Pools: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k r2.7.1) (robot Bygevoeg: tt:Поляк теле |
Bygewerk |
||
Lyn 5:
|state={{Vlagland|Pole}}<br/>{{Vlagland|Wit-Rusland}}<br/>{{Vlagland|Oekraïne}}<br/>{{Vlagland|Litaue}}<br/>[[Lêer:Flag of the Czech Republic.svg|20px]] [[Tsjeggië]]<br/>{{Vlagland|Kanada}}<br/>{{Vlagland|VSA}}<br/>{{Vlagland|Brasilië}}<br/>{{Vlagland|Verenigde Koninkryk}}
|streek=Sentraal- en Oos-Europa
|sprekers=40 miljoen
|rang=27
|
|fam2=[[Slawiese tale|Slawies]]
|fam3=[[Wes-Slawiese tale|Wes-Slawies]]
|fam4=[[Lechitiese tale|Lechities]]
|nasie={{Vlagland|Europese Unie}}<br/>{{Vlagland|Pole}}
|agentskap=Poolse Taalraad ''(Rada Języka Polskiego)''
|iso1=pl|iso2=pol|iso3=pol
|kaart=[[Lêer:Idioma polaco.PNG|250px|Verspreiding van Pools]]
}}
Die '''Poolse taal''' (Pools: '''''język polski''''') maak deel uit van die Legitiese groep van die Wes-Slawiese tale, 'n subgroep van die [[Indo-Europees|Indo-Europese taalfamilie]]. Dit is nou verwant aan [[Kasjoebies]], [[Tsjeggies]], [[Slowaaks]] en [[Sorbies]].
Line 26 ⟶ 28:
== Kenmerke ==
in rooi: Pole (met Pools as ampstaal)<br>▼
in donkerpienk: gebiede met beduidende Poolssprekende minderhede<br>▼
in ligpienk: die Europese Unie (met Pools as een van sy ampstale)<br>▼
blou kolletjies: stedelike gebiede met beduidende Poolssprekende gemeenskappe]]▼
Vormverandering (vervoeging en verbuiging) word in Pools gebruik om sewe naamvalle (die Oud-Slawiese naamvalstelsel met nominatief, genitief, datief, akkusatief, instrumentalis, lokatief en vokatief), twee numeri, drie genera vir enkelvouds- en twee vir meervoudsvorme by selfstandige naamwoorde asook kategorieë van persone en tyd, modi, die genus verbi en aspekte aan te dui. Werkwoorde word volgens persoon, numerus en genus vervoeg. Danksy vormveranderings het Pools 'n relatief vry woordvolgorde.
Line 36 ⟶ 43:
== Geskiedenis ==
=== Die vroeë Middeleeue: Latyn as skryftaal===
▲[[Lêer:Polish in Europe-2.PNG|thumb|right|250px|Die Poolse taal in Europa:<br>
▲in rooi: Pole (met Pools as ampstaal)<br>
▲in donkerpienk: gebiede met beduidende Poolssprekende minderhede<br>
▲in ligpienk: die Europese Unie (met Pools as een van sy ampstale)<br>
▲blou kolletjies: stedelike gebiede met beduidende Poolssprekende gemeenskappe]]
Die ontwikkeling van Pools as 'n selfstandige Slawiese taal het gepaard gegaan met die stigting van 'n Poolse staat in die 10de eeu. In 966 het vors Mieszko I van Wielkopolska (Groot-Pole) die Christelike geloof aangeneem nadat 'n aantal Slawiese stamme, wat in kulturele en taalkundige opsig nou verwant is, in 'n gemeenskaplike ryk verenig is.
Line 49 ⟶ 50:
=== Vroeë Poolse geskrifte ===
[[Lêer:Psałterz florianski1.jpg|thumb
Die eerste geskrewe volledige sin in Pools is egter in die kroniek van die klooster Heinrichau naby [[Breslau]] (Wrocław) ontdek. Die inskrywings vir die jaar 1270 bevat die uitnodiging van 'n man wat vir sy malende vrou sê: ''„Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj“'' ("Laat my nou voortgaan met die maalwerk, en jy gaan nou rus.")
Line 119 ⟶ 120:
== Verwysings ==
{{
== Eksterne skakels ==
| |||