Latynonderrig: Verskil tussen weergawes

Goewerneur De Chavonnes het in 1714 gepoog om die skoolstelsel te verbeter en die eerste Latynse skool is gestig. Daar is ook voorts bepaal dat alle onderwysers, ook dié wat van plaas tot plaas getrek het, getoets moes word. Die Latynse skool in die Kaap het egter nie lank bestaan nie, omdat welgestelde ouers hul kinders vir verdere opleiding na Europa gestuur het. Hierdie Latynskool, onder leiding van Ds. Slicken, bestaan vanaf 1714 tot 1728. Eers teen 1793 maak 'n Latynskool weer sy deure oop.<ref>[http://scholar.sun.ac.za/handle/10019.1/63726 Du Toit, P S 1937. ''Onderwys aan die Kaap onder die Kompanjie, 1652–1795''. Kaapstad en Johannesburg: Juta en Kie.]</ref> Tog was daar privaat-Latynonderwysers wat gereeld gekom en gegaan het. Een voorbeeld is Otto Friedrich Mentzel (geskool te Joachimsthal Gimnasium in Berlyn) wat in 1733 in die Kaap aangekom en die kroos van Paul Keyser, die seun van eks-Goewerneur Jan de la Fontaine asook die kinders van Luitenant Rudolph Siegfried Alleman onderrig het. Predikante kon ook Latynonderrig gee, waar nodig. Van die eerste Latynse tekste in en oor Suid-Afrika uit Suid-Afrika self sluit in dié van Willem ten Rhyne ([https://play.google.com/store/books/details?id=uXdVAAAAcAAJ&rdid=book-uXdVAAAAcAAJ&rdot=1 ''Schediasma de Promontorio Bonae Spei''], 1686), Johannes Guilihelmus De Grevenbrouk ('n privaatversameling van 81 boeke in Latyn, asook sy eie briewe geskrewe in "woordeboeklatyn"), en Gijsbert Hemmy (''Oratio Latina de Promontorio Bonae Spei'', 1767). Meestal handel hierdie werke oor die KhoiKhoin, maar ook die klimaat, omgewing, plante- en dierelewe.<ref>[http://akroterion.journals.ac.za/pub/article/download/102/114 Van Stekelenburg, A.V. 2003. The Cape in Latin and Latin in the Cape in the 17th and 18th Centuries. Arranged and edited by J M Claassen. ''Akroterion'' 48:89-109.]</ref>

 

 

Vroeër jare is Latyn as vak aangebied in omtrent elke skool. [[T.J. Haarhoff]] het reeds in ''Die Klassieke in Suid-Afrika'' (1931) gewaarsku teen die verswakking van die posisie van die derde taal op skool en dat dit nie in die eerste plek die Engelse skole is wat Latyn uitskakel nie, maar "ons eie Afrikaanse skole, en dit is die Afrikaner-kind wat sal ly". Skaars 40 jaar later (1971) sou die plattelandse prokureurs en ouers wat hul kinders in die regsberoep wou sien, Latyn as 'n struikelblok beskou.<ref>[https://journals.co.za/docserver/fulltext/akro/16/4/56.pdf?expires=1569611278&id=id&accname=guest&checksum=378D136D7298260F6EA3E43B417A22B5 Smuts, F. 1971. In Piam Memoriam Theodori J. Haarhoff 30.IV.1892 - 30.VIII.1971 ''Akroterion'' 16 (4), bl. 30]</ref> In die 1940's het belangstelling in Latyn as 'n matriekvak verder begin daal, veral by Afrikaanse skole (wat later deur Duits Derde Taal vervang sou word as universiteitstoelatingsvak tot in die vroeë 1970's; lees [[Duits as vreemde taal#Suid-Afrika|Duits as vreemde taal]]), wat daarop dui dat Latyn moontlik nie meer 'n verpligte toelatingsvak tot universiteit was nie. In die Staatskoerant van 22 April 1955 word Latyn slegs as 'n keusevak gelys wat toelating kan gee tot die matrikulasiesertifikaat en moontlike universiteitstoelating.<ref>Aangehaal:<br />