Parlement van Suid-Afrika: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 15:
{{Hoof|Nasionale Vergadering van Suid-Afrika}}
 
Die Nasionale Vergadering mag volgens die [[Grondwet van Suid-Afrika|grondwet]] nie minder as 350, en nie meer as 400 lede hê nie. Die [[Speaker van die Nasionale Vergadering|speaker]] (voorsitter) lei die sittinge van die Nasionale Vergadering en word deur 'n ''adjunkspeaker'' (plaasvervangende voorsitter) bygestaan. Die huidige voorsitter van die Nasionale Vergadering is [[Baleka Mbete]] van die [[ANC]]. Sy vervul die rol van voorsitter sedert die [[Suid-Afrikaanse algemene verkiesing van 2004|parlementsverkiesing]] van [[2004]].
 
Die Nasionale Vergadering word deur 'n stelsel van algemene, enkelvoudigenkelvoudige kiesreg verkies. Verkiesings is op die basis van 'n distrikstelsel geskoei.
 
Die ANC het tans 'n absolute meerderheid van 279 setels in die Nasionale Vergadering.
 
Die leier van die grootste party in die Nasionale Vergadering isword dan(byna ookoutomaties) tot die [[president van Suid-Afrika]] verkies.
 
== Nasionale Raad van Provinsies ==
{{Hoof|Nasionale Raad van Provinsies}}
 
Die Senaat is in 1997 deur die Nasionale Raad van Provinsies (NRVPNRvP) vervang. Die Nasionale Raad van Provinsies het 90 lede. Die voorsitter lei die verrigtinge. [[Mninwa Mahlangu]] van die ANC is sedert die presidentsverkiesing van 2004 die voorsitter.
 
In teenstelling tot die Nasionale Vergadering word die NRVPNRvP nie direk nie, maar deur verteenwoordiging verkies. Die nege [[provinsies van Suid-Afrika]] se regstreeks verkoseregstreeksverkose parlemente kies elk 10 afgevaardigdes uit hul midde om op die NRVPNRvP te dien.
 
== Geskiedenis ==
Met die stigting van die [[Unie van Suid-Afrika]] in [[1910]] kry die land 'n tweekamerstelsel. Die hoërhuis kry die naam Senaat (''Senate'') en die laerhuis kry die naam [[Volksraad van Suid-Afrika]] (''House of Assembly''). Die Senaat is deur 'n stelsel van verteenwoordiging deur die provinsiale raadrade verkies, terwyl die Volksraad direk verkies is. Kiesreg was vir Blankes en aanvanklik ook vir [[Kleurling]]e in die [[Kaapprovinsie]] gereserveer. Die swart bevolking het nie stemreg op nasionale vlak gehad nie.<ref>Enkele welgestelde swartes in die Kaapprovinsie en [[Natal (provinsie)|Natal]] kon vir kandidate van die provinsiale rade van die Kaapprovinsie en Natal stem. Omstreeks die eeuwisseling is [[Walter Rubusana]], as enigeenigste swarte tot [[1994]], in die Provinsiale Raad van die Kaapprovinsie verkies. ''Sien: Die geskiedenis van Apartheid'', deur Brian Lapping ([[1986]]), bl. 65</ref>
 
=== Apartheid ===
Lyn 40:
In 1960 word Suid-Afrika 'n republiek, maar dit het niks aan die funksies van die parlement verander nie.
 
Gedurende die jare 601960, '70 en '80 kry die sogenaamde "[[Bantoestan]]s" of "tuislande" (wat aan "Bantoes" toegewys is) outonomie en in sommige gevalle selfs [[onafhanklikheid]]. Die tuislande het hul eie parlemente gehad wat hulle volgens hul eie volke se reëls en tradisies kon bedryf.
 
=== Driekamerparlement ===
In 1980 kondig premier [[P.W. Botha]] hervorminge aan om naas die Blankes, ook Kleurlinge en [[Indiër]]s in die politieke mag van Suid-Afrika te laat deel. Swartes is uitgesluit omdat hulle [[Onafhanklikheid|onafhanklike]] en outonome tuislande met hul eie parlemente gehad het. In 1981 word die Senaat afgeskaf en in 1984 kom 'n nuwe grondwet tot stand wat 'n driekamerparlement in die lewe roep.
 
Die parlement bestaan vanaf 1984 uit die Volksraad (''House of Assembly''), verkies deur Blankes, die [[Raad van Verteenwoordigers van Suid-Afrika|Raad van Verteenwoordigers]] (''House of Representatives''), verkies deur Kleurlinge en die [[Raad van Afgevaardigdes van Suid-Afrika|Raad van Afgevaardigdes]] (''House of Delegates''), deur Indiërs verkies. Elke kamer kry sy eie "ministerraad", belas met die sake en belange van die betrokke bevolkingsgroep wat dit verteenwoordig. Maar die werklike mag in Suid-Afrika bly in die hande van die blankes, wat naas 'n eie ministerraad ook 'n Presidensiële Raad gehad het, wat beslissings van die ministersrade van die Kleurlinge en Indiërs kon weerlê. Die voorsitter van die Presidensiële Raad was die president van die republiek.
 
Die Driekamerparlement is in 1994, met die beëindiging van [[Apartheid]], afgeskaf. 'n Tweekamerparlement is weer ingestel, bestaande uit 'n Nasionale Vergadering (''National Assembly'') en 'n Senaat (''Senate'').
 
Op 27 April 1994 is die eerste [[Suid-Afrikaanse algemene verkiesing van 1994|volledig nie-rasistieserassige presidentsverkiesingparlementsverkiesing]] in die geskiedenis van Suid-Afrika gehou, wat deur die [[ANC]] onder leiding van [[Nelson Mandela]] gewen is.
 
== Verwysings ==