Antonio Vivaldi: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Lêerparameters vertaal
Inligting bygewerk
Lyn 27:
}}
 
'''Antonio Lucio Vivaldi''' ([[1678]]-[[1741]]) was 'n Venesiese komponis in die [[Barok]]-era.
 
Vivaldi is op [[4 Maart]] [[1678]] in die Republiek van [[Venesië]] (vandag [[Italië]]) gebore. Sy pa was [[Giovanni Battista]]; oorspronklik 'n haarkapper wat later 'n professionele violis geword het en sy seun dan ook geleer speel het.

Die twee sou later saam deur Venesië toer. Vivaldi het ook gelei aan wat genoem “borsverstuiwing” is, wat asma kon wees, maar dit het hom nie verhoed om te leer [[viool]] speel nie. Hy het gekomponeer en deelgeneem aan voorgeskrewe musiekaktiwiteite. Op ouderdom vyftien het hy begin studeer as 'n priester op 'n wens van sy moeder. In 1703, op die ouderdom van 25, is hy georden en is gou die bynaam “Il Prete Rosso” (“die rooi priester”) gegee, waarskynlik as gevolg van sy rooi hare.
 
Blykbaar het Vivaldi ook orrellesse en onderrig in musiekteorie ontvang. In [[1703]] is Vivaldi as priester ingeseën en kort daarna is hy as vioolonderwyser aan die musiekskool van die Ospedale-weeshuis vir meisies aangestel. Die musiekskool het 'n orkes en 'n koor gehad en Vivaldi se eie komposisies is gereeld onder sy leiding deur die meisies uitgevoer.
 
<br />
 
{| class="wikitable" border="1" style="width: 20em; font-size: 90%; float: left; margin-left: 0em; margin-right: 1em;"
|-
| style="text-align: left;" | [[Lêer:Gnome-speakernotes.svg|links|40px]]<big>'''Komposisies deur Vivaldi'''</big>
|-
|''Lente'' (eerste beweging)[[Lêer:01 - Vivaldi Spring mvt 1 Allegro - John Harrison violin.ogg|noicon|]]
Line 45 ⟶ 51:
|<center><small>Probleme? Sien ''[[Wikipedia:Mediahulp (Ogg)|Mediahulp]]''.</center>
|}
Spoedig het die Vivaldi-musiek-konserte in Venesië bekend geword en Vivaldi se musiek het al hoe meer aandag getrek. Dit het nie lank geduur voordat hy opdragte begin ontvang het om operas te komponeer nie. In sy leeftyd het hy dan ook nagenoeg 90 operas gekomponeer, waarvan die meeste egter vergete is hoewel hul musikale waarde bo verdenking staan.
Nie lank daarna nie, in 1704, is hy verskoon om nagmaal te vier as gevolg van sy gesondheid. Laat 1706 het hy homself onttrek van die kerk en 'n hoof van die weeshuis Ospedale della Pietà vir meisies in Venesië geword. Die meisies het 'n musikale opleiding ontvang en die talentvolste het aangebly om deel te neem aan Ospedale se bekende orkes en koor.<!--Maar volgens oorlewering het hy die nagmaal verlaat het, met die gevoel om te komponeer en die toestemming van die kardinaal van die kerk gekry om musiek te leer.-->
 
Vivaldi se gewyde musiek is ook relatief onbekend, maar die oratoria ''Juditha'' ''Triumphans'', die ''Magnificat'' en die ''Gloria'' word betreklik gereeld uitgevoer. Vivaldi was altesaam 37 jaar lank verbonde aan die Ospedale-tehuis en vir die eerste klompie jare het dit goed gegaan.
 
Namate sy roem egter versprei het, het hy al hoe meer in die buiteland gereis en vanselfsprekend het die administrasie van die weeshuis en ook die kerkvaders mettertyd ontevrede geraak met sy gedurige afwesigheid en sy "wêreldse lewe". In 1737 moes hy 'n operaproduksie in [[Ferrara]] op pouslike. bevel staak en dit het hom baie verbitter.
 
Vivaldi se musiek het ook geleidelik minder gewild geraak en in [[1739]]-is hy na Wenen in die hoop dat hy daar groter waardering sou vind. Dit was hom egter nie beskore nie. Op [[28 Julie]] [[1741]] is hy in Wenen oorlede.
 
== Waardering ==
Dit is moeilik om ʼn omvattende beskouing van Vivaldi se musiek te kry omdat die werke meestal ongedateer is. Nagenoeg 75 sonates deur hom is bekend. Die grootste deel van sy werk bestaan uit nagenoeg 450 solokonserte en concerti grossi, waarvan meer as 200 vir [[viool]] en strykorkes geskryf is.
 
Daarbenewens is daar konserte vir byna elke instrument van die tyd, as solo of in kombinasies. Sy eksperimente met harmonie en vorm blyk uit die titels van party van die volumes konserte, soos byvoorbeeld ''l'Estro armonico'' ("Die musikale toets": [[1711]]), en ''La'' ''Stravaganza'' ([[1714]]). Vivaldi het die ontwikkeling van die Barokkonsert van [[Arcangelo Corelli|Corelli]], Torelli en Albinoni voortgesit, maar sy behandeling van die ietwat stereotipe vorm toon groot oorspronklikheid en vindingrykheid; die eerste en derde bewegings is vinnig en gebaseer op orkes-ritornelli, 'n soort refrein.
 
Hulle kom 4 tot 6 maal voor in verskillende sleutels, verbind deur solopassasies. Die middelste beweging is 'n cantilena (letterlik 'n melodieuse stuk), gewoonlik baie strelend, vir die solo-instrument met begeleiding. Kenmerkend vir Vivaldi is die groot virtuositeit en die deurvlegting van die ritornelli en die solomotiewe. Die gewildste van die Vivaldi-konserte is ''Le quatro stagioni'' ("Die vier seisoene").
 
4 vioolkonserte met 'n program elk wat onderskeidelik lente, somer, herfs en winter voorstel. Die vier seisoene vorm deel van die 12 vioolkonserte wat die volume ''II cimento dell' armonia e'' ''dell' inventione'' ("Die stryd tussen harmonie en invensie"; [[1725]]) uitmaak. Vivaldi se invloed op [[Johann Sebastian Bach|Bach]] is betekenisvol.
 
Bach het 'n aantal van die Vivaldi-konserte hersien en verwerk, en sy energieke konsert vir 4 klavesimbels is byvoorbeeld 'n verwerking van Vivaldi se konsert vir 4 viole. Selfs al sou Vivaldi geen gewyde musiek en operas gekomponeer het nie, sou sy onsterflikheid verseker gewees het deur sy instrumentale musiek, en in die middel van die [[20ste eeu|20e eeu]] het sy musiek tereg 'n ongekende gewildheid begin.
<br />
 
== Bronnelys ==
Kort na sy aanstelling as hoof het die weeskinders waardering en aansien oorsee begin geniet. Vivaldi het vir hulle verskeie concerto's en ander gewyde musiek geskryf. In 1705 is sy eerste versameling werke gepubliseer waarna daar ander gevolg het. By die weeshuis het hy verskeie pligte nagekom en dit slegs onderbreek vir verskeie reise.
 
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409699, volume 28, bl. 173, 174
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Vivaldi, Antonio}}