Aarde: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Hoofletter of kleinletter: sien besprekingsbladsy |
No edit summary |
||
Lyn 96:
== Geskiedenis ==
: ''Hoofartikel: [[Geskiedenis van die Aarde]].''
Wetenskaplikes het deur middel van verskeie vakgebiede 'n gedetailleerde weergawe van die Aarde se geskiedenis saamgestel. Die oudste materie in die Sonnestelsel is ongeveer 4,5672 miljard jaar oud<ref>{{cite journal
| author=Bowring, S.
Lyn 178:
=== Evolusie van lewe ===
: ''Hoofartikel: [[Evolusie]].''
Op die oomblik is die Aarde die enigste voorbeeld van 'n omgewing waar die [[evolusie]] van lewe moontlik was.<ref>{{cite book | author=Purves, William Kirkwood; Sadava, David; Orians, Gordon H.; Heller, Craig
| title=Life, the Science of Biology: The Science of Biology
Lyn 219:
=== Toekoms ===
: ''Hoofartikel: [[Toekoms van die Aarde]].''
[[Lêer:Lewenssiklus van die son.png|800px|senter|Die Son se lewensiklus.]]
Die Aarde se toekoms is nou verbind aan dié van die Son. Helium is stadig maar seker besig om by die Son se kern op te gaar, wat sal veroorsaak dat die Son se ligsterkte stadigaan sal toeneem. Oor die volgende 1,1 miljard jaar sal die Son se ligsterkte met 10% toeneem en oor die volgende 3,5 miljard jaar met 40%.<ref name="sun_future">{{cite journal
Lyn 447:
=== Hidrosfeer ===
: ''Hoofartikel: [[Hidrosfeer]].''
[[Lêer:Earth elevation histogram 2.svg|duimnael|300px|Ongeveer 71% van die Aarde se oppervlak word deur water bedek.]]
Die volop water op die aardoppervlak is 'n unieke kenmerk wat die sogenaamde "Blou Planeet" van die ander planete in die Sonnestelsel skei. Die Aarde se hidrosfeer bestaan hoofsaaklik uit oseane, maar sluit tegniesgesproke alle wateroppervlaktes in die wêreld in, waaronder ook binnelandse seë, mere, riviere en ondergrondse water tot 'n diepte van 2000 m. Die diepste ondergrondse water is by die Challenger-diepte in die Mariana-trog in die Stille Oseaan, met 'n diepte van -10 911,4 m.<ref group="nota">Hierdie meting is deur die tuig ''Kaiko'' in Maart 1995 geneem en word as die akkuraatste meting beskou. Sien {{cite web
Lyn 484:
=== Atmosfeer ===
: ''Hoofartikel: [[Aarde se atmosfeer]].''
Die atmosfeer is die gasvormige laag wat die Aarde omhul. Die gemiddelde atmosferiese druk op die Aardoppervlak is 101,325 kPa.<ref name="earth_fact_sheet">{{cite web
| last = Williams | first = David R.
Lyn 509:
==== Weer en klimaat ====
: ''Hoofartikels: [[Weer (meteorologie)|Weer]] en [[Klimaat]].''
Die troposfeer word voortdurend deur sonstraling opgewarm, wat lei tot uitsetting van die lug. Lug met 'n laer digtheid styg op en word dan vervang deur deur koeler lug met 'n hoër digtheid. Dit lei tot die sirkulasie van lug in die atmosfeer, wat die weer en klimaat deur die herverdeling van hitte-energie aandryf.<ref name="moran2005">{{cite web | last=Moran | first=Joseph M. | year=2005 | url=http://www.nasa.gov/worldbook/weather_worldbook.html | title=Weather | work=World Book Online Reference Center | publisher=NASA/World Book, Inc. | accessdate=2007-03-17 }}</ref>
Lyn 537:
| publisher = Science Week
| accessdate = 2007-03-14
}}</ref> Die osoonlaag, wat die aardoppervlak teen ultravioletstraling beskerm, is in die stratosfeer geleë. Die [[Kármán-lyn]], 'n denkbeeldige lyn wat 100 km bo die aardoppervlak lê, word gebruik as grens tussen die atmosfeer en die ruimte<ref>{{cite web
| first=S. Sanz Fernández | last=de Córdoba
| date =2004-06-21
Lyn 610:
== Maan ==
: ''Hoofartikel: [[Maan]].''
{| class="wikitable" style="float: right; margin-left: 0.5em;"
|+ '''Eienskappe'''
Lyn 693:
=== Biosfeer ===
: ''Hoofartikel: [[Biosfeer]].''
Daar word na al die lewensvorme op die planeet as 'n "biosfeer" verwys. Die Aarde is (sover die mens se kennis strek) die enigste planeet wat 'n biosfeer het en baie geleerdes dink dat planete met 'n biosfeer seldsaam is.<ref>{{cite book
| author= Ward, P. D.; Brownlee, D.
| |||