Jacob Zuma: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Geboorte- en sterftejaarkategorieë bygevoeg
Bygewerk
Lyn 2:
| naam = Jacob Zuma
| beeld = Jacob G. Zuma - World Economic Forum Annual Meeting Davos 2010.jpg
| beeldonderskrif =
| orde = 4de [[President van Suid-Afrika]]
| termynaanvang = [[9 Mei]] [[2009]]
| termyneinde =
| vise = [[Cyril Ramaphosa]]<br />[[Kgalema Motlanthe]]
| voorganger = [[Kgalema Motlanthe]]
| opvolger =
| geboortejaar = 1942
| geboortemaand = 4
| geboortedag = 12
| geboorteplek = [[Nkandla]], [[Natal (provinsie)|Natal]], [[Suid-Afrika]]
| sterftedatum =
| sterfteplek =
| party = [[African National Congress]]
| orde2 = President van die African National Congress
| termynaanvang2 = [[18 Desember]] [[2007]]
| termyneinde2 = [[18 Desember]] [[2017]]
| vise2 = [[Kgalema Motlanthe]]<br />[[Cyril Ramaphosa]]
| voorganger2 = [[Thabo Mbeki]]
| opvolger2 = [[Cyril Ramaphosa]]
| orde3 = [[Adjunkpresident van Suid-Afrika]]
| termynaanvang3 = [[14 Junie]] [[1999]]
Lyn 30:
| eggenoot = Gertrude Sizakele Khumalo (1973–''hede'')<br />Kate Zuma (1976–2000)<ref>{{cite news| url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/southafrica/4127176/ANCs-Jacob-Zuma-to-marry-for-fifth-time.html | work=The Daily Telegraph | location=London | title=ANC's Jacob Zuma to marry for fifth time | first=Sebastien | last=Berger | date=5 Januarie 2009 | accessdate=5 Mei 2010}}</ref><br />[[Nkosazana Dlamini-Zuma|Nkosazana Dlamini]] (1982–1998)<br />Nompumelelo Ntuli (2008–''hede'')<br />Thobeka Mabhija (2010–''hede'')<ref>{{cite news| url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8434865.stm |publisher=BBC News | title=SA's Zuma marries his third wife | date=4 Januarie 2010 | accessdate=5 Mei 2010}}</ref><br />Gloria Bongekile Ngema (2012–''hede'')<ref name="bnonews">{{cite web |title=South Africa's polygamous president marries fourth wife |publisher=[[BNO News]] |date=20 April 2012 |url=http://www.bnonews.com/inbox/?id=577 |accessdate=20 April 2012}}</ref>
| kinders = 20 (geskat)<ref name="Support">{{cite news | url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/southafrica/9344916/Jacob-Zuma-faces-losing-1.2-million-support-for-four-wives.html | title=Jacob Zuma faces losing £1.2 million support for four wives | work=The Daily Telegraph | accessdate=20 Junie 2012 | location=London | first=Aislinn | last=Laing | date=20 Junie 2012}}</ref>
| alma_mater =
| religie = [[Protestantisme]]
| handtekening =
| militer =
| lojaliteit =
| tak =
| diensjare =
| rang =
| eenheid =
| oorloe =
| toekennings =
}}
 
'''Jacob Gedleyihlekisa Zuma''' (GCB<!--"Order of the Bath"-->) (gebore [[12 April]] [[1942]], [[Nkandla]], [[Natal (provinsie)|Natal]] ([[Suid-Afrika]])) is die [[President van Suid-Afrika]], sowelvoormalige aspresident van die land se regerende politieke party, die [[ANC]] ensowel 'nas die voormalige [[Adjunkpresident van Suid-Afrika]].
 
Hy is 'n gewilde figuur, selfs oor politieke grense heen, maar word as omstrede gesien sedert sy finansiële adviseur skuldig bevind en veroordeel is weens korrupsie en bedrog. Hierdie gebeure het in Junie 2005 tot Zuma se afdanking as VisepresidentAdjunkpresident van Suid-Afrika gelei.<ref name="SABC2006-09-20">{{cite web |url=http://www.sabcnews.com/south_africa/crime1justice/0,2172,135153,00.html |title=Zuma corruption trial struck off the roll |date=20 September 2006 |publisher=SABC news}}</ref>
 
== Inleiding en agtergrond ==
Zuma is kort na sy afdanking as VisepresidentAdjunkpresident van Suid-Afrika formeel aangekla van korrupsie. Die saak is egter van die rol geskrap nadat die staatsaanklaer se aansoek om uitstel van die hand gewys is.<ref name="SABC2006-09-20" />
 
In Desember 2005 is Zuma ook in die Johannesburgse hooggeregshof van verkragting aangekla. Die beweerde slagoffer, die dogter van 'n ontslape vriend van Zuma uit die struggle-era, was [[MIV]]-positief, 'n feit wat aan Zuma bekend was. Op 8 Mei 2006 het die hof die aanklagte van die hand gewys in 'n beslissing waarin die regter met die verdediging saamgestem het dat die betrokke seksuele daad instemmend van aard was. Gedurende die verhoor het Zuma erken dat hy onbeskermde seks met sy aanklaer gehad het maar dat hy na die tyd gaan stort het, om die risiko om MIV op te doen te verminder. Die stelling is deur die regter, gesondheidskundiges en [[VIGS]]-aktiviste vooroordeel. Spotprenttekenaars soos [[Zapiro]] het ook in die dagblaaie daarmee die spot gedryf.
 
As moontlik die mees prominente [[Zoeloe]]-ANC-politikus, en 'n leier onder linksgesinde ondersteuningsgroepe binne die ANC, kon hy steeds staatmaak op aansienlike ondersteuning selfs na sy afdanking as visepresidentadjunkpresident van die land. Sy ondersteuningsbasis bring mee dat hy daarin slaag om sy rol as Visepresidentadjunkpresident van die ANC te behou. Op [[18 Desember]] [[2007]] het hy by die ANC se 2007 nasionale kongres in [[Polokwane]] die President van Suid-Afrika en vorige leier van die ANC met 2&nbsp;329 teen 1&nbsp;505 stemme geklop om die nuwe president van die ANC te word.<ref>[[Die Burger]], [http://www.dieburger.com/Stories/News/16.0.3460069608.aspx Die Zuma-era breek aan], besoek op 19 Desember 2007</ref>
 
Dit was hierdie sukses in Zuma se veldtog wat daartoe gely het dat hy die volgende President van Suid-Afrika kon word.
Lyn 77:
 
=== Terugkeer na Suid-Afrika ===
Ná die ontbanning van die ANC in Februarie [[1990]] was hy een van die eerste ANC leiers om na Suid-Afrika terug te keer om met die onderhandelingsproses te begin. In 1990 is hy verkies tot Voorsitter van die ANC in die Suid-Natal gebied, en het hy 'n leidende rol gespeel in die bekamping van politieke geweld in die gebied tussen lede van die ANC en die [[Inkatha -Vryheidsparty]]. Die IVP, gelei deur [[Mangosuthu Buthelezi]], het op daardie stadium heelwat klem gelê op [[Zoeloe]]trots en politieke mag. In dié konteks was Zuma se Zoeloe erfenis deurslaggewend in ANC-pogings om die geweld te beëindig. Die ANC se strategie was om politieke eerder as stamverband te beklemtoon as die oorsaak van die geweld en om ondersteuning onder Zoeloes in die gebied te werf.
 
Hy is in [[1991]] verkies tot Onder-Sekretarisgeneraal van die ANC en in Januarie [[1994]] is hy genomineer as die ANC-kandidaat vir die Premierskap van [[KwaZulu-Natal]].
Lyn 83:
== Politieke loopbaan ==
=== Opkoms as nasionale leier ===
Ná die eerste veelrassige verkiesing in Suid-Afrika in 1994 is Zuma aangestel as 'n Lid van die Uitvoerende Komitee vir ekonomiese aangeleenthede en toerisme vir die KZN provinsiale regering nadat sy kandidaatskap vir adjunkpresident van die ANC terug getrek het om [[Thabo Mbeki]] toe te laat om onbestrede tot die amp verkies te word. In Desember 1994 is hy verkies tot Nasionale Voorsitter van die ANC en voorsitter van die ANC in KwaZoeloeKwaZulu-Natal, en is later herverkies tot die amp in [[1996]]. Hy is in Desember [[1997]] by die ANC se Nasionale Kongres in [[Mafikeng]] tot adjunkpresident van die ANC verkies.
 
=== Termyn as adjunkpresident van Suid-Afrika ===
Lyn 92:
Sy pligte in die amp het ook die voorsitterskap van die Suid-Afrikaanse Nasionale VIGS-raad ingesluit. Die VIGS-raad is 'n hoëvlak multisektorale liggaam wat die doelstelling het om 'n leierskapsrol te speel in die bou van konsensus oor VIGS-beleid en -strategie.<ref>[http://www.doh.gov.za/ Departement Gesondheid], [http://www.doh.gov.za/docs/pr/2006/pr1201b.html The restructuring of the South African National AIDS Council (SANAC): Record of Agreement], besoek op 20 Desember 2007</ref>
 
Op [[18 April]] [[2002]] is die Morele Heropboubeweging ([[Engels]]: ''Moral Regeneration Movement'') by die [[Waterkloof Lugmagbasis Waterkloof]] in [[Pretoria]] geloods. Die organisasie is gestig na 'n aantal skokkende misdade gepleeg is, soos die verkragting van babas. Zuma is in sy hoedanigheid as adjunkpresident die verantwoordelikheid vir die inisiatief gegee. In dié rol het hy verskeie toesprake oor die onderwerp gelewer. In die toesprake het hy gepleit dat die boodskap dat morele hernuwing die verantwoordelikheid van elke Suid-Afrikaner is, en nie net dié van die beweging se leierskap of die regering nie. Hy het ook gesê dat "Elke Suid-Afrikaner moet 'n agent vir morele heropbou wees".<ref>[http://www.iss.org.za/ Institute for Security Studies], [http://www.iss.org.za/pubs/CrimeQ/No.11/Rauch.htm LINKING CRIME AND MORALITY – Reviewing the Moral Regeneration Movement], Janine Rauch, gepubliseer in Crime Quarterly No 11 2005, besoek op 20 Desember 2007</ref><ref>[http://www.polity.org.za/ Polity.org.za], [http://www.polity.org.za/article.php?a_id=60675 Zuma: National Conference of the Moral Regeneration Movement (30/11/2004)], besoek op 20 Desember 2007</ref> Op [[10 Februarie]] [[2003]] het die parlementslid Raenette Taljaard, wat die amptelike opposisie, die [[Demokratiese Alliansie]], se woordvoerder oor Suid-Afrika se Wapentransaksie, in 'n brief aan President Mbeki gevra of of hy dit as gepas beskou dat daar 'n wolk van agterdog oor die adjunkpresident hang wat belas is met die veldtog vir morele hernuwing en heropbou.<ref>[http://www.armsdeal-vpo.co.za/ The Arms Deal Virtual Press Office], [http://www.armsdeal-vpo.co.za/articles03/da_question_zuma.html DA to Question Zuma on Alleged Thetard Meeting(s) and Corruption], besoek op 20 Desember 2007</ref> Mbeki het in 'n geskrewe antwoord bevestig dat Zuma steeds die veldtog sou lei waarop Taljaard gereageer het dat as dit die soort morele leiding is wat 'n mens nie verbaas sou laat as die aantal Yengeni's sou vermenigvuldig nie.<ref>[http://iafrica.com/ iafrica.com], [http://iafrica.com/news/sa/217392.htm Zuma still to lead moral regeneration], besoek op 20 Desember 2007</ref>
 
Tydens sy amp as adjunkpresident het hy in Junie [[1998]] het Zuma van Dr. Nkosazana Dlamini-Zuma, op daardie stadium Minister van Buitelandse Sake van Suid-Afrika, geskei.
Lyn 99:
[[Lêer:Jacob Zuma with Obamas.jpg|duimnael|President Zuma en een van sy vroue saam met die President van Amerika, [[Barack Obama]] en Michelle Obama in [[New York Stad|New York]], 2009]]
[[Lêer:CFK & Jacob Zuma.jpg|duimnael|Die [[Argentinië|Argentynse]] president [[Cristina Fernández de Kirchner]] en die Suid-Afrikaanse president Zuma tydens 'n bespreking in 2010]]
Terwyl Zuma as Adjunkpresident gedien het, het hy aansienlike steun geniet uit die linkervleuel van die ANC, insluitend baie in die [[ANC Jeugliga-jeugliga]], die [[Suid-Afrikaanse Kommunistiese Party]] en [[Congress of South African Trade Unions|COSATU]]. Terwyl Zuma korrupsie-aanklagte in die gesig gestaar het, het die organisasies Zuma aanhou ondersteun. Ondersteuning van die half-outonome strukture binne die party het Zuma gehelp om ondersteuning te behou selfs nadat hy die Adjunkpresidentskapadjunkpresidentskap verloor het. Hy is byvoorbeeld heraangestel as ANC visepresidentadjunkpresident nadat hy kort na Schaik se skuldigbevinding uit die pos bedank het. Hy het ook 'n salaris van die party ontvang vir die pos – 'n voorreg wat nie te vore deur bekleërs van die pos geniet is nie.
 
Zuma se afdanking is op twee maniere geïnterpreteer. Baie Suid-Afrikaanse en buitelandse waarnemers het dit geloof as 'n duidelike teken dat die Suid-Afrikaanse regering toegewyd is tot die uitroei van korrupsie binne sy eie geledere. Aan die ander kant het sommige mense in Suid-Afrika klem geplaas op die feit dat Zuma en Mbeki verskillende ondersteuningbasisse binne die ANC verteenwoordig. Sommige linksgesindes het sy afdanking gesien as 'n geleentheid vir Mbeki se meer markgerigte vleuel in die party om hulle opkoms verder te verstewig, en samesweringsteorieë oor Zuma se uit die weg ruiming doen in sommige kringe die rondte.<ref>[http://news.bbc.co.uk/ BBC Nuus] [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/4328360.stm] Analysis: SA's Zuma in the dock, besoek op 29 April 2006.</ref>
 
Zuma se saak het by elkeen van sy korrupsieverwante hofverskynings in [[2005]] groot skares ondersteuners ter ondersteuning van sy saak getrek. Tydens een van die hofverskynings het Zuma ondersteuners T-hemde met Mbeki se beeld op verbrand. Dit is deur die ANC veroordeel en Zuma en sy bondgenote het pleit vir 'n terugkeer na partydissipline vir komende byeenkomste. By die volgende hofverskyning in November 2005 het duisende Zuma-ondersteuners vergader om hom te ondersteun; hy het die skare in Durban in [[Zoeloe]] toegespreek en partyeenheid bepleit. Hy het by die geleentheid die [[apartheid]]-era struggle-lied ''Leth' umshini wam'' met lirieke wat, as dit letterlik vertaal word, beteken "bring my my masjien" maar wat na 'n masjiengeweer verwys. Tydens 'n Oktobertoer vir die ANC Jeugliga-jeugliga elders in die land is Zuma ook deur groot skares toegejuig. Hoewel sy volgehoue gewildheid ten minste gedeeltelik gegrond is op intra-party politiek word daar gemeen dat Zoeloe benadering tot lojaliteit en behulpsaamheid ook 'n faktor was.<ref>[[Mail & Guardian]], [http://www.mg.co.za/articledirect.aspx?articleid=256829&area=%2finsight%2finsight__national%2f Zuma had been particularly successful in rallying Zulu supporters], besoek op 19 Desember 2007.</ref>
 
As gevolg van ondersteuning deur elemente in die party bly Zuma 'n kredietwaardige politiese figuur; baie het geglo dat al wat tussen hom en die presidentskap staan 'n geloofwaardige verdediging is teen die korrupsie-aanklagte wat teen hom gemaak is. Dit is 'n taak wat bemoeilik is maar geensins onmoontlik gemaak is deur die onomwonde oordeel teen Shaik nie. Politieke kommentators het dit nogtans betwyfel of Zuma linksgesindes sal kan bevredig, aangesien dieselfde globale en nasionale ekonomiese beperkinge wat Mbeki se presidentskap gevorm het, ook in latere presidensiële termyne van toepassing sou wees.
Lyn 133:
Op die oggend van [[6 Desember]] [[2005]] is 'n formele verkragtingsaanklag teen Zuma gemaak. Zuma het die klagtes heftig ontken en sy politiese verbintenis tot die bekamping van seksuele geweld bevestig. Voor die klagtes formeel gelê is, het gerugte oor die verkragtingbeskuldigings in November die rondte begin doen. Dit het begin lyk of Zuma se politiese vooruitsigte begin versleg het. Voormalige bondgenote het begin stellings maak wat lyk of hulle hulle van Zuma distansieer. Verslae het verskyn wat beweer het dat hy waarskynlik uit sy partypos sou bedank.<ref>[http://news.bbc.co.uk/ BBC Nuus] [http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/4480954.stm] SA's Zuma silent on rape claims, besoek op 29 April 2006.</ref>
 
Dit het aanvanklik gelyk of die verkragtingaanklagte Zuma se ondersteuners se vaart gestuit het. Maar in 'n verhoor voor sy verkragtingsaak het duisende Zuma ondersteuners weer by die hof vergader, terwyl 'n kleiner groep antiverkragtinggroepe namens die beweerde verkragtingslagoffer betoog het.<ref>[http://news.bbc.co.uk/ BBC Nuus] [http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/4707464.stm Zuma rape case judge stands down], besoek op 29 April 2006.</ref> Zuma het die omstrede "Mshini" strydlied vir die skare gesing, en woordvoerders van die ANC Jeugliga-jeugliga en Kommunistiese Party Jeugliga het hulle steun vir Zuma uitgespreek.<ref>[[Mail & Guardian]] [http://www.mg.co.za/articlePage.aspx?articleid=264095&area=/zuma_report/zuma_news/ Zuma had not entirely lost his base], besoek op 29 April.</ref> Gedurende die verloop van Zuma se verkragtingsaak het berigte opgeduik dat die Suid-Afrikaanse Kommunistiese Party (SAKP) diep verdeeld is oor hoe die Zuma-aangeleentheid en die SAKP se verhouding met hom aangespreek moet word. Baie lede van die party se jeugvleuel het Zuma ondersteun terwyl ander mense in die SAKP skepties gestaan het oor die waarde daarvan om hulle by 'n spesifieke persoon te skaar eerder as om op die beginsels van regering te fokus.<ref>[[Mail & Guardian]] [http://www.mg.co.za/articledirect.aspx?articleid=257884&area=%2finsight%2finsight__comment_and_analysis%2f] Comment & Analysis – The trouble with JZ, besoek op 29 April.</ref><ref>[[Mail & Guardian]] [http://www.mg.co.za/articledirect.aspx?articleid=257688&area=%2finsight%2finsight__national%2f Young communists plan move against Mazibuko Jara], besoek op 29 April.</ref><ref>[[Mail & Guardian]] [http://www.mg.co.za/articlePage.aspx?articleid=269701&area=/insight/insight__national/ SACP divided on Zuma], besoek op 29 April.</ref>
 
Ondanks die wegbreek van voormalige ondersteuners het Zuma-staatmakers aangehou om by die hof byeen te kom. In 'n voorval wat later deur die Vriende van Jacob Zuma veroordeel is, het 'n groep van meestal vroulike Zumaondersteuners onderklere en foto's van die beweerde slagoffer brand terwyl hulle die slagspreuk "Burn this bitch" geskree het. Antiverkragtingsgroepe het die gereelde aanvalle op die integriteit en morele stand van Zuma se beskuldiger, beledigings wat op 'n goeie vriend van die klaer geskree is en klippe wat na vrouelede van die skare gegooi is nadat hulle vir die klaer aangesien is gekritiseer.<ref>[http://www.int.iol.co.za/ IOL] [http://www.int.iol.co.za/index.php?set_id=1&click_id=13&art_id=vn20060214102144364C522654 Accuser insulted as Zuma hailed at court], besoek op 29 April</ref> Zuma se verdedigingspan het getuienis oor die vrou se seksuele geskiedenis aangebied en gestel dat die seks wat plaasgevind het konsensueel was; die aanklaers het beweer dat haar gebrek aan weerstand as gevolg van skok was.<ref>[http://news.bbc.co.uk/ BBC Nuus] [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/4781440.stm Zuma's rape accuser questioned], besoek op 29 April 2006</ref><ref>Boston.com [http://www.boston.com/news/world/africa/articles/2006/04/03/s_african_denies_rape_allegation_at_trial/ S. African denies rape allegation at trial], besoek op 29 April</ref> Die verhoor het ook tot omstredenheid gelei toe Zuma erken dat hy nie 'n kondoom gebruik het toe hy seks gehad het met die vrou nie, ten spyte daarvan dat hy bewus was dat sy [[MIV]]-positief is. Hy het in die hof aangevoer dat hy gestort het om sy aansteekrisiko te verminder. Dit het MIV-opvoeders ontstig wat beklemtoon dat dit niks sou doen om MIV oordrag te verhinder nie.<ref>[http://news.bbc.co.uk/ BBC Nuus] [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/4879822.stm SA's Zuma 'showered to avoid HIV'], besoek op 29 April</ref>
Lyn 150:
=== "Skiet die Boer"-liedjie ===
Op 8 Januarie 2012, na afloop van sy politieke toespraak by die ANC se 2012-eeufeesvieringe in Bloemfontein, sing Jacob Zuma die opruiende lirieke van die "Skiet die [[Boer]]"-liedjie.<ref>http://www.iol.co.za/news/special-features/the-zuma-era/complaint-laid-against-zuma-1.1242416</ref><ref>http://www.sabc.co.za/news/a/383404804a48659d9b959f8f72c0ef2b/Rightwing-movement-to-lay-hate-speech-charge-against-Zuma-20120224</ref> Dit is dieselfde liedjie waarvoor [[Julius Malema]] van haatspraak aangekla is.<ref>http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8567727.stm</ref><ref>http://www.guardian.co.uk/world/2010/mar/15/anc-julius-malema-guilty-hate-speech</ref>
 
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
 
== Sien ook ==
* [[Guptafamilie]]
* [[Kabinet van Jacob Zuma, Mei 2009]]
* [[Kabinet van Jacob Zuma, Mei 2014]]
 
== Verwysings ==
{{Verwysings|23}}
 
== Verdere leesstof ==
* {{en}} {{cite journal |last=Foster |first=Douglas |date=Junie 2009 |title=Jacob's Ladder |journal=The Atlantic |volume=303 |issue=5 |pages=72–80 |url=https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2009/06/jacobs-ladder/307442/|accessdate=8 Julie 2013}}
* {{en}} {{cite book |first=Alec |last=Russell |year=2009 |title=After Mandela: the Battle for the Soul of South Africa |location=London |publisher=Hutchinson |isbn=978-0-09-192601-4 }}
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie}}
{{Wikiquote}}
* {{af}} {{en}} Deurlopende dossiere oor Zuma: [http://www.news24.com/Beeld/Spesiaal/Zuma/Home/0,,3-1967-1968,00.html Beeld], [http://iafrica.com/news/specialreport/zuma_trial/ iAfrica]
* {{af}} Nuusberigte oor die verkragtingsaak in [http://www.news24.com/Beeld/Spesiaal/Zuma/Home/0,,3-1967-1968_moreStories,00.html Beeld] [http://www.news24.com/Die_Burger/Nuus/0,,4-75_1923669,00.html Die Burger]
Line 177 ⟶ 183:
{{opvolgboks|titel=[[President van Suid-Afrika]]|voor=[[Kgalema Motlanthe]]|na=Ampsbekleër|jare=2009–''hede''}}
{{opvolgboks|titel=[[Adjunkpresident van Suid-Afrika]]|voor=[[Thabo Mbeki]]|na=[[Phumzile Mlambo-Ngcuka]]|jare=1999–2005}}
{{opvolgboks|titel=President van die [[African National Congress]]|voor=[[Thabo Mbeki]]|na=Ampsbekleër[[Cyril Ramaphosa]]|jare=2007–''hede''2007–2017}}
{{eindboks}}