Wysiging soos op 19:58, 24 Julie 2016 wysig Aliwal2012 (besprekings \| bydraes) Administrateurs 125 012 edits No edit summary ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 13:20, 27 Mei 2017 wysig maak ongedaan Naudefj (besprekings \| bydraes) Burokrate, Administrateurs 71 387 edits No edit summary Nuwer wysiging →
Lyn 33: '''Nova Scotia''' of '''Nieu-Skotland''' ([[Frans]]: ''Nouvelle-Écosse'', [[Skots-Gaelies]]: ''Albain Nua'') is 'n maritieme provinsie langs die suidoostelike Atlantiese kusgebied van [[Kanada]] met 'n oppervlak van 55 283 vierkante kilometer en sowat 935 000 inwoners. Die hoofstad en kulturele en ekonomiese sentrum is [[Halifax, Nova Scotia\|Halifax]] (360 000 inwoners). Die provinsie se naam verwys na die belangrikste etniese groep in die gebied. Naas Skotte het veral Franse en Duitsers hulle in Nova Scotia gevestig. Die provinsie se motorregistrasienommers het "Canada's Ocean Playground" as hulle leuse, en behalwe vir die landengte van Chignecto is Nova Scotia 'n eiland, wat deur die waters van die Fundybaai, die Golf van Saint-Laurent en die Seestraat van Northumberland begrens word. Op landkaarte lyk Nova Scotia soos 'n reuse-kreef -– met sy kuslyn met 'n lengte van meer as 10 000 kilometer strek die skiereiland oor 'n afstand van 600 kilometer van die Kaap-Breton-hoogplato in die noordooste tot by die Fundybaai. Die landengte van Chignecto met 'n wydte van 24 kilometer verbind Nova Scotia met die vasteland van Kanada. Nova Scotia maak deel uit van die oorspronklike tuisland van die Mi'kmaq, 'n Eerste Nasie wat die gebied van maritieme provinsies en dele van Maine, die Gaspésie-skiereiland en Newfoundland bewoon het. [[Lêer:Carlb-louisbourg-2000-01.jpg\|~~thumb~~duimnael\|~~left~~links\|250px\|Die gerestoureerde Franse fort Louisbourg]] Naas die Mi'kmaq is Nova Scotia se geskiedenis deur ses groot groepe setlaars van Europese afkoms oorheers. Franse setlaars het in [[1604]] die eerste permanente Europese nedersetting noord van Florida, Port Royal, as die moederstad van die latere gewes Akadië (Frans: ''Acadie'') gestig. In [[1605]] het Port Royal as 'n Franse pelshandelspos ontstaan. Later het immigrante uit Skotland, Protestante uit [[Duitsland]] en [[Switserland]], lojaliste en voormalige Swart slawe uit die Verenigde State hulle in die gebied gevestig. In die tydperk tussen [[1713]] en [[1760]] is die gebied by die Britse kolonies in Noord-Amerika ingelyf. Nova Scotia was een van die vier oorspronklike provinsies van die Kanadese Konfederasie wat in [[1867]] gestig is. Lyn 44: == Geskiedenis == Volgens sommige historici het die Noors-Yslandse ontdekker Leif Eriksson in [[1001]] langs die Noord-Amerikaanse ooskus geseil en naby die huidige Yarmouth voet aan wal gesit. Ander deskundiges beweer dat [[John Cabot]] op [[24 Junie]] [[1497]] die Britse vlag op Kaap Breton-eiland gehys het om sodoende namens die Engelse koning aanspraak op die vasteland te maak. Tans is daar egter geen historiese of argeologiese bewyse dat Eriksson en Cabot inderdaad enige punt suid van Newfoundland bereik het nie. In die vroeë [[16de eeu]] het Franse en Portugese vissers [[vis]] langs die kus van Nova Scotia gevang en ingesout. Daar was moontlik omstreeks [[1521]] selfs 'n Portugese vissersdorp naby die huidige Ingonish op Kaap Breton-eiland -– nog 99 jaar voordat die Pelgrimvaders by Plymouth Rock voet aan wal gesit het. [[Lêer:Port Royal, Nova Scotia - circa 1612 - Project Gutenberg etext 20110.jpg\|~~thumb~~duimnael\|~~left~~links\|250px\|Port Royal omstreeks 1612, volgens Samuel de Champlain se diagram]] Nogtans het Franse setlaars die belangrikste rol in Nova Scotia se vroeë geskiedenis gespeel, en in [[1605]] het Pierre Dugua, Sieur de Monts (~~[[1558]]-[[1628]]~~1558–1628), die eerste noemenswaardige Franse nedersetting in die Nuwe Wêreld op die vasteland van Nova Scotia gestig nadat die Franse koning 'n monopolie vir die pelshandel aan hom toegeken het. De Monts en sy luitenante, waaronder [[Samuel de Champlain]], het die kuslyn van [[Nieu-Engeland]] verken en die huidige Boston- en Plymouth-hawens ontdek, maar hulle nie as geskik vir die stigting van 'n kolonie geag nie. Uiteindelik het De Monts 'n klein nedersetting in Port Royal gestig, 'n beskermde bekken in die monding van die Annapolisrivier. Die versterkte ''habitation'' (nedersetting), wat De Monts en sy koloniste opgerig het, het oor allerlei geriewe soos 'n kombuis, 'n bakkery, 'n smitswinkel en 'n apteek beskik, en De Champlain het met sy ''Ordre de Bon Temps'' selfs 'n genootskap gestig wat onder meer drama's opgevoer het. [[Lêer:Louisbourg20.jpg\|~~thumb~~duimnael\|~~right~~regs\|250px\|Museumpersoneel in die historiese ''Forteresse de Louisbourg'' voer 'n dans op]] In [[1613]] het 'n Engelse ekspedisie van setlaars uit Jamestown 'n poging onderneem om alle Franse kolonies in Noord-Amerika te verniel, en ook De Monts se ''Habitation'' is aan die brand gesteek. Hierdie strooptogte was net die begin van 'n langdurige konflik tussen Franse en Britte in Nova Scotia. In [[1719]] het die boubedrywighede vir die vesting Louisbourg in opdrag van die Franse koning Lodewyk XV begin. Die gebouekompleks, wat onder meer daarop gemik was om die toegang tot die Sint-Laurensmonding te oorheers, het uit verskeie groot forts en 500 ander geboue bestaan en ten opsigte van sy ekonomiese en strategiese belangrikheid vir die kolonie Nieu-Frankryk uiteindelik selfs [[Quebecstad]] verbygesteek. Die Franse het Louisbourg as onneembaar beskou, maar vir die Britse koloniste in Nieu-Engeland het die vesting 'n groot bedreiging ingehou. In [[1745]] het 'n ekspedisie van 8 400 Yankees en Britte en eenhonderd skepe Louisbourg aangeval en ingeneem. Die vesting is volgens 'n ooreenkoms drie jaar later aan Frankryk teruggegee, maar net om in [[1758]] weer onder Britse beheer te kom. Die vesting is in [[1760]] verlaat en sy versterkings verniel. Vir die volgende 200 jaar het Louisbourg slegs as 'n soort steengroef vir boubedrywighede in die nabygeleë nedersettings gedien. In [[1961]] het die Kanadese regering met die grootskaalse restourasie van Fort Louisbourg begin wat vandag 'n Nasionale Historiese Park vorm. Lyn 63: Die provinsie het hoofsaaklik vrugbare boland en valleie; die gematigde klimaat bevorder [[landbou]]. Die provinsie staan bekend vir sy [[vrugte]] (Franse setlaars het hier vroeg 'n soort "Klein Normandië" geskep waar groot hoeveelhede [[sider]] (''cidre''), die [[Normandië\|Normandiese]] appelwyn, gebottel word), [[veeboerdery]]e, [[suiwelnywerheid]], [[bosbou]]bedrywe, [[vissery]] en [[visverwerking]]; ander bronne van inkomste is [[steenkool]] en die [[yster]]- en [[staal]]nywerheid. Intussen is ook toerisme, die rolprent-, musiek- en ander kulturele bedrywe vinnig groeiende sektore van die plaaslike ekonomie. Fynproewers vereenselwig die provinsie met sy kreefte -– Nova Scotia is vandag die grootste uitvoerder van hierdie seekos-spesialiteit, en sowat 90 persent van sy vangste het buitelandse bestemmings. [[Lêer:Nova Scotia-map-2.png\|~~thumb~~duimnael\|460px\|~~right~~regs\|Kaart van Nova Scotia]] == Die Franse erfenis == Lyn 78: == Demografie == [[Lêer:Peggys Cove Nova Scotia 02.jpg\|~~thumb~~duimnael\|~~right~~regs\|200px\|Die vuurtoring van [[Peggys Cove\|Peggys Point]]]] Die groot meerderheid van Nova Scotia se bevolking praat Engels as hulle huistaal. Daar is sowat 40 000 Franstaliges en 22 000 Mikmaq, wat oorwegend Algonkin praat. Lyn 91: {{CommonsKategorie}} * [http://www.gov.ns.ca/ Die amptelike webwerf van die regering van Nova Scotia] * [http://www.novascotialife.com/ Nova Scotia -– Come To Life (Die hoofportaal vir voornemende toeriste en immigrante, sake ens.)] * [http://novascotia.com/ Toerisme in Nova Scotia] * [http://parks.gov.ns.ca/ Provinsiale Parke in Nova Scotia]

Nova Scotia: Verskil tussen weergawes