Jan Hendrik Hofmeyr de Waal: Verskil tussen weergawes

 

== Lewe en werk ==

Jan Hendrik Hofmeyr de Waal is op [[30 Desember]] [[1871]] op die wyn- en vrugteplaas ''Bakkerskloof'' in die distrik [[Somerset-Wes]] gebore. Hy was die eersgeborene van David Christiaan de Waal, boer en handelaar en oud-burgemeester van [[Kaapstad]] asook Volksraadslid vir [[Piketberg]] in die ou Kaapse parlement. Sy moeder, Hester Sophia Hofmeyr, was die oudste suster van [[Onze Jan Hofmeyr|Jan Hendrik Hofmeyr]] (“Onze Jan”). Sy ouers is op 19 Mei 1869 met mekaar getroud. Jan Hendrik het drie susters gehad, Rykie Hester, Susanna Gertruida (Lily) en Hester Sophia (Hettie) en twee broers, Pieter en Gustavus Adolphus. Sy broer Pieter was later self bekend as dramaturg en skrywer. Op vyfjarige ouderdom verkoop sy pa die plaas en verhuis na die plaas Bellevue naby Kaapstad. Toe hy agt jaar oud was, begin hy sy skoolopleiding op 'n plaasskool en op tienjarige ouderdom gaan hy na die Normaalskool in Roelandstraat, Kaapstad. Hier kry hy onderrig van [[Skotte|Skotse]] onderwysers en slegs 'n halfuur per week word aan [[Nederlands]] gewy. Op vyftienjarige ouderdom begin hy sy opleiding as onderwyser en studeer aan die Normaalkollege en die ou "South African College", waar hy 'n B.A.-graad behaal.

 

In Julie 1903 word hy redakteur van die nuutgestigte maandblad vir die jeug, ''De Goede Hoop'', 'n posisie wat hy tot 1914 beklee. As groot voorstander van Afrikaans as skryftaal moet hy self verhale skryf om in ''De Goede Hoop'' te publiseer, omdat hy te min bydraes vir dié blad ontvang. So verskyn “''Die Tweede Grieta''”, “''Stompies''” en “''Johannes van Wyk''” vir die eerste keer, asook enige toneelstukke, waarvan “''Anjelina''” die eerste is. In die Junie 1904-uitgawe van ''De Goede Hoop'' publiseer hy 'n lang pleidooi in versvorm ten gunste van Afrikaans getiteld “''Di Afrikaanse taal aan di woord''”. Hy is een van die stigters van die Afrikaanse Taalvereniging wat op 5 Oktober 1906 in sy kantoor in Kaapstad gestig word en hy word later ook president van hierdie liggaam. Hy is ook die eerste advokaat wat ’n saak in die hooggeregshof in Afrikaans bepleit. In 1907 word hy lid van die Afrikaanse Taalvereniging se spellingkomitee wat die Afrikaanse spelreëls moet vasstel en in hierdie jaar spreek hy hom ook uit teen die Vereenvoudigde Nederlandse Spelling, omdat hy van mening is dat dit Afrikaans sal benadeel. Hy is in 1908 een van vier afgevaardigdes van die Afrikaanse Taalvereniging na die konferensie wat uitloop op die stigting van die Zuid-Afrikaanse Akademie vir Taal, Lettere en Kuns. In Desember 1914 bedank hy sy posisie as redakteur van ''De Goede Hoop'' na 'n rusie met die uitgewers oor politieke kwessies. Onder die skuilnaam Jan van Rozenburg verdedig hy naamlik generaal Hertzog se politiek tydens die kabinetskrisis in 1912. In 1915 is hy behulpsaam met die stigting van die Nasionale Pers, maar wys die redakteurskap van ''[[Die Burger]]'' en ook ''[[Die Huisgenoot]]'' van die hand, weens sy vele ander verpligtinge.

 

 

== Skryfwerk ==