>de</sup>
|BBP_jaar =
|BBP_per_kapita = $
|BBP_per_kapita_rang =
|onafhanklikheidstipe = Onafhanklikheid
|onafhanklikheidsgebeure = • [[Grondwet]]<br />• [[Statuut van Westminster 1931|Statuut van Westminster]]<br />• Goedgekeur<br />• [[Australië-wet]]
|onafhanklikheidsdatums = <br />van die [[Verenigde Koninkryk]]<br />[[1 Januarie]] [[1901]]<br />[[11 Desember]] [[1931]]<br />[[9 Oktober]] [[1942]]<br />[[3 Maart]] [[1986]]
|MOI = {{
|MOI_rang = 2<sup>de</sup>
|MOI_jaar =
|MOI_kategorie = {{kleur|#090|baie hoog}}
|Gini =
|Gini_rang = 19<sup>de</sup>
|Gini_jaar =
|Gini_kategorie = {{kleur|#fc0|medium}}
|geldeenheid = [[Australiese dollar|Dollar]]
Line 177 ⟶ 178:
|+'''''Bevolkingsgeskiedenis'''''
|-
! Sensus<
|-
! 1900
Line 212 ⟶ 213:
| 19 169 000 || 11,6%
|-
! 2010
|
|}
</div>
[[Lêer:Sydney from Kirribilli.jpg|duimnael|links|Meeste Australiërs woon in stedelike gebiede. [[Sydney]] is die mees bevolkte stad in Australië]]▼
Die meeste van die beraamde 23,1 miljoen Australiërs is afstammelinge van 19de- en 20ste-eeuse Europese setlaars, hoofsaaklik van die [[Britse Eilande]]. Met die ingang van 2006 was ongeveer 90% van Australië se bevolking van Europese afkoms. Australië se bevolking het sedert die einde van die [[Eerste Wêreldoorlog]] verviervoudig,<ref>{{en}}
Die getal Suid-Afrikaanse immigrante het op 30 Junie 2011 157 630 beloop - 'n styging van 31 persent sedert 30 Junie 2006.<ref>{{en}} [http://web.archive.org/web/20110317050525/http://www.immi.gov.au/media/statistics/country-profiles/_pdf/south-africa.pdf ''Australian Government - Department of Immigration and Citizenship'']</ref> Suid-Afrikaners is tans die agtste grootste migrantegroep in die land. 96 000 van hulle was in Augustus 2012 ekonomies aktief. Die werkloosheidsyfer van Suid-Afrikaanse immigrante (4,0 persent) was laer as die nasionale gemiddeld (5,1 persent).
Line 224 ⟶ 225:
=== Inheemse bevolking ===
[[Lêer:Australian Aboriginal Flag.svg|duimnael|links|Die vlag van die Aborigines]]
▲[[Lêer:Sydney from Kirribilli.jpg|duimnael|links|Meeste Australiërs woon in stedelike gebiede. [[Sydney]] is die mees bevolkte stad in Australië]]
In 2001 was die inheemse bevolking (die vastelandse Aborigines en die Torres Strait-eilandbewoners) 410 003 (2,2% van die bevolkingstotaal), 'n aansienlike toename van die 1976-sensus, wat 'n inheemse bevolking van 115 953 aangetoon het. Inheemse Australiërs het hoër syfers van gevangenisneming en werkloosheid, laer vlakke onderrig en die lewensverwagting vir beide mans en vroue is 17 jaar minder as dié van ander Australiërs.<ref name = "Year Book 2005">{{en}} Australian Bureau of Statistics: [http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1a79e7ae231704f8ca256f720082feb9!OpenDocument ''Year Book Australia 2005''].</ref>
Lyn 235:
=== Godsdiens ===
[[Lêer:St Mary's Cathedral, Sydney1234.jpg|duimnael|links|upright|St. Maria se katedraal in Sydney. Sowat 'n kwart van die Australiërs is Rooms-Katolieke]]
Australië het geen staatsgodsdiens nie. Die 2006-sensus het vasgestel dat 64% van die Australiese bevolking hulself as [[Christendom|Christelik]] beskou: 26% beskou hulself as Rooms-Katoliek en 19% as Anglikaans. 5% Australiërs is volgelinge van nie-Christelike gelowe en 19% is gekategoriseer onder "geen godsdiens" (dit sluit nie-teïstiese gelowe soos humanisme, ateïsme, agnostisisme en redegeloof in) en 'n verdere 12% het geweier om te antwoord of het nie 'n antwoord gegee wat geïnterpreteer kon word nie. Soos in ander Westerse lande is aktiewe kerkbywoning aansienlik laer as die totaal godsdienstiges: weeklikse kerkbywoning is omtrent 1,5 miljoen, of 7,5% van die bevolking.<ref>{{en}} [http://www.ncls.org.au/default.aspx?docid=2250&track=82083 ''NCLS releases latest estimates of church attendance''], National Church Life Survey, Media release. 28 Februarie 2004.</ref>
=== Onderwys ===
[[Lêer:UofAdelaide-MitchellBuilding-Aug08.jpg|duimnael
Skoolbywoning is verplig vir kinders tussen die ouderdom van 6 en 15 jaar (tot 16 jaar in Suid-Australië en Tasmanië, en 17 jaar in Wes-Australië), wat bydra tot 'n beraamde volwasse geletterheidsyfer van 99%. Regeringsubsidies het die stigting van Australië se 38 universiteite ondersteun en alhoewel 'n aantal private universiteite ook gestig is, ontvang die meerderheid fondse van die regering. Daar is ambagtelike opleidingskolleges, wat op 'n staatstelsel gebaseer is, bekend as TAFE-institute ("Technical and Further Education"), en baie ambagte bied vakleerlingskappe om nuwe ambagsmanne en -vroue op te lei. Ongeveer 58% Australiërs tussen 25 en 64 jaar oud het ambagtelike of tersiêre kwalifikasies.<ref name = "Year Book 2005">{{en}} Australian Bureau of Statistics. [http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1a79e7ae231704f8ca256f720082feb9!OpenDocument Year Book Australia 2005]</ref> Australië se tersiêre slaagsyfer is 49%, die hoogste van al die [[OESO]]-lande. Die verhouding van internasionale tot plaaslike studente in tersiêre onderrig is ook die hoogste van al die OESO-lande.<ref>{{en}} [http://www.ecs.org/html/offsite.asp?document=http%3A%2F%2Fwww%2Eoecd%2Eorg%2Fdataoecd%2F20%2F25%2F35345692%2Epdf ''Education at Glance 2005''] deur [[OESO]]: ''Percentage of foreign students in tertiary education''.</ref>
Lyn 246:
[[Lêer:Lake-ParlHouse.JPG|duimnael|Die nuwe en die ou Australiese parlementsgebou in Canberra]]
[[Lêer:House of Representatives, Parliament House, Canberra.JPG|duimnael|Die Australiese parlement se laerhuis]]
[[Lêer:
[[Lêer:Senate, Parliament House, Canberra.JPG|duimnael|Die Australiese parlement se senaat]]
Die Gemenebes van Australië is 'n grondwetlike monargie met 'n parlementêre regeringstelsel. Koningin Elizabeth II is die Koningin van Australië, 'n rol wat onderskei word van haar rol as monarg van die ander ryke in die Statebond. Die koningin word op federale vlak deur die Goewerneur-generaal verteenwoordig en deur goewerneurs op 'n staatsvlak. Alhoewel die Australiese grondwet aansienlike uitvoerende gesag aan die goewerneur-generaal gee, word dit normaalweg slegs uitgeoefen na raad van die Eerste Minister van Australië. Die mees opmerklike uitoefening van die goewerneur-generaal se gesag sonder die aanwysing van die eerste minister was die afdanking van die Whitlam-regering tydens die Australiese grondwetlike krisis van 1975.<ref>{{en}} Parliamentary Library (1997). [http://www.aph.gov.au/library/pubs/rn/1997-98/98rn25.htm ''The Reserve Powers of the Governor-General'']</ref>
|