Tugelarivier: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Beeld skyf |
No edit summary |
||
Lyn 3:
|ander_naam = Tugela River
|beeld = Amphitheatre Drakensberg.jpg
|beeld_byskrif = Die Tugelarivier met die [[Drakensberg-amfiteater]] in die agtergrond.
|kaart = Tugela.png
|kaart_byskrif = Kaart wat die vloei van die Tugelarivier aandui.
<!-- *** Familie *** -->
|hoofrivier =
|sytak_links = [[Sondagsrivier (KwaZulu-Natal)|Sondags]], [[Bloedrivier|Bloed]]
|sytak_regs = [[Kliprivier, KwaZulu-Natal|Klip]], [[Mooirivier (KwaZulu-Natal)|Mooi]], [[Buffelsrivier (KwaZulu-Natal)|Buffels]]
|oorsprong = [[Drakensberg]]
|monding = [[Indiese Oseaan]]
|stroomgebied_lande = [[Suid-Afrika]]
|lengte = 502
|hoogte =
|monding_hoogte = 0 m
|afloop = 29 100
|stroomgebied =
|duimdrukkerkaart =
Lyn 32:
}}
Die '''Tugelarivier''' (ook bekend as '''Thukela''') is die grootste rivier in die [[KwaZulu-Natal]]-provinsie, [[Suid-Afrika]]. Die rivier het sy oorsprong in die [[Drakensberge]], ongeveer 3000 m bo [seevlak]], [digby [[Mont-aux-Sources]], en onmiddellik stort die water by die [[Tugelawaterval]] (948 m) af. Van die Drakensberge vloei die rivier 520
Dit het 'n aantal takriviere vanuit die Drakensberge, insluitend die [[Kliprivier, KwaZulu-Natal|Kliprivier]], [[Mooirivier (KwaZulu-Natal)|Mooirivier]] en [[Buffelsrivier (KwaZulu-Natal)|Buffelsrivier]]. Nog 'n noordelike takrivier is die Sondagsrivier (vanselfsprekend nie te verwar met die [[Sondagsrivier]] in die Oos-Kaap nie). Dit ontvang ook die [[Ingaganirivier]] van die suidweste en die [[Bloedrivier]] van die noordooste.
Dit vloei verby [[Bergville]] en [[Colenso]].
Stroomaf van die samevloeiing met die Buffelsrivier vloei die Tugela suidoos in 'n kanaal tussen kranse en vallei tot dit die nou kusstrook bereik. As gevolg van die golfaksie van die see is die mond van die Tugela amper toegeslik deur 'n sandbank. Die Tugela is dus nie bevaarbaar van die see af nie.
Die [[Spioenkopdam]] en die [[Woodstockdam]] is in die Tugelarivier geleë. Die rivier is ook deel van die [[Tugela-Vaal-waterprojek]].
== Geskiedenis ==
Die ooreenkoms van 1837 tussen die Brite magistraat in Port Natal, Gardineer en die zoeloekoning [[Dingane]] en ook die ooreenkoms van 4 Februarie 1838 tussen die voortrekkerleier [[Piet Retief]] en Dingane het albei verklaar dat die Tugelarivier die suidlikke grens van die [[Zoeloeland]] is.<ref name=Walker>{{en}}{{cite book
|title = A History of Southern Africa
Lyn 57:
|origyear = 1966
|year = 1977
|isbn =
|edition = 3
|publisher = TV Bulpin Publications
|location = Cape Town
|accessdate = 2 Januarie 2016}}</ref>{{rp|101}} In 1846 word die [[Buffelsrivier (KwaZulu-Natal)|Buffelsrivier]] een van die grense tussen die [[Natal (kolonie)|Natal-kolonie]] en Zoeloeland. Die Tugelarivier vanaf die see tot sy byeenkoms met die Buffelsrivier bly nog steeds die ander grens tussen die twee lande.<ref name=Walker />{{rp|223}}
[[Lêer:Tugela river mouth.jpg|duimnael|links|Uitsig van die Tugelariviermond van die omgewing van die "''Ultimatum Tree''".]]
Lyn 67:
|url = http://www.britishempire.co.uk/forces/armycampaigns/africancampaigns/zuluwar/zuluwar.htm
|title = Anglo-Zulu War 1879
|first = Charles
|last = Griffin
|accessdate = 2 Januarie 2016}}</ref>
In Januarie 1879 het drie Britse kolomme Zoeloeland ingeval
|journal = Military History Journal
|volume = 6
Lyn 81:
|url = http://eremita.di.uminho.pt/gutenberg/2/2/3/2/22323/22323-h/22323-h.htm#Page_180
|title = Impressions of South Africa
|first = James
|last = Bryce
|locatioj = London
Lyn 90:
|accessdate = 23 Desember 2015}}</ref>
Toe Brittanje Zululand op [[9 Mei]], [[1887]] geannekseer het, het die Tugela opgehou om 'n politieke grens te wees, maar was nog steeds 'n fisiese grens. Tydens die [[Tweede Vryheidsoorlog]], toe [[Ladysmith]] beleër is, het die rivier verdediging aan die [[Boere
|title = Buller's Campaign
|first = Julian
| |||