’n Vliegtuigbrug of straalbrug (amptelik passasiersbrug, maar daardie term word byna nooit gebruik nie, die Engelse term jet bridge of jetway word ook gebruik) is ’n beweegbare brug wat aan die een kant na 'n terminaal skarnier en bewegings in drie rigtings toelaat: draai in vertikale en horisontale rigting en verleng (of verkort).

'n Straalbrug by El Dorado Internasionale Lughawe in Bogotá, Colombia
’n Airbus A380 van Lufthansa is gelyktydig aan drie straalbrûe gekoppel.
Schiphol, lugvaartbrug in 1961

Dit bring 'n bedekte verbinding tot stand, met enige vliegtuig wat naby genoeg aan die terminaal geparkeer is. Afhangende van die grootte van 'n vliegtuig, kan verskeie straalbrûe ook gebruik word. Die hek wat vir groter vliegtuigtipes gebruik word, kan dan met twee of drie vliegtuigbrûe toegerus word. Sommige lughawens het byvoorbeeld drie straalbrûe vir hul hekke vir groter vliegtuie, insluitend die Airbus A380.

Met vertrek stap passasiers van die hek deur die straalbrug na die deur van die vliegtuig. Aan die einde van die romp is daar 'n beheerpaneel om die slurp aan die vliegtuig te koppel. By sommige lughawens, vanaf die vliegtuig gesien, vertak die slurp halfpad in twee, een deel is bedoel vir aankomende passasiers en arriveer in die aankomsgedeelte van die lughawe, dikwels die onderste verdieping, terwyl die ander deel bedoel is vir vertrekkende passasiers en vloei uit die hek vir vertrekkende passasiers. Dit voorkom vermenging van passasiers.

Opstel van vliegtuie

wysig
 
'n Straalbrug in Vancouver, Kanada
 
Straalbrûe by Denver-lughawe, in Denver, Colorado, VSA

Aanvanklik was dit algemeen dat vliegtuie parallel met die terminaalgebou geparkeer was. Die slurpe moes dus langer as die lengte van die vlerk wees. Boonop was dit ten koste van die spasie in die parkeerplek wat nodig is om die vliegtuig te maneuvreer.

Grondpersoneel verkies deesdae om die vliegtuie met die neus na die gebou toe te plaas. Die romp is dan relatief kort en die vliegtuie kan nader aan mekaar geparkeer word. Die nadeel hiervan is dat die vliegtuig nie onder sy eie krag kan opstyg nie (hoewel dit in beginsel moontlik is). Die vliegtuig moet deur 'n terugstootmotor agteruit gestoot word, voor dit kan lanseer.

Trivia

wysig

Sommige kleiner vliegtuie (insluitend die Fokker F28 Fellowship en Bombardier CRJ1000) het 'n deur met 'n trap aan die binnekant van die deur wat ondertoe oopklap. Dit het die voordeel dat geen vliegtuigtrappe nodig is nie. ’n Straalbrug pas egter nie by so ’n vliegtuig nie. Die oplossing hiervoor is om die brug se romp op die grond naby die trappe van die vliegtuig te plaas.

By sommige lughawens is daar hekke sonder 'n straalbrug gekies weens 'n gebrek aan spasie of om koste te besnoei. Dit word veral deur laekosterederye soos bv. Ryanair benut. Passasiers kan dan eenvoudig oor die teerblad na die vliegtuig stap en dan via die trappe opklim.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.