Tikmasjien: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Inligting bygewerk |
|||
Lyn 2:
[[Lêer:Typewriter Adler No. 7 (5).jpg|duimnael|260px|'n Ouer tikmasjien.]]
'n '''Tikmasjien''' is 'n meganiese-, elektromeganiese-, of elektriese apparaat, voorsien van sleutels waarmee skryftekens op papier gedruk kan word. Voor die tikmasjien uitgevind is, was briewe en amptelike dokumente deur klerke per hand geskryf. 'n Tikmasjien bevat hamertjies met lettertekens wat letters op papier vorm wanneer die hamertjies teen die tiklint voor die papier slaan.
By latere tikmasjiene is die letters aangebring op 'n bal, wat 'n gegewe letter na voor draai wanneer die betrokke toets gedruk word. Die tikmasjien het 'n groot ontwikkeling deurgegaan en die modernste weergawe het 'n elektroniese geheue wat die masjien in staat stel om gestandaardiseerde briewe en dokumente outomaties uit te tik. Die uitvinding van die tikmasjien word toegeskryf aan [[Henry Mill]], wat in [[1714]] 'n patent daarvoor verkry het.
Van hierdie masjien het egter slegs in tekeninge bewaar gebly en die presiese konstruksie daarvan is onbekend. In [[1829]] het William Austin Burt sy "typographer" gepatenteer. Dit het uit 'n halfronde raam met lettertekens bestaan wat letters op papier gevorm het wanneer dit teen die papier geslaan het.
Die eerste praktiese tikmasjien is in [[1870]] gebou deur [[Christopher Latham Sholes]] (1819- 1890) in samewerking met [[Carlos Glidden]] en Samuel M. Soulé. Sholes het dan ook die woord ''typewriter'' ingevoer, waarvoor die vertaling tikmasjien later in Afrikaans geskep is. Die letters (slegs hoof letters) was op ʼn letterskyf wat teen die papier geslaan het wanneer 'n hefboom gedruk is.
Die tikmasjien is in samewerking met die wapenfabriek Remington and Sons ontwikkel, en spoedig was dit van 'n skryfrol en 'n pal rat, soos in die gewone tikmasjien, voorsien. Die posisies van die lettertoetse op die toetsborde is gestandaardiseer volgens 'n internasionale ooreenkoms (QWERTY-toetsborde). In 1885 het 'n tikmasjien met ʼn dubbele aantal toetse verskyn – vir klein- sowel as hoof letters. Later het die dubbele toetse egter verval toe die hoofletters gevorm is deur die skryfrol met behulp van 'n toets op te skuif.
== Ontwikkeling ==
'n Belangrike ontwikkeling was die elektriese tikmasjien. In beginsel werk dit net soos 'n gewone tikmasjien, behalwe dat die hamerarmpies deur middel van 'n elektromotor aangedryf word. Met die tikmasjien word hoë tikspoed bereik, terwyl gelykmatiger swart skrif ook verkry word. In [[1960]] het 18 die gholfbal-tikmasjien bekend gestel, waarby ʼn metaalbal met al die letters op die gewone hamertjies vervang het. Sedert die koms van die [[rekenaar]] en die [[woordverwerker]] het die tikmasjien in onbruik verval, omrede:
* 'n Rekenaar se elektroniese uitsette kan letterlik binne sekondes na enige plek ter wêreld versend word deur die [[internet]].
Line 12 ⟶ 19:
* Die spoed en doeltreffendheid van 'n tikster op 'n rekenaar is waarskynlik tien keer beter as iemand op 'n meganiese tikmasjien, omdat die rekenaarsleutels sag is om te druk, terwyl tikmasjiene "geslaan" moet word. Tikfoute kan ook dadelik, tydens die tikwerk, maklik verbeter word.
Die [[QWERTY-sleutelbord|QWERTY-sleuteluitleg]] is deur Christopher Sholes in [[1867]] gepatenteer en aan [[Remington]] in [[1873]] verkoop, waarna dit eerste in tikmasjiene gebruik is.
== Sien ook ==
Line 19 ⟶ 26:
== Eksterne skakels ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409680, volume 27, bl. 126 - 128
* {{Commonskat-inlyn|Typewriter}}
* {{Wikt-inlyn|tikmasjien}}
| |||