Johannesburg: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
+ Trivia (Gimme Hope Jo'anna & District 9); mag iemand Johannesburg en Port Elizabeth as voorbladartikels ondersteun (sien Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad?)
Lyn 78:
Johannesburg is nie een van Suid-Afrika se drie hoofstede nie (net [[Pretoria]], [[Kaapstad]] en [[Bloemfontein]] het besondere status as respektiewelik die regeringshoofstad, parlementsetel en geregtelike hoofstad), maar dit vervul nogtans 'n belangrike administratiewe en geregtelike funksie as die [[hoofstad]] van die [[Gauteng]]provinsie en setel van die [[Konstitusionele Hof van Suid-Afrika]].
 
Johannesburg is ook die sentrum van 'n verstedelikte gebied met meer as 8 miljoen inwoners wat van Pretoria in die noorde tot by [[Vereeniging]] in die suide strek. Die stad is die derde grootste in [[Afrika]] na [[Kaïro]] en [[Lagos]], en die enigste in Afrika wat as 'n wêreldstad of ''global city'' beskou word, 'n ekonomiese masjienkamer wat die hele [[Suider-Afrika]] met die wêreldekonomie verbind – onder meer danksy die plaaslike hoofkantore van mynboureuse en die [[JSE|Johannesburgse Effektebeurs]] (JEB of JSE) wat op wêreldvlak mededingend is.<ref>{{de}} [http://www.bpb.de/themen/V7RE2T,1,0,Gro%DFst%E4dte_Afrikas_Kairo_Lagos_und_Johannesburg.html#art1 ''Bundeszentrale für politische Bildung – Dossier Afrika: Großstädte Afrikas – Kairo, Lagos und Johannesburg'']</ref> Met [[SABMiller]] en [[Anglo American-korporasie|Anglo-American]] het daarnaas twee multinasionale ondernemings hul oorsprong in die Goudstad.
 
Johannesburg is net een van ongetelde delwerstede wat êrens op aarde op 'n spesifieke oomblik in die geskiedenis byna oornag ontstaan het. Maar terwyl die meeste van hulle ná 'n relatief kort tydperk as verlate spookdorpe geëindig het sodra hul goudvoorrade uitgeput was, is Johannesburg as Suid-Afrika se laat-[[Victoriaanse tydperk|Victoriaanse]] kits- en wonderstad op 'n oorspronklik byna verlate en windverwaaide plato van die Transvaalse Hoëveld tydens die grootste goudstormloop ooit gestig om te bly en 'n meteoriese ekonomiese opgang te beleef nadat Europa se leidende bankhuise die diepvlakmynontwikkeling van die Randse goudmyne begin finansier het.
Lyn 434:
== Stadsregering ==
=== Uitvoerende burgemeester ===
[[Lêer:South Africa-Johannesburg-Municipal Building01.jpg|duimnael|Burgersentrum in Johannesburg]]
Die amp van uitvoerende burgemeester van Johannesburg word tans beklee deur Herman Mashaba wat – naas sy politieke loopbaan – bekendheid verwerf het as entrepreneur en stigter van ''Black Like Me'', 'n onderneming wat haarprodukte vervaardig en tans as die grootste in die bedryf beskou word. Hierdie maatskappy is die resultaat van Mashaba se persoonlike stryd teen armoede en die beperkings wat die vorige bedeling aan swart Suid-Afrikaners opgelê het.
 
Mashaba, 'n lid van die [[Demokratiese Alliansie]] vir wie die hoogste waarde in die vryheid van die individu gesetel is, is tydens die huidige stadsraad se eerste vergadering op 22 Augustus 2016 as burgemeester verkies. Hy is die eerste ampsbekleër sedert 1994 wat nie uit die geledere van Suid-Afrika se regerende [[African National Congress]] kom nie.<ref>{{en}} [https://www.joburg.org.za/about_/government/Pages/Executive/current-executive-mayor.aspx ''joburg.org.za: Government – Current executive mayor. Besoek op 28 Februarie 2018'']</ref>
 
== Ekonomie ==
Line 456 ⟶ 457:
 
=== Johannesburgse Effektebeurs ===
{{Hoofartikel|JSE}}
[[Lêer:Johannesburg Stock Exchange.jpg|duimnael|Die nuwe gebou van die Johannesburgse Effektebeurs in Sandton]]
Die Johannesburgse Effektebeurs (JEB/JSE) was in 2018 die 19de grootste ter wêreld volgens markkapitalisasie (VS-$995,12 miljard in Maart 2017 volgens 'n aangepaste wisselkoers; die meerderheid aandele word in ZAR verhandel<ref>{{en}} [https://www.stockmarketclock.com/exchanges/jse ''StockMarketClock.com: Johannesburg Stock Exchange. Besoek op 3 Augustus 2017'']</ref>) en is tans die grootste en belangrikste effektebeurs op die vasteland van Afrika.<ref>{{en}} [https://www.jse.co.za/about/history-company-overview ''JSE Overview – Who we are. Besoek op 1 Maart 2016'']</ref> Sy daaglikse omset is hoër as die gesamentlike omset van alle ander effektebeurse in Afrika oor 'n tydperk van meerdere maande.<ref>{{de}} [http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/Laender/Laenderinfos/Suedafrika/Wirtschaft_node.html Duitse Departement van Buitelandse Sake: Suid-Afrika – Ekonomie]. Besoek op 30 Maart 2016</ref>
 
Die JEB het sy ontstaan aan die eerste Suid-Afrikaanse goudstormloop in 1886 te danke. Nog in die volgende jaar het 'n Londense sakeman, Benjamin Minors Woollan, die ''Johannesburg Exchange & Chambers Company'' gestig om in die behoeftes van mynbouondernemings en finansiële instellings te voorsien. Hieruit het die JEB voortgespruit wat op 8 November 1887 amptelik gevestig is. Die eerste onderneming wat genoteer is, was Woollan se ''Johannesburg Chambers and Company''.<ref name="jeb">{{en}} [https://www.jse.co.za/about/history-company-overview JSE – Overview & History.] Besoek op 23 Augustus 2016</ref>
Line 810 ⟶ 812:
 
== Trivia ==
* [[Eddy Grant]] se anti-apartheid [[lied]] ''Gimme Hope Jo'anna'' van 1988 handel oor die Johannesburgers se weerstand in Soweto teen die apartheidstelsel in Soweto, die luukse [[Sun City, Noordwes|Sun City]], [[Noordwes]], en aartsbiskop Desmond Tutu. Die lied is deur die destydse Suid-Afrikaanse regering verban toe dit vrygestel is, maar desondanks wyd in Suid-Afrika gespeel.<ref>{{en}} {{cite web|title= How Eddy Grant gave hope to South Africa |publisher= [[Daily Telegraph]]|url= https://www.telegraph.co.uk/culture/music/3555191/How-Eddy-Grant-gave-hope-to-South-Africa.html |date= 27 Junie 2008|accessdate=22 Maart 2018}}</ref>
* [[Neill Blomkamp]] se ''District 9'' handel oor 'n uitheemse skip wat in 1982 oor die stadshorison van Johannesburg verskyn. Die siek en ondervoede [[insek]]agtige vreemdelinge (neerhalend ''shrimps'' genoem) word deur die Suid-Afrikaanse regering in hul eie township verplaas, die ''District 9''. Jare later, tydens die regering se verplasing van die vreemdelinge in 'n ander kamp, probeer een van die beperkte vreemdelinge, Christopher Johnson, saam met sy seun te ontsnap en terug te keer na sy tuiste, maar raak aan die burokraat Wikus van der Merwe, wat vir die Suid-Afrikaanse regeringsdiens ''Multi National United'' (MNU) werk. Die titel en agtergrond van ''District 9'' is deur die ontruiming en afbreek van [[Distrik Ses]], Kaapstad, tydens die apartheidsera geïnspireer.<ref>{{en}} {{cite news |last=Corliss |first=Richard |url=http://www.time.com/time/arts/article/0,8599,1916009,00.html |title='District 9' Review: The Summer's Coolest Fantasy Film |publisher=''[[Time (tydskrif)|Time]]'' |date=13 Augustus 2009 |accessdate=22 Maart 2018}}</ref>
 
Line 859 ⟶ 861:
 
{{Voorstede van Johannesburg}}
{{Voorbladster}}
 
[[Kategorie:Johannesburg| ]]