Nihilisme: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
k →‎Nietzsche: skakel
k Sjabloon, tikfoute, algemene opruim
Etiket: 2017-bronwysiging
 
Lyn 1:
'''Nihilisme''' is 'n begrip wat gebruik word in die [[filosofie]], om die ontkenning van die bestaan van betekenis of waarde in die wêreld aan te dui. Die woord kom van die [[Latyn]]se "''nihil''" wat letterlik "niks" beteken. Die term is sterk verbind met die filosoof [[Friedrich Nietzsche]], wat in sy werk op die nihilisme gefokus het. Nihilisme kan ook [[epistemologie]]se, [[ontologie]]se of [[Metafisika|metafisiese]] vorms inneem, wat onderskeidelik beteken dat [[kennis]] in sommige opsigte nie moontlik is nie, of in die werklikheid nie bestaan nie.
 
== Geskiedenis ==
Die term bestaan sedert die [[Franse Rewolusie]].<ref>J. Goudsblom, ''Nihilisme en Cultuur'', Meulenhoff 2003, bl. 3. {{ISBN|90-461-3015-0}}</ref> In die filosofie word nihilisme gepopulariseerd deur Friedrich Heinrich Jacobi in [[1799]], in 'n kritiek op [[Johann Gottlieb Fichte]]. Die term word in hierdie tyd gebruik om afkeer of die afbreek van die ‘hoogste waardes’ te beskryf.<ref name="J. Goudsblom, 2003, p. 6">J. Goudsblom, ''Nihilisme en Cultuur'', Meulenhoff 2003, bl. 6.</ref> Die term word negatief gebruik, selfs as 'n skelwoord. In die eerste helfte van die [[19de eeu]] word die term in verskeie lande gebruik deur diegene wat vrees vir die slegte invloed van 'n afwysing van die geloof en die aanvaarde kulturele waardes. Hierdie skrywers vrees 'n beweging "wat niks heel laat van wat vir hulle die hoogste waarde verteenwoordig."<ref name="J. Goudsblom, 2003, bl. 6">J. Goudsblom, ''Nihilisme en Cultuur'', Meulenhoff 2003, bl. 6.</ref> Met Toergenjev se ''Vaders en Seuns'' word in [[Rusland]] in die jare 60 van die 19e eeu die term nihilisme vir die eerste keer gebruik in positiewe sin. In dié boek gee die hoofkarakter Bazarov die volgende definisie:
 
"'n Nihilis, is iemand wie nie buig vir gesag nie, iemand wat geen beginsel sommer op goeie geloof aanneem nie, hoe goed en eerbiedwaardig dit ook mag wees..."<ref>I. Toergenjew, [http://books.google.com/books?id=yyUVAAAAYAAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q=a%20nihilist%20is%20&f=false "Vaders en Zonen"], L.J. Veen’s uitgeversmij. N.V. Amsterdam, bl. 43.</ref>
 
Die nihilistiese beweging wat in Rusland opkom in die jare 1860–1870 het geen vasomlynde programme nie en word gekenmerk deur hul afkeur teen die aanvaarde oortuigings. Die term word deur radikale groeperinge gebruik.<ref>S.Tompkins, The Russian Intelligentsia, Norman, 1957, bl. 52.</ref> Dus word dit ook toenemend gebruik om ektremiste van elke vorm te beskryf, en word daarmee weer 'n skelwoord.<ref>J. Goudsblom, ''Nihilisme en Cultuur'', Meulenhoff 2003, bl. 9.</ref>
Lyn 16:
 
* Ongeldigheid van [[moraliteit]], in die sin dat morele waardes geen absolute geldigheid het nie; moraliteit is subjektief.
 
* Ongeldigheid van die waarheid: objektiewe ewige waarhede is nie kenbaar nie; waarheid is subjektief.
 
* Daar is geen god: 'n ewige mag bestaan nie; die mens staan alleen.
 
* Ewige herhaling: die geskiedenis het geen doel nie.
 
Om hierdie redes word Nietzsche ook wel gesien as 'n [[Eksistensialisme | eksistensialis]]. Die weg uit die nihilisme sien Nietzsche in die moontlikheid van mense om ''Übermenschen'' te word, wat nie geleegeleë is in bestaande konvensies nie maar hul eie waardes skep, wat kan lei tot 'n ''Umwertung aller Werte'' (Herwaardasie van alle waardes).
 
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
 
{{Politieke ideologieë}}
{{nl-vertaal|Nihilisme}}
{{Normdata}}
 
[[Kategorie:Filosofie]]