Joseph Louis Gay-Lussac: Verskil tussen weergawes

In daardie tyd was daar wetenskaplike belangstelling in die rigting van die magnetnaald, asook die samestelling van die lug in die hoër lae van die atmosfeer. In 1804 het die russiese Akademie van Wetenskappe in St[[Sint Petersburg]] die eerste studies met behulp van ballonvlugte gedoen. Die Institut de France het Gay-Lussac en Jean-Baptiste Biot die opdrag gegee om ook met 'n ballon metings te doen.

Op 24  Augustus 1804 het Gay-Lussac en Biot 'n vlug in 'n waterstofballon aangedurf, en 'n hoogte van 4000 meter bereik. Hulle het die geleentheid gebruik om die aarde se magnetiese veld te ondersoek. Op 16 September het hy, hierdie keer alleen, 'n tweede ballonrit gedoen. Hy het lugmonsters op verskillende hoogtes geneem, en het 'n hoogte van 21, 600 Paryse voet (7017 m) bo die ballon se opstygpunt bereik. Hy het 'n temperatuurafname van 1  °C per 174  m hoogte gemeet. Hy het saam met Alexander von Humboldt die monsters ontleed, en het gevind dat die suurstofinhoud van die lug onafhanklik was van die hoogte, en kon daardeur John Dalton se aanname, dat atomies swaarder gasse deur die atmosfeer sou sink, en ligter gasse sou styg, weerlê. Dit is vandag bekend dat veranderinge in die chemiese samestelling van die atmosfeer wel effens met hoogte saamhang, maar dat dit as gevolg van ander fisiese effekte gebeur, en nie weens die digtheid van die gas nie.

Berthollet het 'n private wetenskaplike gemeenskap gestig, die Société d'Arcueil. Daar het Gay-Lussac met Laplace en [[Alexander von Humboldt]] kennis gemaak. Gay-Lussac het met Humboldt 'n navorsingsreis in Maart 1805 onderneem, na [[Rome]] en [[Napels]] (tot by [[Vesuvius]]). Hulle het die Winter[[winter]] van 1805/1806 in [[Berlyn]] deurgebring.

In 1809 het Gay-Lussac professor van chemie, en in 1808 professor van praktiese chemie, by die [[École polytechnique]] in Parys geword, en terselfdertyd 'n Professor van fisika en chemie aan die [[Sorbonne]]. In 1809 het die Institut de France se wiskundig-fisiese klas vir hom tesame met Louis Jacques Thénard die Galvaniese Prys van 3000 Franc, wat [[Napoleon Bonaparte]] geskep het, toegeken.<ref>Ernest Maindron: ''Les fondations de prix à l'académie des wetenskappe. Les lauréats de l'académie 1714-1880.'' Gauthier-Villars, Parys, 1881, p. Ed) 69-70 ([http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5496683n/f46.image aanlyn]).</ref> Gay-Lussac het [[Italiaans]], [[Engels]] en [[Duits]] bemeester. Hy was 'n lid van verskeie amptelike komitees, b.v. die Comité consultatif des arts et des manufactures (1805), en die Conseil de perfectionnement des poudres et des salpêtres (1818).

Gay-Lussac het vanaf 1816, saam met François Arago, die ''Annales de Chimie et de Physique ''uitgegee. In 1818 het die franseFranse Académie des sciences 'n kompetisie uitgeskryf waarvan hy 'n jurielid was, met Arago aan die hoof van die Juriejurie. Die wenner van die kompetisie was Augustin-Jean Fresnel, ten spyte van die opposisie van Siméon Denis Poisson. Fresnel het 'n werk oor liggolf-[[optika]] ingeskryf, wat onder andere die teoretiese basis vir die verklaring van Poisson-kolle daargestel het. In 1830 het Gay-Lussac 'n buitelandse lid van die [[Göttingen]] Akademie der Wissenschaften geword<ref>{{Cite book|isbn=3-525-82516-1|title=Die Mitglieder der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen 1751-2001}}</ref> en is in 1832 tot die American Academy of Arts and Sciences verkies. Op 31 Mei 1842 is hy in die Pruisiese orde Pour le Merite für Wissenschaften und Künste as 'n buitelandse lid opgeneem.<ref>Bron: van DIE EINDE POUR LE MERITE VIR WETENSKAP EN die KUNSTE, die lede van Die orde, BandI, 1842-1881, bladsy 42, Gebr. Man-Verlag, Berlin, 1975. Op die teenoorgestelde bladsy is sy foto met handtekening.</ref> Sedert 1812 was hy reeds lid van die Pruisiese<ref>[http://www.bbaw.de/die-akademie/akademiegeschichte/mitglieder-historisch/alphabetische-sortierung?altmitglied_id=844&letter=G ''lede van die vorige akademies.'']&nbsp; Louis Josef Gay-Lussac.&nbsp;Berlyn-Brandenburg Akademie van Wetenskappe,&nbsp; url besoek&nbsp; op&nbsp; 27.&nbsp; Maart 2015.&nbsp; </ref> en, sedert 1820, die Beierse Akademie van Wetenskappe.

Hy het met die dogter van 'n arm musikant getrou.

Gay-Lussac het saam met Alexander von Humboldt, die volumes van waterstof en suurstof wat kombineer om water te vorm, bestudeer. Hulle het gevind dat presies twee dele waterstofgas met een deel suurstof gas, volgens volume gemeet, saamkom om [[water]] te vorm. Verder het hulle gepoog om die samestelling van lug te bepaal.

Eksperimente met ander gasse hom tot die besef gelei dat die ruimteaandele van atomiese gasse in eenvoudige verhoudings bymekaarkom om verbindings te vorm; die wet van volumekombinasies.<ref>Memoires de la soc. d'Arcueil, '''2''', 207 (1808)</ref> Hierdie wet is verder ontwikkel deur [[Amedeo Avogadro]] tot [[Avogadro se wet]].

In 1809 het Gay-Lussac en Louis Jacques Thénard die [[amied]]e van kalium en natrium ontdek, en in 1810, hulle peroksiede.

In samewerking met Thénard het Gay-Lussac 'n apparaat vir organiese elementanalise ontwikkel, met die gebruik van kaliumchloraat as die oksideermiddel. Die volume van die verbrande gasse is in 'n kwik buis bepaal; die koolstofdioksied is dan met kaliumhidroksied gebind, en daardeur bepaal. Vanaf 1815 Gay-Lussac die kaliumchloraat met koper(I) oksied vervang.<ref>Annales de chimie et de liggaamsbou, '''95''', 184 (1815)</ref> Vir die ondersoek van [[blousuur]], wat stikstof bevat, het hy suiwer koper vir die elementanalise gebruik.

Gay-Lussac het ook die chemiese samestelling van blousuur  bepaal, en terselftertyd die konsepte van ''waterstofsianied'' sowel as ''sianied'' ingebring.<ref name="annales_di_chimie_1815">Annales di chimie, 95, 136 (1815)</ref> Hy het ook sianogeenchloried, [[Etanol]] en [[diëtieleter]] se samestelling bepaal. Hy het ook die fermentasievergelyking ondersoek.<ref>Annales de chimie et de liggaamsbou: ''Sur l'analyse de l'alcohol et de l'ether sulfurique et sur les produits de la fermentasie'', '''95''', 311 (1815)</ref>

In samewerking met [[Justus von Liebig]] het Gay-Lussac die silwerfulminaat ondersoek. In 1828 het Gay-Lussac chloor op vette en wasse laat inwerk, en het daardeur die substitusiereaksie van waterstof met chloor ontdek.<ref>Annales de chimie et de physique (2), '''37''', 491 (1828)</ref>

=== Analitiese Chemiechemie ===

Gay-Lussac het 'n metode vir alkoholbepaling ontwikkel, en 'n volumetriese prosedure vir die bepaling van silwerinhoud. Hy het ook volumetriese titrasie ingelei. Belangrike metodes wat hy ontwikkel het, sluit in Chlorimetrie (in 1824) vir die bepaling van chloor of silwer, asook die alkalimetrie (in 1828).<ref>Gay-Lussac: ''Instruksies sur l'essai inhoud par la voie koel'' (1833)</ref>

=== Tegniese Chemiechemie ===

* {{fr}} Josiane Coyac en Marcel Fetizon (EDS.): ''Ou-Lussac. La carrière et l'oeuvre d'un chimiste français durant die eerste moitie du 19. siècle'', Palaiseau, s. n., 1980. ISBN 2-7302-0018-5 (fr.)

* {{en}} Maurice Crosland: ''Gay-Lussac. Wetenskaplike et bourgeois'', Cambridge Univ. Pr., Cambridge (Massa.) 1978. ISBN 0-521-21979-5 (engl.)

* Günther Bugge: ''Die boek van Die Groot chemikus'', Band 1, Verlag Chemie, Weinheim, 1974, pbl. 386 et seq., ISBN 3-527-25021-2