Wysiging soos op 07:37, 30 Julie 2016 wysig Aliwal2012 (besprekings \| bydraes) Administrateurs 125 067 edits kNo edit summary Etiket: Visuele teksverwerker ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 08:07, 7 Augustus 2016 wysig maak ongedaan Naudefj (besprekings \| bydraes) Burokrate, Administrateurs 71 388 edits No edit summary Nuwer wysiging →
Lyn 1: {{Versmelt\|Tsongas}} Die '''Sjangaans''' is 'n etniese groep wat in [[Suider-Afrika]] in die lande van [[Suid-Afrika]], [[Mosambiek]] en [[Zimbabwe]] woon.{{Etniese groep\| \|beeld = [[Beeld:Shangaan.jpg\|250px]] \|caption = Lyn 12: == Geskiedenis == Die groepering wat vandag as die '''Sjangaan''' bekend staan, is eintlik 'n samesmelting van Tsongas en [[Zoeloes~~\|Zoeloe~~]]~~<nowiki/>s~~ wat hulle vernoem het na '''SoShangane''', 'n leier van die militêre Zoeloe-regimente van [[Shaka]] Zoeloe, wat in 1820 uit KwaZulu gestuur is om die vredeliewende Tsongas aan te val en te onderwerp. Toe die Zoeloe-[[impi]]'s daar aankom, het hulle 'n vreedsame landbougemeenskap met vrugbare grond en groot getalle beeste aangetref. In plaas daarvan om die beeste te steel en terug te neem Natal toe, het die vlugtelinge saam met SoShangane hulle vir 'n kort tydjie op die oewers van die Thembe-rivier suidoos van [[Swaziland]] gevestig. In ooreenstemming met Zoeloe-tradisie het hulle die naburige Tsonga-stamme begin assimileer en onderwerp. SoShangane en sy volgelinge het later -– nadat hulle 'n Tsonga-element geassimileer het -– die Thembe-rivier verlaat en verder noordwaarts begin trek, waar hulle hulle uiteindelik in die vrugbare [[Limpopo (rivier)\|Limpopo-vallei]] gevestig het. Die gebied waar hulle gewoon het, het as Kashangana begin bekend staan en daar is mettertyd na hulle verwys as die Mashangana. Steeds bevrees omdat hy Shaka se heerskappy verraai het, het SoShangane die Limpopo in [[1835]] verlaat en verder noordwaarts tot so ver as die [[Zambezirivier]] getrek. Ná etlike botsings met buurstamme het hulle hulle by Musapa in [[Zimbabwe]] gevestig. Vanaf hierdie basis het SoShangane die Ndzawu- (Sjona-) stamme begin onderwerp. Mettertyd het hy die gebied tussen die Zambezirivier en [[Maputo]] onder sy heerskappy gekonsolideer en 'n koninkryk opgebou wat bekend gestaan het as die Gaza-koninkryk, vernoem na sy grootvader Gaza. Gevolglik praat die Sjangaan-Tsongas vandag 'n verskeidenheid dialekte wat oral oor [[Mosambiek]], suidelike Zimbabwe en [[Mpumalanga]] gevind word. == Vandag == Baie Sjangaans is steeds bekwame landboukundiges en boer met [[mielies]], [[pampoen]]e, bone en [[grondboontjie\|grondbone]]. 'n Houtstamper en -vysel word gebruik om mieliepitte in 'n poeier te vermaal -– die hoofbestanddeel van 'n taaierige pap. Terwyl vrouens hul landerye beplant en onderhou, word van die mans vereis om die lande voor te berei en die hele gesin help met die oes.▼ ▲Baie Sjangaans is steeds bekwame landboukundiges en boer met [[mielies]], [[pampoen]]e, bone en [[grondboontjie\|grondbone]]. 'n Houtstamper en -vysel word gebruik om mieliepitte in 'n poeier te vermaal - die hoofbestanddeel van 'n taaierige pap. Terwyl vrouens hul landerye beplant en onderhou, word van die mans vereis om die lande voor te berei en die hele gesin help met die oes. Die gevolg van so 'n Sjangaan-Tsonga-mengsel is hierdie mense se insluiting van baie Zoeloe-tradisies en -gebruike, wat uitdrukking vind in groot artistieke kreatiwiteit in hul houtgraverings, vlegwerk, erdewerk en musiek.

Sjangaans: Verskil tussen weergawes