Wysiging soos op 11:57, 9 Oktober 2019 wysig Wwikix (besprekings \| bydraes) 31 566 edits →‎Bibliografie: kat ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 10:24, 21 November 2019 wysig maak ongedaan Elana Barker (besprekings \| bydraes) 2 127 edits Inligting bygewerk Etiket: Visuele teksverwerker Nuwer wysiging →
Lyn 26: '''Themistokles''' ([[Grieks]]: '''Θεμιστοκλῆς'''; "Glorie van die Wet"<ref>[http://www.behindthename.com/name/themistocles Etimologie en geskiedenis van voorname: Themistokles]</ref>); c. [[524]]–[[459]] v.C., was 'n [[Antieke Athene\|Atheense]] politikus en generaal. Hy was een van 'n nuwe geslag politici wat opgang gemaak het in die vroeë jare van die [[Atheense demokrasie]], tesame met sy groot teenstander [[Aristides]]. As politikus was Themistokles 'n [[Populisme\|populis]], met as steungroep die laer Atheense stande, terwyl hy meerendeels met die Atheense adelstand oorhoeks was. In 493 v.C. verkose as [[archont]], het hy stappe gedoen om die Atheense vlootmag te versterk, wat 'n herhalende tema in sy politieke loopbaan sou word. Tydens die [[eerste Persiese inval in Griekeland]], het hy geveg in die [[Veldslag van Marathon]],<ref>[[Plutarchus]] ''Aristides'' 5.3</ref> en was moontlik een van die 10 Atheense ''[[strategoi]]'' (generaals) in daardie konflik. Vroeg reeds het by die besondere vermoë geopenbaar om 'n ingewikkelde situasie vinnig op te som, asook die gawe om vinnig op te tree. Reeds as jong man het by ŉ groot aandeel in die bestuur van [[Athene]] gehad, en in [[499 v.C.\|493 v.C.]] was hy leier van die Atheense staat. Themistokles het gou besef dat Athene die sterkste seemag in Griekeland kan word, en dat Griekeland 'n sterk vloot nodig gebad het met die oog op die bedreiging deur die Perse. In die jare ná Marathon, en in die aanloop tot die [[Tweede Persiese inval in Griekland\|tweede Persiese inval]] het hy die mees vooraanstaande politikus in Athene geword. Hy was steeds 'n voorstander van 'n sterk Atheense vloot, en in 483 v.C. het hy die Atheners oorreed om 'n vloot van 200 [[Drieriemsgalei\|trireme]] te bou; hierdie vaartuie sou deurslaggewend wees in die daaropkomende stryd teen Persië. Tydens die tweede inval, was hy effektief die bevelvoerder oor die Griekse bondgenote se vloot by die seeslae van [[Seeslag van Artemisium\|Artemisium]] en [[Seeslag van Salamis\|Salamis]]. Danksy dié strategiese skuif deur Themistokles, het die Bondgenote by Salamis oor al die voordele beskik, en die deurslaggewende Griekse sege daar was die draaipunt van die inval, wat die volgende jaar beëindig is deur die oorwinning oor die Perse by die [[Veldslag van Plataia]]. Kort na sy bewindsaanvaarding het hy die fondament van die Atheense vlootmag gelê deur die hawe by Piraeus te vergroot en dit met vestings te laat versterk. Drie jaar later, in 490 v.C., het die Perse Griekeland binnegeval, maar die Atheners het bulle in die Slag van Marathon vernietigend verslaan. In hierdie veldslag het Themistokles as 'n gewone soldaat geveg. Na beëindiging van die konflik, was Themistokles steeds toonaangewend onder die Atheense politici. Hy het hom egter die ergernis van [[Sparta]] op die hals gehaal, deur opdrag te gee dat Athene se skanse herbou moes word, terwyl 'n opvatting dat hy arrogant sou wees, begin het om hom van die Atheners te vervreem. In 472 of 471 v.C., is hy ge[[ostrakisme\|ostrakeer]], en het in bannelingskap na [[Argos]] gegaan. Die Spartane het nou die geleentheid gesien om weg te doen met Themistokles, en het hom geïmpliseer in die verraderlike komplot van hulle eie generaal [[Pausanias (generaal)\|Pausanias]]. Themistokles het gevolglik uit Griekeland gevlug, na [[Klein-Asië]], waar hy in diens getree het van die Persiese koning [[Artasasta I]]. Hy is aangestel as goewerneur oor [[Magnesië aan die Maiander\|Magnesië]], waar hy dan gewoon het vir die res van sy lewe. Maar Marathon was klaarblyklik net die voorspel tot 'n veel groter Persiese aanval. Terwyl die Perse besig was om voorbereidsels te tref vir hierdie nuwe aanval, het Griekse delwers 'n ryk silwer rif in die silwermyne by [[Laurium]], wat aan die Atheense staat behoort het, ontdek. Party Atheners het voorgestel dat hierdie rykdom tussen die Atheners verdeel word; maar Themistokles het hulle oorgebaal om liewer tweehonderd drieriemsgaleie te bou. Themistokles is oorlede in 459 v.C., waarskynlik aan natuurlike oorsake. Themistokles se reputasie is postuum in ere herstel, en hy is erken as 'n held van die Atheense (en inderdaad Griekse) saak. Themistokles kan steeds redelikerwys beskou word as "die man wat die mees intrumentele bydrae gelewer het tot die heil van Griekeland" in die aangesig van die Persiese bedreiging, soos [[Plutarchus]] hom dan ook beskryf. Sy maritieme beleid sou ook 'n blywende gevolg op Athene hê, aangesien die vlootmag die hoeksteen sou word van die [[Atheense ryk]] en die [[Era van Perikles\|goue era]]. [[Thukydides]] was van mening dat Themistokles "'n man was wat die onmiskenbare tekens van genialiteit vertoon het; inderdaad, in hierdie opsig maak hy aanspraak op ons bewondering op 'n heel buitengewone en ongeewenaarde wyse".▼ Hierdie skepe, het hy gesê, sal goed gebruik kan word in die oorlog teen die naburige eiland [[Agina]] - maar dit was eintlik teen die [[Perse]] dat hierdie skepe op die ou end ingespan is. In [[480 v.C.\|480 v.C]]. het die Persiese koning [[Xerxes]] met 'n geweldige leër Griekeland weer eens binnegeruk. Die Persiese leër was te groot om per skip oor die [[Egeïese See]] vervoer te word, en hulle moes dus al met die kus van [[Thracië]] en [[Thessalië]] na [[Griekeland]] marsjeer. Ook was die leër so groot dat dit nie sonder 'n gereelde voedseltoevoer kon leef nie. Aangesien die toevoerroete oor land te gevaarlik was, moes die voorrade van die Persiese leër per skip aangebring word. Die gevolg was dat die Persiese vloot stadig langs die kus opgevaar het. Voor hul magtige vyand het die Griekse state 'n bondgenootskap onder leiding van [[Sparta]] gesluit. Na 'n heldhaftige maar onsuksesvolle poging om die Perse by [[Thermopylae]] te keer, was die Grieke verplig om terug te val na die landengte van [[Korinthe]]. Die Perse het agterna getrek, maar om die landengte van [[Korinthe]] te bereik, moes bulle eers die Griekse vloot, wat naby die eiland Salamis in die Baai van [[Eleusis]] voor anker gelê het, verslaan. Die gesagvoerder van die Griekse vloot, wat 310 skepe getel het, was 'n Spartaan met die naam van [[Eurybiades]], maar Themistokles het die opperbevel gevoer. Deur 'n slim set het hy die Persiese vloot in die vlak water tussen die Griekse vasteland en die eiland [[Salamis]] ingelok. Toe die Perse hulle kom kry, was hulle omring deur die Griekse vloot. Hoewel die Persiese vloot sterker was, het bulle nie die kus en die waters geken nie, en die Grieke het hulle vernietigend verslaan. Die Persiese vloot was nou vernietig en die groot Persiese leër was verplig om uit Griekeland terug te val. Themistokles het die Grieke probeer oorhaal om onmiddellik na die [[Hellespont]] (die Dardanelle-seestraat) te seil om die terugvallende Perse af te sny, maar die ander Griekse leiers was nie vir hierdie plan te vinde nie. In die geheim het by toe sy getroue slaaf, Sicinnus, na die Persiese koning gestuur om aan hom te sê dat hy, Themistokles, die man was wat die Grieke oorgehaal het om nie die Perse by die Hellespont aan te val nie. Die [[Grieke]] het nou na hul verwoeste stede teruggekeer en die Atheners het begin om die stadsmure weer op te bou. Maar die Spartane, wat die Atheense seemag gevrees het, het probeer verhinder dat die Atheners dit doen. Dog die uitgeslape Themistokles het op diplomatieke wyse die Spartane se bedenkinge voorlopig uit die weg geruim. Die gevolg was dat die Atheense stadsmure herbou is. <br /> == Nalatenskap == ▲Themistokles is oorlede in 459 v.C., waarskynlik aan natuurlike oorsake. Themistokles se reputasie is postuum in ere herstel, en hy is erken as 'n held van die Atheense (en inderdaad Griekse) saak. Themistokles kan steeds redelikerwys beskou word as "die man wat die mees intrumentele bydrae gelewer het tot die heil van Griekeland" in die aangesig van die Persiese bedreiging, soos [[Plutarchus]] hom dan ook beskryf. Sy maritieme beleid sou ook 'n blywende gevolg op Athene hê, aangesien die vlootmag die hoeksteen sou word van die [[Atheense ryk]] en die [[Era van Perikles\|goue era]]. [[Thukydides]] was van mening dat Themistokles "'n man was wat die onmiskenbare tekens van genialiteit vertoon het; inderdaad, in hierdie opsig maak hy aanspraak op ons bewondering op 'n heel buitengewone en ongeewenaarde wyse". Sy maritieme beleid sou ook 'n blywende gevolg op Athene hê, aangesien die vlootmag die hoeksteen sou word van die [[Atheense ryk]] en die [[Era van Perikles\|goue era]]. [[Thukydides]] was van mening dat Themistokles "'n man was wat die onmiskenbare tekens van genialiteit vertoon het; inderdaad, in hierdie opsig maak hy aanspraak op ons bewondering op 'n heel buitengewone en ongeewenaarde wyse". == Verwysings == * KENNIS, 1980, ISBN 0798108266, volume 4, bl. 680 {{Verwysings}}

Themistokles: Verskil tussen weergawes