Etyn: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Inligting bygewerk |
|||
Lyn 24:
Dit is 'n gas wat met 'n baie warm vlam kan brand en daarom in branders gebruik word.
Soos ander ongesubstitueerde alkyne het die eindstandige proton die eienskappe van 'n swak suur. Daar is selfs soute wat afgelei is wat hierdie suur, soos kalsiumkarbied {{chem|Ca|C|2}} wat die karbiedioon {{chem|C|2|2-}} ([C≡C]<sup>2-</sup>) bevat. Kalsiumkarbied reageer met [[water]] en stel daarby etyn vry:
:<math>CaC_2 + 2H_2O \to Ca(OH)_2 + C_2H_2</math>
Asetileen is 'n kleurlose, ontvlambare gas wat uit kalsiumkarbied en water verkry word. 'n Kilogram [[karbied]] lewer sowat 300 liter asetileengas. Wanneer asetileen in suurstof brand, word 'n baie warm vlam met 'n [[temperatuur]] van 3 000° C verkry, wat deur die hardste [[staal]] kan sny.
Dit word derhalwe ook vir daardie doel en sweiswerk gebruik. Asetileen is 'n giftige gas met ʼn heelwat groter [[massa]] as lug. Saamgepers of verhit, is dit 'n hoogs ontplofbare stof. Dit is 'n baie belangrike grondstof in die chemiese nywerheid en word baie gebruik in die vervaardiging van vinielchloriede vir plastiekgoedere, sintetiese [[rubber]], akrilonitriel, kunsvesel- en kleefstof en [[verf]].
Dit word ook gebruik om [[vitamien A]] sinteties te berei. Asetileenswart, 'n [[koolstof]] wat verkry word deur die onvolledige verbranding van asetileen, word in droëselbatterye gebruik.
== Demonstrasie ==
*[https://www.youtube.com/watch?v=X1LwYJ8pDhc YouTube demonstrasie hoe etyn ontplof]
Line 32 ⟶ 39:
== Verwysings ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409435, volume 2, bl. 80
{{Verwysings}}
| |||