Hendrik Steyn: Verskil tussen weergawes

Ds. '''Hendrik Pieter Marthinus Steyn''' ([[Utrecht]], [[Natal]], [[9 September]] [[1886]] – [[Kaapstad]], [[14 Augustus]] [[1963]]) was 'n [[Suid-Afrika]]anse [[predikant]] in die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk|NG Kerk]] en sekretaris van die Britse en Buitelandse Bybelgenootskap (BBBG). Hy word onthou as die dryfkrag agter die vertaling van die [[Bybel]] in [[Afrikaans]].

Ds. [[John Daniel Kestell|J.D. Kestell]], een van die eindvertalers, het met groot waardering na Steyn se bydrae verwys in die volgende woorde: "''Ons glo nie dat daar één enkele persoon is wat meer gedoen het om die Afrikanervolk die Bybel in die hand te plaas as hy nie.''" Volgens prof. [[Barend Bartholomeus Keet|B.B. Keet]], een van die Bybelvertalers, was Steyn een van die bekendste predikante van die NG Kerk en een van die mees gewaardeerde en geliefde kanselredenaars in die geskiedenis van dié kerk. Ds. [[A.P. Smit]] het oor hom geskryf: "''Almal wat met Steyn kennis gemaak het, kan getuig van sy mensliewende geaardheid, sy bedagsaamheid en gesonde humorsin.''" H.J. Otto, penningmeester van die vertalingskommissie van die Afrikaanse Bybel het van hom gesê: "''Die reuse-aandeel van ons triomf in Afrikaans, ons geliefde Bybel, het [[Totius]] en ds. H.P.M. Steyn gedra.''" In 1953 het die Kaapse Sinode hom as volg gehuldig: "''Ds. H.P.M. Steyn moet onder die groot manne van ons Kerk getel word. Hy was, voorwaar, 'n gawe van God aan ons Kerk. Naas die vertalers van die Bybel, was hy die dryfkrag en besieling dat ons op [[27 Augustus]] [[1933]] die Bybel in ons moedertaal in ontvangs geneem het.''" Met verwysing na die groot werk wat sy eggenote vir die behuising van minderbevoorregtes gedoen het, is tereg gesê: "''Mev. Zerilda Steyn het die huise gebou en ds. Steyn het die Bybel daarin geplaas.''"

Ná sy heengaan het ds. G.E. Bruwer, Organiserende Sekretaris van die Genootskap, van ds. Steyn getuig: "Hy was inderdaad groot van visie en 'n geliefde man ...… Danksy sy meesterskap oor albei landstale, was hy 'n gesogte prediker, ook onder sy Engelssprekende landgenote. In die hoogste vergaderings van die Britse en Buitelandse Bybelgenootskap in Londen het sy rype ervaring, sy deeglike taalkennis en sy administratiewe bekwaamheid hom verhef tot die gesaghebbende oor Suid-Afrikaanse aangeleenthede." Toe hy ná meer as drie dekades aftree, het sy opvolger ds. J.T.M. de Jongh van Arkel, verklaar: "Die Bybelgenootskap sonder ds. H.P.M. Steyn -– dit was ondenkbaar! 'n Mens kan jou so 'n toestand nie voorstel nie! Oor 'n periode van 33 jaar het die man en die saak so inmekaar gegroei dat die twee feitlik een geword het ...… Toe ds. Steyn in 1922 die sekretariaat vir Kaapland aanvaar het, was dit voorwaar 'n swak kindjie wat hy in sy arms geneem het ...… Met al sy talente het die nuwe sekretaris die kindjie versorg en vertroetel, met die gevolg dat dit tot 'n sterk, gesonde en lewenslustige man gegroei het."

In sy prediking het hy vroeg en laat die wekroep laat hoor: "Terug na die Bybel." Sy opdrag aan predikante was steeds: "Smeek by elke gemeentelid en pleit by hul om huisgodsdiens te hou." Met die inwyding van die [[Voortrekkermonument]] op [[16 Desember]] [[1949]] het hy daarvoor gesorg dat op die omslag van die Monumentbybels die woorde pryk: "Die Bybel – die Erfenis van ons Vaders".

Uit erkentlikheid vir die diens wat hy aan sy volk en kerk bewys het met die vertaling van die Bybel en die verspreiding daarvan, is die graad D.Phil. honoris causa, in Desember 1954, kort voordat hy in Februarie van die volgende jaar sou aftree, deur die [[Universiteit Stellenbosch]] aan hom toegeken.

Steyn was die seun van Jan Daniël Steyn en sy vrou, Louisa Steyn. Hy het sy vroeë jeugjare deurgebring in die distrik [[Utrecht]], wat toe nog deel van die [[Zuid-Afrikaansche Republiek|ZAR]] was. Hy het eers op die plaas skoolgegaan waar sy pa ’n groot beesboerdery gehad het en daarna op die dorp. Met die uitbreek van die [[Tweede Vryheidsoorlog]] (1899-19021899–1902), het hy hom as dertienjarige penkop by die Boeremagte aangesluit nadat hy op die punt gestaan het om na [[Stellenbosch]] te gaan vir sy voorbereidende studie met die oog daarop om aan die [[Kweekskool]] as predikant opgelei te word.

Ná aflegging van die proponentseksamen het hy na Suid-Afrika teruggekeer waar hy in Desember 1916 as predikant van die NG Kerk gelegitimeer is. Op [[14 Julie]] [[1917]] is hy met handoplegging in die [[NG gemeente Steytlerville|gemeente Steytlerville]] bevestig. Dit was nadat die gemeente in ’n vergadering gehou op [[27 November]] [[1916]] onder voorsitterskap van die konsulent, ds. J.A. Koch van [[NG gemeente Pearston|Pearston]], besluit het “op de Maandag morgen na Nachtmaal een predikant te beroepen. De salaris van de beroepen predikant word vastgesteld op vier honderd pond sterling (£400) per jaar en vrye woning."

Op Steytlerville het ds. Steyn hom uit die staanspoor bewys as 'n uithaler-organiseerder en besonder harde werker: binne drie jaar is die groot gemeenteskuld uitgewis en beywer hy hom met besondere welslae vir die onderwys van die jeug.

Drie dae ná ds. Steyn se bevestiging was hy teenwoordig in die kerkraadsvergadering op [[17 Julie]] [[1917]] waarby ds. I.P. van Heerden van [[NG gemeente Jansenville|Jansenville]] en konsulent van Steytlerville die vergadering met gebed geopen en die leiding aan ds. Steyn oorgegee het. Sy skriba was die skoolhoof, Carel W. du Toit, wat vir die laaste keer as skriba opgetree het. Die hou van die destydse sogenaamde Dingaanfeeste op [[Steytlerville]] dateer uit die tyd van ds. Steyn. In sy eerste vergadering is 'n brief gelees “van de heren G.M. Ferreira, H. Horn en drie anderen waarin gevraagd werden (a) de medewerking van de Kerkraad in de aanstaande Dingaansvergadering; (b) de aanstelling door de Kerkeraad van drie van zyn leden als een komitee om de schryvers en anderen te ontmoeten en zaken te regelen". Die volgende ouderlinge is hiervoor aangestel: G.N. Hayward, J. Olchers en S. Terblanche.

Aanvanklik was hy slegs vir Kaapland en [[Suidwes-Afrika]] verantwoordelik, maar in 1948 het hy algemene sekretaris van die Genootskap vir die hele suidelike Afrika geword. Sy organisasietalent en welsprekendheid in albei landstale, maar veral sy ywer en toewyding, het van hom die aangewese persoon gemaak vir die taak van Bybelverspreiding. Jaarliks het hy van 24 000 tot 32 000 kilometer afgelê en selfs afgeleë uithoeke in [[Noord-Rhodesië]] ([[Zambië]]), die [[Belgiese Kongo]] ([[Zaïre]]) en die verre noorde van [[Suidwes-Afrika]] ([[Namibië]]) besoek. Hy het die werk van die Bybelgenootskap in Suid-Afrika gereorganiseer, Bybelhuise in [[Kaapstad]], [[Johannesburg]] en [[Durban]] opgerig en hom met welslae beywer vir die vertaling van die Bybel in steeds meer Bantoetale. In die hoogste kringe van die BBBG in Londen is Steyn vanweë sy rype ervaring, deeglike taalkennis en administratiewe bekwaamheid erken as die gesaghebbende oor Suid-Afrikaanse aangeleenthede.

Steyn sal veral onthou word weens sy groot aandeel in die totstandkoming van die Bybel in Afrikaans. Hy het veral bekommerd gevoel oor die Afrikanerjeug vir wie [[Nederlands]] as Bybeltaal mettertyd ál meer 'n vreemde taal en moeiliker verstaanbaar geword het, en het al sy kragte van oorreding aangewend om steun van die Bybelgenootskap vir dié aangeleentheid te verkry. Dit was geen maklike taak nie, want hy het sterk teenstand ondervind van sy eie mense, vir wie die gedagte van 'n Bybel in Afrikaans onaanvaarbaar was. Sy liefde vir die saak en oortuigingskrag het die Genootskap egter oorreed om die taak op eie koste te steun en die Vier Evangelies en die Psalms het in 1922 as proef en in 1929 as amptelike vertaling verskyn. As sekretaris van die BBBG het hy ten nouste saamgewerk met die latere Bybelvertalers. Dikwels het sy sienswyse die beslissings in moeilike gevalle beïnvloed en dit was aan sy administratiewe en organisatoriese aanleg en onvermoeide ywer te danke dat die volledige Bybel in Afrikaans in Mei 1933 in plaas van die einde van daardie jaar verskyn het.

Op Maandag [[29 Mei]] [[1933]] het die ''Carnarvon Castle'' met die eerste besending Afrikaanse Bybels anker gegooi in Tafelbaai. So groot was die vreugde en geesdrif dat etlike belangstellendes na die hawe gegaan het, om die swaar kiste met hul kosbare inhoud te verwelkom. Destyds was ds. Steyn self nie daar nie maar op reis saam met hoofsekretaris Wilkinson in die Oostelike Provinsie (vandaar die inlas van ds. Steyn se foto op die bekende foto van die aankoms van die eerste Afrikaanse Bybels by Bybelhuis in Kaapstad op Donderdag [[1 Junie]] [[1933]]).<ref> {{af}} [http://152.111.11.6/argief/berigte/volksblad/2003/06/27/11/6.html ''Die Bybel in Afrikaans vier 70ste verjaardag''], ''[[Volksblad]]'', 27 Junie 20043. URL besoek op 7 September 2015.</ref>

[[Beeld:Afrikaanse Bybel Kaapstad 1933.jpg|duimnael|regs|350px|Die eerste besending Afrikaanse Bybels kom op Donderdag [[1 Junie]] [[1933]] van Londen af by Bybelhuis in Kaapstad aan. Van links: J.A. Ferguson, sen. [[François Stephanus Malan|F.S. Malan]], W.F. Kruse, H.J. Otto, ds. C.M.W. du Toit, dr. [[N.J. van der Merwe]], eerw. [[Andries Dreyer]], prof. E.E. van Rooyen, W. Watts, ds. F.X. Roome, ds. [[Pieter Gerhardus Jacobus Meiring‎Meiring|P.G.J. Meiring]], ds. F.S. Malan, biskop S.W. Lavis, eerw. G.F. Gale. Ds. Steyn is op die inlas omdat hy toe in die Oostelike Provinsie was.]]

Op [[26 Julie]] [[1933]] het die bestuur van die Bybelgenootskap in Kaapstad die volgende aantekening gemaak: “During his (ds. Steyn's) absence the first consignment of Afrikaans Scriptures arrived by the Carnarvon on Monday, 29th May. These were delivered on Tuesday afternoon and were not opened until Thursday (Wednesday being a holiday), 1 June, when the arrival was officially celebrated in the Bible House, and copies of the first Afrikaans Bible handed to those present. A photograph of the group who attended was taken for record purposes.” Met dieselfde boot is drie afsonderlike pakkies ontvang, elk met drie Bybels. Sodra dit by Bybelhuis afgelewer is, is een van die pakkette oopgemaak en die boonste eksemplaar uitgehaal en onmiddellik versend na ds. Steyn, wat toe in Oos-Londen was. Die notule meld: “This was actually the first Afrikaans Bible on which the light of South Africa fell. It was read from the pulpit at East London on the day of Pentecost (4th June) and caused great excitement and general satisfaction.”

Onder die bekwame leiding van ds. Steyn is toe gereël dat die Afrikaanse Bybel by geleentheid van 'n Bybelfees op Sondag [[27 Augustus]] [[1933]] in elke gemeente van die drie Afrikaanse Kerke (die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk|NG Kerk]], [[Nederduitsch Hervormde Kerk|NHK]] en [[Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika|GKSA]]) amptelik in ontvangs geneem sou word. In daardie belangrike Bybeljaar het ds. Steyn hom uitermate ingespan vir die goeie saak. Hy lê meer as 12 100 myl af en besoek nie minder nie as 50 gemeentes, en pleit vroeg en laat, veral by die Afrikaanssprekendes, om die Bybel te lees, te bestudeer en toe te pas in eie lewe. Dit was veral op sy aandrang dat die NG Kerk sy lidmate gevra het om 'n spesiale dankoffer met voormelde Bybelfees te gee, 'n offer wat teen die einde van daardie jaar reeds £16 000 beloop het. Die sentrale Bybelfees het in Bloemfontein plaasgevind. 'n Skare van 5 000 het die groot Marksaal volgesit en met heilige ontroering die Afrikaanse Bybel in ontvangs geneem. By daardie geleentheid is spesiaal gebonde eksemplare aan die eindvertalers geskenk. By 'n latere geleentheid is ook spesiale geskenk-eksemplare aan die moderators van die Afrikaanse Kerke asook ander hoogwaardigheidsbekleërs oorhandig. Daar is selfs 'n prageksemplaar aan die Koningin van Nederland versend. In die namiddag van daardie sentrale Bybelfees in Bloemfontein, het ds. Steyn 'n skare van 6&nbsp;000 studente en leerlinge in die Marksaal toegespreek.

Ds. Steyn het ewe hard gewerk om die Bybel in steeds meer inheemse tale van Suider-Afrika beskikbaar te stel: in Verenigde Xhosa, Kwanyama, Herero, Ndonga, Tswana, Verenigde Shona en Mende, om maar net enkeles te noem.

Toe ds. Steyn aan die begin van 1955 op die punt staan om af te tree, het 'n woordvoerder van die Genootskap hom soos volg hieroor uitgelaat: “Toe ds. Steyn destyds in Januarie 1922 as Sekretaris van Kaapland die werk aangeneem het, was die depot in Langmarkstraat 150 geleë en het dit bestaan uit slegs een kamer met 'n personeel bestaande uit die sekretaris, 'n toonbankklerk en 'n pakker. Die pakker was oorkant die straat, ook in 'n enkele kamertjie. In Johannesburg was hulle gehuisves in 'n bouvallige geboutjie met ook slegs drie lede in die personeel. In Durban het hulle saam met 'n ander onderneming een kamer gedeel en hul verteenwoordiger daar was 'n pensioentrekker met 'n Zoeloe-bediende. Ds. Steyn het gevoel dat dit 'n oneer was aan die Woord van God om in sulke treurige omstandighede gehuisves te wees en het dadelik begin werk om sake te verander. Reeds aan die einde van sy eerste jaar het hy daarin geslaag om 'n drieverdiepinggebou vir die Bybelgenootskap op die huidige standplaas te Groentemarkplein aan te koop. Hy het altyd sy oog op daardie plek gehad, omdat hy aan die toekoms gedink het en 'n sentrale plek vir die Woord van God in die Moederstad wou hê. Hy het ook volgehou totdat daar in Kaapstad, Johannesburg en Durban in baie prominente posisies drie deeglike Bybelhuise verrys het. Van daardie Bybelhuise gaan daar in normale tye jaarliks sowat 'n halfmiljoen Bybels en Bybeldele in meer as 100 tale na die Unie (van Suid-Afrika) en omliggende dele uit.”

Ds. Steyn is op [[18 Desember]] [[1912]] met mej. [[Zerilda Steyn|Zerilda Minnaar]] (verkeerdelik volgens 'n ander bron Burger, haar ma se nooiensvan) getroud, aan wie die [[Universiteit Stellenbosch]] 'n eredoktorsgraad toegeken het vanweë haar onvermoeide ywer vir stedelike behuising vir minderbevoorregtes. Drie kinders is uit die huwelik gebore: Hendrien, ten tyde van haar pa se dood woonagtig in [[Pretoria]], Zerilda, wat haar ma se naam gekry het, maar onder haar kennisse bekend was as Bee, en hulle seun Jan, later regter Jan H. Steyn, van Kaapstad, gebore [[4 Maart]] [[1928]]. Hy is op [[30 Desember]] [[2013]] oorlede. Die Kaapse Stadsraad het ZerildiaDroskie, toe 76, in 1995 vereer vir die baanbrekerswerk wat sy vir bejaardes in die land gedoen. Sy was die eerste maatskaplike werker hier wat in dié onderwerp gespesialiseer het, en was 26 jaar lank by die Nasionale Raad vir Bejaardes betrokke, waarvan 17 voorafgaande jaar as direkteur.<ref> {{af}} [http://m24arg02.naspers.com/argief/berigte/dieburger/1995/06/01/7/5.html ''Vrou vereer vir werk onder bejaardes''], ''[[Die Burger]]'', 1 Junie 1995. URL besoek op 7 September 2015.</ref>.

* {{af}} [[A.P. Smit|Smit, ds. A.P.]] 1970. ''God het laat groei. Geskiedenis van die Bybelgenootskapsbeweging in Suider-Afrika 1820–1970''. Kaapstad: Die [[Bybelgenootskap van Suid-Afrika]].