Theodorus I Laskaris

Theodorus I Komnenos Laskaris (Grieks: Θεόδωρος Α' Λάσκαρις, Theodōros I Laskaris; omstreeks 1174/'75 - 1221/Augustus 1222) was van 1204 tot 1221/'22 keiser van die Niceense Ryk.

Theodorus I Laskaris
Keiser van die Romeine
(aanspraakmaker)
Theodorus I, uit ’n manuskrip van die 15de eeu.
Theodorus I, uit ’n manuskrip van die 15de eeu.
Titel Keiser van Nicea
(aanspraakmaker: Bisantynse keiser)
Bewind 1204-1222
Voorganger Konstantyn Laskaris
Opvolger Johannes III Doukas Vatatzes
Gebore Omstreeks 1174
Oorlede 1222
Dinastie Laskaris
Vader Manuel Laskaris
Moeder Ioanna Karatzaina

Hy is omstreeks 1174 gebore[1] in die Laskaris-familie, ’n adellike maar taamlik onbekende Bisantynse familie van Konstantinopel. Hy was die seun van Manuel Laskaris en sy vrou, Ioanna Karatzaina.

Bewind wysig

In 1198/'99 is Theodorus getroud met Anna Angelina, dogter van die afgesette Bisantynse keiser Alexios III Angelos.[2] Hy het hom bewys tydens die Kruisvaarders se beleg van Konstantinopel (1203-1204). Hy het in die stad gebly totdat die Latyne die stad binnegeval het en toe oor die Bosporus gevlug. Terselfdertyd is sy broer Konstantyn Laskaris deur sommige van die inwoners verklaar tot keiser, maar hy het self gevlug. Theodorus het hom gevestig in Nicea, wat die bymekaarkomplek geword het van mense wat teen die Latyne was.[3][4]

Theodorus het nie aanvanklik die titel keiser opgeëis nie, tot nadat hy Dawid Komnenos in Paflagonië en Manuel Maurozomes in Frigië in 1205 verslaan het. Daarna is hy tot keiser verklaar en het hy Michael IV Autoreianos as nuwe patriarg aangestel, wat hom in Maart 1208 gekroon het.

Intussen is Theodorus se leër onder aanvoering van sy broer Konstantyn by Adramyttion deur die Latyne verslaan. Hy het egter in 1209 ’n verowering behaal. Die Nicene het ook sultan Kaykhusraw I van die Seldjoekse kanaat Rum in 1211 verslaan en Theodorus het die sultan vermoor.[5] In Oktober van dié jaar het keiser Hendrik van Vlaandere Theodorus verslaan en sy mag uitgebrei tot by die suidelike kus van die See van Marmara.[5] Ondanks dié terugslag het Theodorus sy beheer tot in Paflagonië uitgebrei.[5]

In 1214 het Theodorus ’n vredesooreenkoms met die Latynse Ryk gesluit en in 1219 is hy getroud met Marie de Courtenay, ’n susterskind van keiser Hendrik en ’n dogter van die nuwe Bisantynse regent, Yolanda van Vlaandere.[6] Theodorus is in November 1221 dood en is opgevolg deur sy skoonseun Johannes III Doukas Vatatzes.[7][8]

Aan die einde van sy bewind het hy regeer oor ’n gebied wat min of meer ooreenstem met die ou Romeinse provinsies Asia en Bithynia. Hoewel geen bewyse bestaan van ander vermoëns as staatsman nie, het sy militêre vernuf en dapperheid gehelp dat die Bisantynse volk nie net voortbestaan het nie, maar ook dat hulle eindelik die Latyne uit Konstantinopel verdryf het.[3]

Verwysings wysig

  1. ODB, "Theodore I Laskaris" (M. J. Angold), pp. 2039–2040.
  2. Alice Gardiner, The Lascarids of Nicaea: the Story of an Empire in Exile, 1912 (Amsterdam: Adolf M. Hakkert, 1964), p. 54
  3. 3,0 3,1 Chisholm 1911.
  4. Gardiner, The Lascarids, p. 58
  5. 5,0 5,1 5,2 ODB, "Theodore I Laskaris" (M.J. Angold), pp. 2039–2040.
  6. Gardiner, The Lascarids, p. 94
  7. Judith Herrin, Guillaume Saint-Guillain. Identities and Allegiances in the Eastern Mediterranean After 1204. Ashgate Publishing, Ltd., 2011 ISBN 1409410986 p 52
  8. John Carr. Fighting Emperors of Byzantium Pen and Sword, 30 April 2015 ISBN 147385640X p 255

Bronne wysig

  • Chisholm, Hugh, red. (1911), "Andronicus I", Encyclopædia Britannica, 1 (11de uitg.), Cambridge University Press, pp. 975–976
  • Jonathan Harris, Byzantium and the Crusades, Bloomsbury, 2de uitg., 2014. ISBN 978-1-78093-767-0
  • Head, C. (1980) Physical Descriptions of the Emperors in Byzantine Historical Writing, Byzantion, Vol. 50, No. 1 (1980), Peeters Publishers, pp. 226-240
  • The New Cambridge Medieval History, Vol. V, Cambridge University Press, 1995. ISBN 0-521-36289-X, 9780521362894
  • The Oxford Dictionary of Byzantium. (1991). New York en Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-504652-6. 
  • Macrides, Ruth (2007). George Akropolites: The History - Introduction, translation and commentary. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-921067-1. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  • Magoulias, Harry J., red. (1984). O City of Byzantium: Annals of Niketas Choniates. Detroit: Wayne State University Press. ISBN 0-8143-1764-2. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  • Van Tricht, Filip (2011). The Latin Renovatio of Byzantium: The Empire of Constantinople (1204-1228). Leiden: Brill. ISBN 978-90-04-20323-5. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  •   Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia