Achmat Dangor: Verskil tussen weergawes

| dood_datum = [[6 September]] [[{{SDEO|2020]]|9|6|1948|11|30|df=yes}}

'''Achmat Dangor''' (* [[30 November]] [[1948]] in [[Johannesburg]] - [[6 September]] [[2020]]) was 'n tussentydse direkteur vir die Wêreldvigsveldtog (''World AIDS campaign''). Dangor was ook 'n digter, toneel- en romanskrywer. Hy is veral bekend as skrywer van die boeke ''Kafka's Curse (1997)'', waarvoor die Herman Charles Bosman-prys aan hom toegeken is, en ''Bitter Fruit (2001)''. Hy het ook drie digbundels, ’n novelle en ’n kortverhaalbundel die lig laat sien.<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref>

Achmed Dangor is in 1948 in [[Newclare]] in Johannesburg gebore<ref name=":0">https://literature.britishcouncil.org/writer/achmat-dangor</ref> as die naasoudste van nege kinders, waarvan agt seuns en een dogter. Sy pa, Ebrahim Dangor, was die kind van ’n Indiërman en ’n Afrikanervrou, terwyl sy ma van Kaaps-Maleise afkoms is. Newclare was in die beginjare van [[apartheid]] ’n kosmopolitiese voorstad, waar mense van alle rasse gewoon het. Toe swart mense in terme van die Groepsgebiedewet uit die voorstad verwyder is, maak die verlies van sy vriende hom polities en sosiaal bewus. As klein kind bly hy lank by sy ouma in [[Fordsburg]]. Hoewel sy huistaal Afrikaans is, gaan hy na Engels-medium skole en gaan ook elke dag na die Madressa (Islamitiese skool). Na skool lei hy ’n nomadiese lewe en spandeer tyd in plekke soos [[Kaapstad]], [[Port Elizabeth]], [[Grahamstad]], [[Kimberley]], [[Victoria-Wes]] en ’n plekkie met die naam Buurmansdrift naby [[Mahikeng|Mafikeng]]. Hy trou jonk met Beverly en hulle het twee kinders (Zain en Justine), maar die huwelik word later ontbind. Vir ’n lang tyd werk hy by die kosmetiekfirma Revlon, waar hy as arbeider begin en later ’n senior bestuurder word in beheer van aankope, vervaardigingsbeplanning en vervoer. Reeds op ’n jong ouderdom is hy polities aktief en as lid van die militante jeugvleuel van die [[Arbeidersparty]] en die skrywersgroep Black Thoughts word hy deur die vorige Suid-Afrikaanse Regering verban vanaf [[1973]] tot [[1978]]. Gedurende hierdie tydperk woon hy in [[Riverlea]] in Johannesburg. Aangesien dit onmoontlik is om in aanraking met ander mense te kom, verwyl hy die tyd deur eindeloos te skryf.

Hy studeer letterkunde aan [[Rhodes-universiteit]].<ref name=":0" /> In die tagtigerjare is hy een van die stigterslede van die Congress of South African Writers en hy word ook in [[1991]] tot vise-president van hierdie organisasie verkies. Vanaf [[1986]] is hy op versoek van [[Desmond Tutu]] betrokke by die Kagiso Trust, wat op daardie stadium die grootste ontwikkelingsagentskap onder beheer van swart mense is. In 1991 word hy besoekende professor in Suid-Afrikaanse letterkunde aan die City University of New York (die Haarlem-kampus). In 1993 keer hy terug na Suid-Afrika en word aangestel as hoof van die sekretariaat van die Droogte Forum, wat deur die nuut ontbanne vryheidsbewegings, kerke en gemeenskapsorganisasies gestig word om verligting te bewerkstellig vir diegene wat deur die swaar droogtes van daardie tyd geteister is. Hierna aanvaar hy in [[1994]] ’n direkteurskap by die Independent Development Trust, ’n organisasie wat hom op plattelandse ontwikkeling toespits, en word dan bedryfshoof van die [[Nelson Mandela Kinderfonds]] tot [[2001]]. In hierdie jaar verhuis hy na New York, waar sy tweede vrou, die Skotse Audrey, tydelik vir die [[Verenigde Nasies]] werk. Hy word daar aangestel as interim Direkteur van die Wêreldvigsprogram en in [[2004]] aanvaar hy ’n pos as Direkteur van Kommunikasie by die Verenigde Nasies se Program oor [[Vigs]] (UNAIDS), waarvoor hy na [[Genève]] in [[Switserland]] verhuis. By sy terugkeer na Suid-Afrika in Januarie [[2007]] word hy uitvoerende hoof van die Nelson Mandela Stigting.

Hy begin poësie skryf terwyl hy nog op skool is. Tydens die periode van sy inperking skryf hy prosa en hy beskou sy letterkundige arbeid in hierdie tyd as vrugtevol. Sy gedigte word na opheffing van sy inperking veral in ''Staffrider'' gepubliseer en later ook in ''English Academy Review''. In [[1981]] debuteer hy met die publikasie van ''Waiting for Leila'', ’n [[novelle]] en ’n aantal kortverhale. Die titelverhaal ondersoek die ervarings van ’n outsider-figuur in die Suid-Afrikaanse gemeenskap, waar die politiek van die land sy gevoel dat hy nêrens hoort nie verder kompliseer. ''Waiting for Leila'' word in 1981 bekroon met die Mofolo-Plomer-prys. ’n Kortverhaal gebaseer op sy ondervindings, ''Lost'', wen in [[1993]] die Cosmo / IGI Life Vita kortverhaalkompetisie. Hy publiseer die kortverhaal ''A reason to love'' in 2004 in ''Tydskrif vir Letterkunde''.

In [[1997]] wen hy die Herman Charles Bosman-prys vir die roman ''Kafka's curse''.<ref>De Vos, Pierre. Insig. Desember 1997</ref> Die roman ''Bitter fruit'' behandel die gelatenheid van die nuwe elite in Suid-Afrika, wat hulleself verryk en vergeet van diegene wat steeds sukkel ten spyte van die [[demokrasie]]. Die hoofkarakter Lydia sukkel om die pyn te verwerk van haar verkragting deur ’n veiligheidspolisieman in apartheid Suid-Afrika. Haar man, Silas, is as tussenganger van die [[Waarheid-en-versoeningskommissie|Waarheids- en Versoeningskommissie]] en die regering te betrokke met die lelike van die ou Suid-Afrika om ’n nuwe begin te bou. Hulle het ’n probleemkind, Mikey, wat uitvind dat die polisieman sy biologiese vader is.<ref>De Jager, Frederik. Insig, Mei 2002</ref><ref>Hambidge, Joan. Rapport, 11 November 2001</ref><ref>Van Niekerk, Annemarié. Beeld, 7 Januarie 2002</ref> ''Bitter fruit'' haal in [[2003]] die kortlys vir die IMPAC Dublin Literary Award en in 2004 die kortlys vir die Booker-prys.

Sy gedigte word gebundel in ''Bulldozer'' en ''Private voices''. Hierin ondersoek hy veral die effek van apartheid, veral die balans tussen ’n haat vir die regime en ’n liefde vir die land. Bykans die helfte van die gedigte in “''Bulldozer''” is in Afrikaans.<ref>Povey, John Frederick. African Book Publishing Record Volume XI no. 2 1985</ref> ''Private voices'' wen in [[1992]] die BBC-prys vir Afrika-poësie.<ref>Reddy, Vasu. New Nation. 14-20 May 1993</ref> Sy werk word in verskeie tale vertaal en van sy gedigte word opgeneem in ''Die Afrikaanse poësie in ’n duisend en enkele gedigte''. Saam met Michael Chapman stel hy in 1982 die versamelbundel ''Voices from within: Black poetry from South Africa'' saam.<ref>http://www.esaach.org.za/index.php?title=Dangor,_Achmed_(Achmat)</ref>

[[Kategorie:LewendeSterftes mensein 2020]]