Emmarentiadam
Emmarentiadam is 'n reeks damme in Emmarentia, 'n voorstad van Johannesburg, Suid-Afrika. Ten spyte van die enkelvoudige naam, bestaan Emmarentiadam uit drie damme. Die hoofdam is tussen Olifantsstraat en Louw Geldenhuysrylaan geleë, met twee kleiner damme in die Johannesburgse Botaniese Tuin. Die hoofdam bestaan uit 'n groot watermassa wat vir kano's en seilbote gebruik word.[1]
| Emmarentiadam | |
|---|---|
 Die Emmarentiadam soos besigtig vanaf die Olifantspadbrug
| |
| Amptelike naam | Emmarentiadam |
| Ligging | Johannesburg, Gauteng |
| Provinsie/Land | Suid-Afrika |
| Koördinate | 26°09′01″S 28°00′21″O / 26.15028°S 28.00583°OKoördinate: 26°09′01″S 28°00′21″O / 26.15028°S 28.00583°O |
| Dam in | Braamfonteinspruit |
| Doel | Ontspanning, natuurlewe |
| Openingsdatum | 1912 |
| Eienaar | Stad Johannesburg |
| Soort dam | Grondvulling |
| Hoogte van wal | 10 m |
| Lengte van wal | 400 m |
| Bakmaat | 250 megaliter |
| Reservoir | Emmarentia-damreservoir |
| Damoppervlak | 88 000 m² |
Geskiedenis wysig
Emmarentiadam lê op die voormalige Braamfonteinplaas, een van talle groot plase waarop Johannesburg en sy voorstede uitgelê is.[2] Die plaas is in 1886 deur Louw Geldenhuys vir sy mynregte gekoop. Hy het gehoop dat die goudrif tot op die plaas sou loop, maar dit was nie die geval nie. Die plaas is in 1891 tussen sy twee seuns, Frans en Louw, verdeel waar hulle hul huise gebou het. Hierdie huise bestaan vandag nog.[2]
Ná die Tweede Vryheidsoorlog, waartydens Louw Geldenhuys en sy broer in die Krugersdorpkommando gedien het, besluit hy om grondlose en werklose Boere-oorlogsveterane te help.[2] Hy gebruik hulle om 'n klip- en gronddam uit blokke klip vanuit die heuwels agter die plaas teen 'n koste van £12 000 op te rig.[2][3] Die dam is in die Westdenespruit, 'n sytak van die groter Braamfonteinspruit, gebou.[4] Hy het die dam na sy vrou, Emmarentia Botha, genoem. 'n Honderd werkers is toe op 14 besproeide kleinhoewes van 145 morg gevestig wat tans die voorstede van Emmarentia, Linden en Greenside beslaan. Hierdie boere het groente en vrugte verbou en 'n derde van hulle wins aan die huur van die grond afstaan.[2][3]
Louw is in 1929 oorlede en sy vrou het dele van die plaas begin verkoop, later die voorstede Greenside in 1931, Emmarentia in 1937 (na haar genoem) en Emmarentia-uitbreiding in 1941.[2] In 1933 is 13 hektaar van die plaas aan die Stad Johannesburg geskenk vir parke en ontspanningsgeriewe, wat nadat verdere land aangekoop is, ontwikkel is tot die Jan van Riebeeck-park (1952), Johannesburg Botaniese Tuin (1964), Emmarentiadam (1939), die Marks Parksportklub (1951) en Wespark-begraafplaas (1942).[5][3]
Sien ook wysig
Verwysings wysig
- ↑ "Emmarentia Dam". Emmarentia Residents Association (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 April 2016. Besoek op 18 Oktober 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Davie, Lucille (15 Julie 2012). "Joburg's only dry suburb". Johannesburg City Council (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Januarie 2013. Besoek op 18 Oktober 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 "The Origins of Emmarentia Dam". The Heritage Portal. 3 Desember 2013. Besoek op 18 Oktober 2015.
- ↑ "Water, water... everywhere". Johannesburg City Council (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Januarie 2013. Besoek op 18 Oktober 2015.
- ↑ "Peaceful haven of remembrance". City of Johannesburg (in Engels). 31 Oktober 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Januarie 2013. Besoek op 18 Oktober 2015.