Manx-Gaelies: Verskil tussen weergawes

|agentskap={{lang|gv|Coonseil ny Gaelgey}} (Manx-Gaeliese Raad)

|iso1=gv|iso2=glv|iso3=glv

}}

'''Manx''' (Manx: ''Gaelg Vanninagh'') is die inheemse [[Kelties|Keltiese taal]] van die Britse eiland [[Man (eiland)|Man]]. Manx behoort tot die Goideliese groep van Keltiese tale en is nou verwant aan [[Iers-Gaelies]] en [[Skots-Gaelies]], maar toon ook Skandinawiese invloede.<ref name="MacAulay">Donald MacAulay [http://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=y3kIq1DYAkMC&oi=fnd&pg=PP13&dq=Romance+celtic+language+history&ots=SdCYM2_07p&sig=d5Hrg-j0l2iNbXRNscWU8pcbAtw#PPA100,M1 The Celtic Languages], Besoek op 22 Mei 2007</ref> Manx word sedert die [[20ste eeu]] nie meer as eerste taal gepraat nie. Die taal het nooit amptelike status gehad nie. Alhoewel siviele en kerklike sake in Manx bedryf is was die skryftaal [[Engels]] en vir 'n kort tydjie [[Latyn]]. 'n paar regs terme in Manx het egter behoue gebly.<ref name="MacAulay"/>

 

 

Teen die [[10de eeu]] verower Skandinawiese setlaars die eiland, en Manx bly eeue lank ondergeskik aan hul Nordiese taal, wat veral in die regering en in adellike kringe gepraat word. Na [[1266]] herwin Manx sy status as omgangstaal van Manx, terwyl die Skandinawiese taal slegs in 'n groot aantal plekname en sommige administratiewe vakterme bly voortleef. Die ''thing'', die jaarlikse vergadering van die Skandinawiërs, waartydens nuwe wette afgekondig en regsake verhoor word, is die etimologiese en geskiedkundige oorsprong van die ''Tynwald'', wat nog steeds op [[5 Julie]] van elke jaar plaasvind. Die noue bande met [[Skotland]] laat die Manx-Gaeliese taal steeds verder wegbeweeg van die Ierse standaardtaal.

Tydens die Reformasie is Manx nog steeds die omgangstaal van die grootste deel van die eilandbewoners, met uitsondering van die landelike adel, die geestelikheid en die koopmanne van die eiland se klein stede. In [[1611]] vertaal Biskop John Phillips die gebedeboek van die Anglikaanse staatskerk in Manx-Gaelies. Die spelling wat in die vertaling geruik is en die moderne standaardspelling verskil van die tradisionele Gaeliese spelling en is gegrond op die konvensies van laat Middel-Engels en vroeë moderne Engels.<!-- oorsponklike teks het ook na Wallies verwys - benodig verwysing-->. Die feit dat die bevolking grotendeels ongeletterd was het egter die verspreiding van die vertaling beperk. <ref name="MacAulay"/>