Hendrik VI van Engeland: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Lyn 4:
|beeld= [[beeld:HenryVIofEngland.JPG|200px]]
|byskrif= Hendrik VI van Engeland, Koning van Engeland
|bewind = [[31 Augustus]] [[1422]] - [[4 Maart]] [[1461]]<br />en [[30 Oktober]] [[1470]] - [[11 April]] [[1471]]
|kroning = [[6 November]] [[1429]]
|inhuldiging =
Lyn 11:
|doop =
|geboortedatum = [[6 Desember]] [[1421]]
|geboorteplek = [[Windsor
|sterftedatum = [[21 Mei]] [[1471]]
|sterfteplek = [[
|begraweplek = [[Windsor
|begrafnisdatum =
|voorganger = [[Hendrik V van Engeland|Hendrik V]]
Lyn 36:
|vader = [[Hendrik V van Engeland|Hendrik V]] (1387–1422)
|moeder = [[Catherina van Valois]] (1401–1437)
|kinders = [[Edward van Westminster|Edward, Prins van Wallis]]<br />(1453–1471)
<!--
|datum1= [[31 Augustus]] [[1422]]
Lyn 45:
==Die Kinderkoning==
Hendrik was die enigste kind van koning [[Hendrik V van Engeland]] en was sy erfgenaam en daarom is groot dinge van hom verwag van sy geboorte af. Hy is op [[6 Desember]] [[1421]] by [[Windsor
Op [[28 September]] [[1423]] het die adellikes trou gesweer aan Hendrik VI. Hulle het die Parlement in die Koning se naam byeen geroep en 'n regentskapraad gevestig. [[Humphrey, Hertog van Gloucester]], Hendrik IV se jongste seun en Hendrik VI se oom is as Beskermer en Verdediger van die Koningkryk en die Kerk aangestel tot die Koning mondig sou word. Sy aanstelling kon egter op enige stadium deur die Raad opgehef word. Sy pligte was beperk tot die bewaar van vrede en die byeen roep en verdaging van die parlement. Biskop [[Hendrik Beaufort]] (Kardinaal van 1426 af) wat Hendrik V se half-oom was, het 'n belangrike posisie in die raad beklee. Hendrik IV se oudste oorlewende seun, [[Jan van Lancaster, 1ste Hertog van Bedford]], was die senior regent, wat as Regent van Frankryk (aan die hoof van die voortslepende oorlog) opgetree het en Gloucester as Regent van Engeland vervang het wanneer ook al Bedford self in die land was.
Lyn 65:
Kardinaal Beaufort en Suffolk het die koning intussen oortuig dat die beste manier om vrede met Frankryk te bewerkstellig was 'n huwelik met [[Karel VII van Frankryk|Karel VII]] se kleinniggie [[Margareta van Anjou]] was. Hendrik het ingestem, veral toe hy verslae gehoor het van Margareta se skoonheid, en het Suffolk gestuur om met Koning Karel te gaan onderhandel. Karel het tot die huwelik ingestem op voorwaarde dat hy nie die gebruiklike bruidskat sou moes verskaf nie en in plek daarvan die gebiede [[Maine (provinsie van Frankryk)|Maine]] en [[Anjou]] van die Engelse sou bekom. Daar is tot die voorwaardes ingestem in die [[Verdrag van Tours]], maar die oordrag van Maine en Anjou is van die parlement geheim gehou aangesien daar besef is dat dit baie ongewild by die Engelse bevolking sou wees.
Die huwelik is in [[1445]] voltrek en dit blyk dat Margareta se karakter dié van Hendrik aangevul het. Sy was naamlik bereid om besluite te neem en leierskap te vertoon terwyl hy tevrede was dat sy die inisiatief geneem het. In die opsig was Margareta 'n baie meer bekwame heerser as wat Hendrik ooit was, selfs al was sy op daardie stadium slegs sestien jaar oud. Die netelige kwessie van
In [[1447]] het die koning, die koningin en die groep wat hulle omring het (Suffolk, Somerset, en die ouerwordende Kardinaal Beaufort) Gloucester voor die parlement gedaag op aanklag van verraad in [[Bury St Edmunds]]. Hy het in aanhouding gesterf voor die verrigtinge voltooi is. Die dood van Gloucester het York as Hendrik se vermoedelike opvolger gelaat, maar hy het dit nooit amptelik erken nie en York is steeds uit die hof binnekring gehou en is weggestuur om [[Koninkryk van Ierland|Ierland]] te regeer, terwyl Hendrik en Margaret Suffolk en [[Edmund Beaufort, 2de Hertog van Somerset|Edmund Beaufort]] tot hertoë bevorder het, ('n titel wat gewoonlik slegs tot naverwante aan die monarg beperk is). Beaufort, die nuwe Hertog van Somerset (en Kardinaal Beaufort se kleineef) is na [[Frankryk]] gestuur om die oorlog te lei.
Lyn 76:
In [[1450]] het die Hertogdom van [[Akwitanië]], wat sedert [[Hendrik II van Engeland|Hendrik II]] se tyd in Engelse hande was, ook verlore gegaan wat [[Calais]] as Engeland se enigste oorblywende gebied in Frankryk gelaat het. Teen [[1452]] is [[Richard, Hertog van York|York]] oortuig om van Ierland af terug te keer en sy regmatige plek op die raad in te neem en 'n einde te bring aan swak regering. Sy strewe was 'n gewilde aangeleentheid en hy het spoedig 'n leër by [[Shrewsbury]] saamgestel. Die hof-party het intussen 'n soortgelyke mag in [[Londen]] byeen gebring. 'n Ontmoeting het suid van Londen plaasgevind met York wat 'n lys griewe en eise aan die hofsirkel aangebied het, insluitend die inhegtenisneming van die Hertog van Somerset. Die koning het aanvanklik ingestem, maar Margareta het tussenbeide getree om die arres van Somerset te verhoed. Teen [[1453]] is sy invloed herstel en was York weer geïsoleer. In tussentyd het 'n Engelse mag in [[Akwitanië]] [[Bordeaux]] herower. Die koningin het ongeveer op die selfde stadium aangekondig dat sy verwagtend was.
Die Engelse sukses in Akwitanië was egter van korte duur. Toe Hendrik in Augustus 1453 tyding ontvang het van die Engelse nederlaag het hy 'n senu-ineenstorting gehad en was nie meer bewus van wat om hom aangegaan het nie. Dit sou vir meer as 'n jaar voortduur en Henrdik sou selfs nie eers reageer op die geboorte van sy seun en erfgenaam wat gedoop is Edward ([[Edward
Hendrik het sy geestelike siekte waarskynlik van [[Karel VI van Frankryk]], sy grootvader aan sy moeder se kant, geërf. Dié het oor die laaste dertig jaar van sy lewe periodes van waansin beleef. Hy het dit op sy beurt in alle waarskynlikheid van sy moeder [[Johanna van Bourbon]] geërf. Sy het self tekens van geestelike siekte vertoon en haar Bourbon familie, insluitend haar oupa [[Lodewyk I, Hertog van Bourbon]], haar vader [[Pieter I, Hertog van Bourbon]] en haar broer [[Lodewyk II, Hertog van Bourbon]], het almal simptome van die siekte vertoon.
==Die Roseoorloë==
Ontevrede adellikes wie se mag onder Hendrik se bewind gegroei het, in besonder die Grawe van [[Richard Neville, 16de Graaf van Warwick|Warwick]] en [[Richard Neville, 5de Graaf van Salisbury|Salisbury]]) het sake in hulle eie hande geneem deur die aanspraak van die [[Huis van York]] te ondersteun, eers tot die Regentskap, en daarna tot die troon self. Na 'n geweldadige stryd tussen die huise van [[Huis van Lancaster|Lancaster]] en [[Huis van York|York]] in wat as een van die Roseoorloë gesien word, is Hendrik afgeset en op [[4 Maart]] [[1461]] deur sy neef, Edward van York gevangene geneem. Edward van York het Koning [[Edward IV van Engeland]] geword. Teen hierdie tyd het Hendrik aan 'n erge periode van waansin gelei waar hy blykbaar gelag en gesing het tydens die tweede Slag van St. Alban. Dit het gelei tot sy vrylating. Edward was egter steeds in staat om die troon te neem, maar kon nie vir Hendrik en sy vrou, wat daarin geslaag het om na [[Skotland]] te vlug, vang nie. Tydens die eerste periode van Edward IV se bewind het Lancasterse weerstand voortgeduur, hoofsaaklik onder die leierskap van Koningin Margareta en 'n paar adellikes wat steeds lojaal was aan haar in die noordelike graafskappe van Engeland en Wallis. Hendrik is in 1465 wel deur Koning Edward gevang en is daarna in die
Koningin Margareta wat in asiel in Skotland en later in Frankryk geleef het, was vasbeslote om die troon namens haar man en seun terug te wen. Met die bystand van Koning [[Lodewyk XI van Frankryk]] het sy 'n alliansie te vorm met [[Richard Neville, Graaf van Warwick]], wat 'n uitval met Edward IV gehad het. Nadat hy sy dogter met die Prins van Wallis laat trou het, het Warwick na Engeland teruggekeer en die Yorke in oorlog verslaan, Hendrik VI bevry en hom tot die troon herstel op [[30 Oktober]] [[1470]]. Hendrik se terugkeer tot die troon het nie lank geduur nie. Die jare van wegkruip gevolg deur jare van aanhouding het sy tol geëis. Hendrik het moeg en verlate gelyk toe Warwick en sy manne hom deur die strate van Londen geparadeer het as die regmatige Koning van Engeland. Die kontras met die imposante Koning Edward wat hy vervang het kon nie skerper gewees het nie. Binne 'n paar maande het Warwick te ver gestrewe toe hy oorlog teen [[Hertogdom van Boergondië|Boergondië]] verklaar het. Die Hertog van Boergondië het gereageer deur Edward IV die hulp te verleen wat hy nodig gehad om die troon met mag terug te neem. Die Prins van Wallis is by die [[Slag van Tewkesbury]] in 1471 dood.
==Dood en nalatingskap==
Hendrik VI is in die [[Toring van Londen]] gevange gehou. Hy is op [[21 Mei]] [[1471]] daar vermoor. Populêre legende het [[Richard III van Engeland|Richard, Hertog van Gloucester]] van sy moord beskuldig sowel as die moord op Hendrik VI se seun [[Edward van Westminster]]. Koning Hendrik VI is oorspronklik in Chertsey Abdy begrawe. In 1485 is sy oorskot na Sint George Kapel by [[Windsor
Henrdik VI is deur [[Edward IV van Engeland|Edward IV]], seun van [[Richard, Hertog van York]] opgevolg.
| |||