Viëtnam: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Bygewerk
Lyn 8:
|beeld_kaart = Location Vietnam ASEAN.svg
|leuse = ''Độc lập – Tự do – Hạnh phúc''<br /><small>''([[Viëtnamees]] vir: "Onafhanklikheid – Vryheid – Geluk")''</small>
|volkslied = ''[[Tiến Quân Ca]]''<br /><small>''(Viëtnamees vir: "Weermagmars")''</small><br /><center>[[Lêer:United States Navy Band - Tiến Quân Ca.ogg]]</center>
|amptelike_tale = [[Viëtnamees]]
|hoofstad = [[Hanoi]]
Lyn 19:
|longEW = O
|grootste_stad = [[Ho Chi Minh-stad]]
{{Koördinate|10|48|N|106|39|O}}
|regeringsvorm = Sosialistiese<br />enkele party [[republiek]]
|leiertitels regeringsvorm = <br />•Unitêre SekretarisMarxisties-generaalLeninistiese<br />enkelparty [[President]]<br />•sosialistiese [[Eerste ministerrepubliek]]
|leiernameleiertitels = <br =/>• [[NguyễnSekretaris-generaal<br Phú/>• Trọng[[President]]<br />[[Trần Đại QuangAdjunkpresident]]<br />[[Nguyễn XuânEerste Phúcminister]]
|leiername = [[Nguyễn Phú Trọng]]<br />[[Nguyễn Phú Trọng]]<br />[[Đặng Thị Ngọc Thịnh]]<br />[[Nguyễn Xuân Phúc]]
|oppervlak_rang = 65<sup>ste</sup>
|oppervlak_grootte =
|oppervlak = 332331&nbsp;698212
|oppervlakmi² = 128127&nbsp;565882
|persent_water = 6,4<ref name=IndexMundi2011>{{en}} [http://www.indexmundi.com/vietnam/geography_profile.html Vietnam – Geography]. Index Mundi. 12 Julie 2011. Besoek op 14 Augustus 2014.</ref>
|bevolking_skatting = 94&nbsp;569&nbsp;072<ref>{{en}} {{cite web |url=https://esa.un.org/unpd/wpp/DataQuery/ |title=World Population Prospects: The 2017 Revision |type=custom data acquired via website |publisher=United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division |website=ESA.UN.org |accessdate=6 Februarie 2019}}</ref>
|bevolking_skatting = 91&nbsp;700&nbsp;000
|bevolking_skatting_jaar = 20152016
|bevolking_rang = 1415<sup>de</sup>
|bevolking_sensus =
|bevolking_sensus_jaar =
|bevolkingsdigtheid = 276,03
|bevolkingsdigtheidmi² = 715714,9
|bevolkingsdigtheidrang = 46<sup>ste</sup>
|BBP_PPP = $593769,509670&nbsp;miljard<ref name=imf2>{{en}} {{cite web |url=httphttps://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/20142018/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=7356&pr.y=72&sy=20142016&ey=20182023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=582&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=World Economic Outlook: Vietnam |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=Oktober 20132018 |accessdate=76 AprilFebruarie 20162019}}</ref>
|BBP_PPP_rang = 35<sup>ste</sup>
|BBP_PPP_jaar = 20152019
|BBP_PPP_per_kapita = $68&nbsp;414060<ref name=imf2 />
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 128<sup>ste</sup>
|BBP = $214266,750238&nbsp;miljard<ref name=imf2 />
|BBP_rang = 47<sup>ste</sup>
|BBP_jaar = 20152019
|BBP_per_kapita = $2&nbsp;321788
|BBP_per_kapita_rang = 129<sup>ste</sup>
|onafhanklikheidstipe = • Noord-Viëtnam<br />• Geneefse ooreenkoms<br />• Verowering van Saigon<br />• Hereniging<br />• Huidige grondwet
|onafhanklikheidstipe = Vorming
|onafhanklikheidsgebeure = • Noord-Viëtnam onafhanklik<br />• Val van Saigon<br />• Hereniging<br />• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsdatums = <br />van [[Frankryk]]<br />[[2 September]] [[1945]]<br />[[21 Julie]] [[1954]]<br />[[30 April]] [[1975]]<br />[[2 Julie]] [[1976]]<ref name="Robbers 1021">{{en}} {{cite book |last=Robbers |first=Gerhard |title=Encyclopedia of world constitutions |url=http://books.google.com/books?id=M3A-xgf1yM4C&pg=PA1021 |accessdate=14 Augustus 2014 |date=30 Januarie 2007 |publisher=Infobase Publishing |isbn=978-0-8160-6078-8 |page=1021}}</ref><br />[[28 November]] [[2013]]
|MOI = {{wins}} 0,666694<ref name="HDI">{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex2018_human_development_statistical_update.pdf |format=PDF |title=20152018 Human Development Report Summary |date=20152018 |accessdate=76 AprilFebruarie 20162019 |publisher=United Nations Development Programme | pages=13, 17}}</ref>
|MOI_rang = 116<sup>de</sup>
|MOI_jaar = 20142017
|MOI_kategorie = {{kleur|#fc0|medium}}
|Gini = 35,63<ref name="wb-gini">{{en}} {{cite web |url=httphttps://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=VN |title=Gini IndexVietnam |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=76 Februarie April2019 2016}}</ref>
|Gini_rang =
|Gini_jaar = 2005–20132016
|Gini_kategorie = {{kleur|#fc0|medium}}
|geldeenheid = [[Viëtnamese dong|đồng]] (₫)<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.travelsradiate.com/asia/socialist-republic-of-vietnam.html |title=Sosialistiese Republiek Viëtnam |publisher=Travelsradiate.com |accessdate=14 Augustus 2014}}</ref>
|geldeenheid_kode = VND
|land_kode = VN
|tydsone = IndosjinaIndo-China-tyd
|utc_afwyking = [[UTC+07:00|+7]]
|tydsone_somer = nie toegepas nie
Line 67 ⟶ 68:
|voetskrif =
}}
[[Lêer:Vm-map.png|duimnael|links|upright|Kaart van Viëtnam]]
'''Viëtnam''' ([[Viëtnamees]]: ''Việt Nam'' [viət˨ næm˧] {{Audio|Vietnam.ogg|luister}}), amptelik die '''Sosialistiese Republiek van Viëtnam''' (''Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam'' {{Audio|Công hoà xa hoi chu nghia Viêt Nam.oga|luister}}), is 'n sosialistiese republiek in [[Suidoos-Asië]]. Dit beslaan 'n oppervlakte van 332&nbsp;698&nbsp;km² en het 'n bevolking van 91&nbsp;700&nbsp;000 in 2015 gehad.
 
'''Viëtnam''' ([[Viëtnamees]]: ''Việt Nam'', [viət˨ næm˧], {{Audio|Vietnam.ogg|luister}}, letterlik: "Viët van die suide"), amptelik die '''Sosialistiese Republiek van Viëtnam''' (''Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam'', {{Audio|Công hoà xa hoi chu nghia Viêt Nam.oga|luister}}), is 'n [[Sosialisme|sosialistiese]] [[republiek]] in [[Suidoos-Asië]]. Dit beslaan 'n oppervlakte van 332331&nbsp;698212&nbsp;km² en het 'n bevolking van 9194&nbsp;700569&nbsp;000072 in 20152016 gehad. Die [[hoofstad]] is sedert die hereniging van Noord- en Suid-Viëtnam in 1976 [[Hanoi]] en die grootste stad is [[Ho Chi Minh-stad]] (voorheen Saigon). Van die ander nedersettings sluit in [[Can Tho]], [[Da Nang]], [[Dong Hoi]], [[Hai Phong]], [[My Thuy]], [[Nha Trang]] en [[Vung Tau]].
Viëtnam is in die ooste van [[Kambodja]] en [[Laos]], in die suide van die [[Volksrepubliek China]] en in die weste van die [[Suid-Chinese See]] geleë. Die [[hoofstad]] is [[Hanoi]] en die grootste stad is [[Ho Chi Minh-stad]] (voorheen Saigon). Die oostelike kuslyn van die Suidoos-Asiatiese [[skiereiland]] maak deel uit van die land.
 
[[Lêer:Vietnam BMNG.png|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Viëtnam]]
[[Lêer:Vm-map.png|duimnael|links|upright|Kaart van Viëtnam]]
Viëtnam is die mees oostelike land van [[Indo-China]]. Dit is in die ooste van [[Kambodja]] en [[Laos]], in die suide van die [[Volksrepubliek China]] en in die weste van die [[Suid-Chinese See]] geleë. Daarbenewens deel Viëtnam in die Suid-Chinese See maritieme grense met [[Filippyne]], [[Maleisië]] en [[Indonesië]] in die ooste een suide, asook [[Thailand]] in die [[Golf van Thailand]] in die weste. Viëtnam word geografies deur twee riviere gekenmerk: Die [[Rooirivier (Asië)|Rooirivier]] in die noorde wat in die [[Golf van Tonkin]] uitmond en die die [[Mekong]]rivier in die suide wat in die Suid-Chinese See vloei. In die sentrale dele oorheers 'n hoogland die landskap. [[Phu Quoc]] is die grootste eiland en is in die Golf van Thailand in die suidweste van Viëtnam geleë.
 
Die noordelike deel van Viëtnam was vir meer as een millennium deel van die [[Chinese Keiserryk]], vanaf 111 v.C. tot 939 n.C. 'n Onafhanklike Viëtnamese staat is na die Viëtnamese oorwinning in die Slag van Bạch Đằng-rivier in 939 gestig. Verskeie opeenvolgende keiserlike dinasties het in Viëtnam floreer, toe die land geografies en polities binne-in Suidoos-Asië uitgebrei het, totdat die Indo-China-skiereiland in die middel van die 19de eeu deur [[Frankryk]] gekoloniseer is. Na 'n [[Japan]]nese besetting in die 1940's het die Viëtnamese teen die Franse heerskap in die Eerste Indo-China-oorlog geveg. Op 2 September 1945 het president [[Hồ Chí Minh]] Viëtnam se onafhanklikheid onder die nuwe naam Demokratiese Republiek Viëtnam van Frankryk verklaar. In 1954 het die Viëtnamese die Franse in die [[Slag van Dien Bien Phu]] tussen Maart en Mei 1954 oorwin. Vervolgens is Viëtnam polities in twee mededingende state verdeel, Noord-Viëtnam (amptelik die Demokratiese Republiek Viëtnam, hoofstad Hanoi) en Suid-Viëtnam (amptelik die Republiek Viëtnam, hoofstad Saigon). Die konflik tussen die twee Viëtnamese state het vererger en tot die [[Viëtnamoorlog]] met die swaar gewapende inmenging van die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] aan die Suid-Viëtnamese kant tussen 1965 en 1973 gelei. Die oorlog het met die Noord-Viëtnamese oorwinning in 1975 geëindig. Vervolgens is Viëtnam onder 'n [[Kommunisme|kommunistiese]] regering verenig, maar het arm en polities geïsoleer gebly. In 1986 het die Kommunistiese Party van Viëtnam (CPV) 'n reeks ekonomiese en politieke hervormings geloods wat tot Viëtnam se integrasie in die wêreldekonomie gelei het. Viëtnam sal na verwagting in 2020 'n [[Ontwikkelde land]] wees.<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-16567315 |title=Vietnam country profile |publisher=[[BBC]] |date=24 September 2018 |accessdate=6 Februarie 2019}}</ref>
 
Teen 2010 het Viëtnam diplomatieke betrekkinge met 178 lande aangeknoop. Sedert 2000 is Viëtnam se ekonomiese groeikoers onder die hoogste wêreldwyd en in 2011 het dit die hoogste Global Growth Generators Index onder elf vername ekonomies gehad. Die suksesvolle ekonomiese hervormings het in 2007 tot Viëtnam se toetreding tot die [[Wêreldhandelsorganisasie]] (WTO) gelei. Viëtnam is 'n lidland van die [[ASEAN]], [[APEC]] en die Francophonie (OIF). [[Vietnam Airlines]] is die nasionale vlagdraer[[lugredery]] met sy spilpunt op [[Tan Son Nhat Internasionale Lughawe]] naby Ho Chi Minh-stad. Daarbenewens beskik Viëtnam oor twee lae-koste lugrederye: [[Bamboo Airways]] en [[VietJet Air]]. In onlangse jare het Viëtnam veral onder internasionale toeriste gewild geraak met [[Unesco]]-[[wêrelderfenisgebied]]e soos die [[Phong Nha-Ke Bang Nasionale Park]] en die [[Sitadel van die Ho-dinastie]].
 
Viëtnam se [[amptelike taal]] is Viëtnamees en die [[Viëtnamese]] vorm die titulêre nasie van die land. Daarbenewens word ander tale soos [[Hakka]], [[Kantonees]], [[Khmer]] en [[Laosiaans]] deur minderhede soos [[Khmer (volk)|Khmer]] en [[Thai (volk)|Thai]] gebesig. Die land is ook bekend vir sy Viëtnamese kookkuns met geregte soos [[Phở]], 'n tradisionele [[noedel]]soep.
 
== Verwysings ==
Line 76 ⟶ 85:
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsCommonsKategorie-kategorie inlyn|Vietnam}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Vietnam|Viëtnam}}
 
{{Saadjie}}
{{Lande van Asië}}
 
{{Normdata}}