Franse Nasionale Dag: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k robot Bygevoeg: eo:Nacia tago de Francio
k Kosmetiese veranderinge
Lyn 1:
[[Beeld:Paris-fireworks-14-july-2005.jpg|thumb|right|250px|Vuurwerk vertoning in [[Parys]] met die [[Eiffeltoring]] in die agtergrond op 14 Julie 2005.]]
Die '''Franse Nasionale Dag''' ([[Frans]]: ''La fête nationale française'' of ''le quatorze juillet'' - letterlik die 14de Julie) of '''Bastilledag''' word sedert [[1880]] elke jaar op [[14 Julie]] gevier. Die dag gedenk die ''Fête de la Fédération'' wat gehou is tydens die eerste viering van die [[Bestorming van die Bastille]] wat op 14 Julie [[1789]] tydens die [[Franse Revolusie]] plaasgevind het. Die bestorming van die Bastille is gesien as 'n simbool van die opstand van die moderne Franse nasie en die versoening van al die Franse binne die grondwetlike monargie wat die Eerste Republiek voorafgegaan het en die einde van absolute monargie in [[Frankryk]] aangedui het.
 
== Geskiedenis ==
=== Die Bestorming van die Bastille ===
[[beeldBeeld:Prise_de_la_Bastille.jpg|thumb|250px|''Prise de la Bastille'', deur Jean-Pierre-Louis-Laurent Houel]]
Op [[5 Mei]] [[1789]] het [[Lodewyk XVI van Frankryk|Lodewyk XVI]] die State-Generaal byeen geroep om hulle griewe aan te hoor. Die afgevaardigdes van die Derde Stand wat die burgery verteenwoordig het (die ander twee stande was die geestelike stand en adelstand) het besluit om weg te breek van die Nasionale Vergadering. Op [[20 Junie]] het die afgevaardigdes van die Derde Stand die [[Eed op die Kaatsbaan]] onderneem waarin hulle gesweer het om nie uitmekaar te gaan voor 'n nuwe grondwet gevestig is nie. Afgevaardigdes van die ander stande het geleidelik by hulle aangesluit en koning Lodewyk het hulle geldigheid op [[27 Junie]] erken. Die vergadering het hulleself op [[9 Julie]] herdoop tot die Nasionale Grondwetlike Vergadering, en as 'n wetgewer begin optree en 'n grondwet begin opstel.
 
Lyn 13:
Die [[Bestorming van die Bastille]] was belangriker as 'n saamtrekpunt en simboliese gebaar van rebellie as wat dit 'n praktiese versetaksie was. Kort na die bestorming van die Bastille is [[feodalisme]] op [[4 Augustus]] afgeskaf en op [[26 Augustus]] is die [[Verklaring van die Regte van die Mens en die Burger]] uitgevaardig.
 
=== Die ''Fête de la Fédération'' ===
[[ImageBeeld:Fete federation.jpg|thumb|250px|Die ''Fête de la Fédération'']]
Die Fête de la Fédération van die [[14 Julie]] [[1790]] was 'n reusefees en amptelike gebeurtenis om die opstand en die kortstondige grondwetlike monargie in Frankryk te vier sowel as wat die bevolking gesien het as die gunstige voltrekking van die [[Franse Revolusie]].
 
Lyn 23:
Na die amptelike feesvieringe is 'n reuse vierdaglange populêre fees gehou.
 
=== Oorsprong van die Huidige Vakansiedag ===
[[ImageBeeld:Monet-montorgueil.JPG|thumb|250px|[[Claude Monet]], ''Rue Montorgueil, Parys, Fees van [[30 Junie]] [[1878]]''.]]
On [[30 Junie]] [[1878]] is 'n fees in Parys gehou ingevolge 'n amptelike besluit om die Republiek te eer. Op [[14 Julie]] [[1879]] is nog 'n fees van 'n semi-amptelike aard gehou. Die dag se gebeurtenisse het 'n militêre parade in Longchamp, 'n onthaal in die Kamer van Afgevaardigdes, georganiseer en voorgesit deur Léon Gambetta, en 'n Republikeinse Fees in die pré Catelan, wat deur [[Louis Blanc]] en [[Victor Hugo]] bygewoon is, ingesluit. Orals in Frankryk het mense soos in ''[[Le Figaro]]'' op die 16de verslag gedoen is het, "mense baie feesgevier om die Bastille te gedenk".
 
Lyn 37:
::Hierdie dag sou jy nie veroordeel as gevolg bloedvergieting nie, dat dit verdeeldheid onder almal in die land gesaai het nie, die dag was die beëdiging van die eenheid van Frankryk. Ja, dit het beëdig wat die ou adellikes voorberei het. Die ou adellikes het so te sê die liggaam van Frankryk gemaak, en ons het nie vergeet nie ; die Revolusie, op dié dag, die 14de Julie 1790, het gemaak, ek wil nie sê die hart van Frankryk nie – niemand behalwe God het die hart van Frankryk gemaak nie – maar die Revolusie het aan Frankryk-self sy gewete gegee", (" très-bien ! " deur dieselfde banke); "dit het opsigself die hart van Frankryk openbaar gemaak "
 
== Moderne viering ==
[[Beeld:Bastille day fly by.jpg|right|thumb|250px|Bastilledag verbyvlug oor Parys]]
[[ImageBeeld:Chirac July 14 motorcade DSC00776.jpg|thumb|right|250px|[[Jacques Chirac]] in 2003 waar hy inspeksie van die troepe doen tydens die Bastilledagaparade.]]
[[Beeld:Marsielle - Buildup for Bastille Day fireworks.jpg|thumb|left|250px|Voorbereidings vir Bastilledagvuurwerkvertoning in [[Marsielle]]]]
[[14 Julie]] is die Franse nasionaledag wat sommer ''14 Juillet'' of minder algemeen maar altyd in amptelike gebruik ''Fête nationale'' genoem word. In Engels word daar byna altyd van ''Bastille Day'' gepraat en die naam Bastilledag word ook soms in [[Afrikaans]] gebruik met soortgelyke woordsamestellings in andertale soos [[Deens]]: ''Bastilledagen''.
Lyn 45:
Die dag gedenk die 1790 ''Fête de la Fédération'', maar dit word baie keer, ook in Frankryk, met die Bestorming van die Bastille geassosieer. Militêre parades, die ''Défilés du 14 juillet'', word op die oggend van die [[14 Julie]] gehou met die grootste wat langs die [[Champs-Élysées]] in [[Parys]] voor die President van die Republiek gehou word.
 
Die parade word geopen met kadette van die École Polytechnique, Saint-Cyr, École Navale, en so aan wat gevolg word deur ander infanteriemagte, gevolg deur gemotoriseerde magte; en 'n verbyvlug deur die ''Patrouille de France''. In die afgelope aantal jare het 'n gebruik ontstaan om eenhede van Frankryk se internasionale bondgenote na die parade uit te nooi; in 2004 tydens die eeufeesviering van die [[Entente Cordiale]], het Britse magte (die orkes van die Royal Marines, die Household Cavalry Mounted Regiment, Grenadier Guards en King's Troop, Royal Horse Artillery) die parade in Parys vir die eerste keer gelei met die Red Arrows wat 'n verbyvlug uitgevoer het.<ref>http://www.entente-cordiale.org/en/6a_c.php?id=1</ref>.
 
Die parade betrek ook die Franse Republikeinse Wag, en per geleentheid (nie-militêre) polisie-eenhede. Die parade eindig altyd met die baie gewilde Paryse Branweer, wat in Frankryk militêre status het. Die studente van die École Polytechnique voer gewoonlik een of ander peots uit op die dag.
 
Die President het in die verlede 'n onderhoud met die pers gevoer waarin die land se toestand en toekomstige projekte bespreek is. [[Nicolas Sarkozy]], wat in [[2007]] tot president verkies is, het verkies om nie so 'n onderhoud te gee nie. Die president hou ook 'n tuinparty by die [[Élysée-paleis|Palais de l'Élysée]].
Lyn 57:
Artikel 17 van die Franse Grondwet gee die President die reg om oortreders te verskoon en sedert 1991 het die President op 14 Julie talle oortreders kwytgeskeld van kleiner oortredings soos verkeersoortreding. In 2007 is niemand deur President Sarkozy kwytgeskeld nie<ref>[http://www.plusnews.fr/articles/000942_sarkozy_enterre_la_grace_presidentielle.php Sarkozy enterre la grâce présidentielle du 14 juillet], plusnews.fr</ref>.
 
== Verwysings ==
{{ReflistVerwysings|2}}
 
[[Kategorie:Frankryk]]
[[Kategorie:Feesdae]]
 
[[da:Bastilledagen]]