Cholera: Verskil tussen weergawes

| MeshID =D002771

}}

'''Cholera''' is 'n [[infeksie]] van die [[dunderm]] deur die bakterie ''[[Vibrio cholerae]]''. Daar is verskillende vibrio-bakterieë, waarvan die meeste die ingewande aantas. ''V. cholerae'' veroorsaak egter epidemiese cholera. Die kiem produseer 'n [[gifstof]], 'n [[enterotoksien]], wat veroorsaak dat die [[dunderm]] groot hoeveelhede vloeistowwe, soute en minerale afskei, wat dan aanleiding gee tot waterige [[diarree]]. In sommige pasiënte is die simptome minder ernstig, maar in ernstige gevalle veroorsaak cholera lewensbedreigende ontwatering en sterftes.

 

== Oordrag ==

Cholera word nie direk van een persoon na 'n ander oorgedra nie, en die risiko om by 'n geïnfekteerde persoon "aan te steek" is dus uiters gering. 'n Mens kry cholera wanneer jy water drink of [[vis]], skulpvis of ander kos eet wat besmet is met die fekalieë van 'n cholerapasiënt. Die siekte kan soos 'n veldbrand versprei in gebiede met swak sanitasie en onbehandelde fekale afvalprodukte, byvoorbeeld wanneer rou riool direk gestort word in riviere of in water waaruit seekos afkomstig is.

Mense wat in choleragebiede woon, ontwikkel 'n sekere mate van weerstand teen die bakterieë. Besoekers of toeriste in hierdie gebiede het nie dieselfde weerstand nie en kan makliker siek word as hulle aan gekontamineerde kos of [[drinkwater]] blootgestel word.

 

== Behandeling ==

Cholera kan eenvoudig en doeltreffend behandel word deur onmiddellik die verlies aan liggaamsvloeistowwe en soute weens die diarree te vervang. Daar is verskeie droë rehidrasiemengsels kommersieel beskikbaar. Hierdie mengsels bevat die regte hoeveelhede [[natrium]], [[kalium]], [[chloried]], [[bikarbonaat]] en [[glukose]], en die WGO stel dit in groot hoeveelhede in die ontwikkelende, hoërisiko-lande beskikbaar. Dit word met water gemeng en in groot hoeveelhede gedrink.

In ernstige gevalle word die rehidrasiemiddels binne-aars toegedien. By onmiddellike rehidrasie sterf minder as een persent van pasiënte met ernstige cholera, terwyl 50 persent van cholerapasiënte sterf as die siekte nie behandel word nie. [[Antibiotika]] kan die lengte en erns van die siekte verminder, maar dit is nie voldoende om lewensbedreigende ontwatering te voorkom nie.

 

== Immunisasie ==

Daar is 'n inspuiting teen cholera beskikbaar, maar dit bied net ongeveer 50 persent-beskerming vir 'n kort periode (drie tot ses maande). Die ontdekking dat ''V. cholerae'' 'n gifstof afskei het aanleiding gegee tot die ontwikkeling van 'n nuwe, baie meer doeltreffende mondelinge [[entstof]] wat binnekort in [[Europa]] en [[Kanada]] vrygestel gaan word.

Die nuwe entstof kan veral van nut wees vir mediese personeel en mense wat in endemiese gebiede moet werk, maar dit is nog nie duidelik of dit vir besoekers aan endemiese gebiede van nut gaan wees nie.

 

Volgens 'n WGO-skatting het 78 persent van bevolkings in ontwikkelende lande nie toegang tot skoon water nie, terwyl 85 persent nie toegang het tot toilette of doeltreffende fekale-afvalverwydering nie.

Mense wat in gebiede met 'n hoë cholerarisiko woon, kan voorsorgmaatreëls tref deur alle drinkwater te kook of 'n teelepel kommersiële [[bleikmiddel]] by elke 25 liter water te voeg, voedsel deeglik te kook en warm te eet, en vars of rou groente en vrugte wat moontlik met gekontamineerde water in aanraking was, te vermy.

Besoekers aan hoërisiko-gebiede word aangeraai om slegs behandelde of gebottelde water te drink, of vloeistowwe soos tee en koffie wat met kookwater gemaak word. Voedsel moet deeglik gekook en geëet word terwyl dit nog warm is. Rou of halfgaar vis of skulpvis, sowel as slaai en rou groente, moet vermy word. Skilvrugte moet deur die eter self geskil word en kos en drinkgoed moet liefs nie by straathandelaars gekoop word nie.