Traian Vuia

Roemeense uitvinder en lugvaartpionier

Traian Vuia (Surducul Mic, 17 Augustus 1872Boekarest, 3 September 1950) was 'n Roemeense uitvinder en lugvaartpionier wat die eerste eendekkervliegtuig gebou het en wat die eerste suksesvolle aangedrewe vlug in sodanige vliegtuig gemaak het. Sy nooiensvlug het op 18 Maart 1906 plaasgevind en hy het 12 meter ver gevlieg. Sy beste prestasie met hierdie vliegtuig was 'n afstand van 24 meter.[1][2][3] Traian Vuia het egter nie daarin geslaag om 'n lang beheerde vlug met die vliegtuig te maak nie.

Traian Vuia

Begin van sy loopbaan wysig

Nadat hy in 1892 aan die hoërskool in Lugoj gegradueer het, vertrek hy na die politegniese skool in Budapest waar hy sy ingenieursgraad verwerf het. Daarna het hy aansoek gedoen by die Fakulteit Regsgeleerdheid ook in Boedapest waar hy sy doktorsgraad in Mei 1901 behaal het met die proefskrif "Leër en nywerheid, staat en kontrak regimes".[4]

Hy het teruggekeer na Lugoj waar hy sy eerste vliegtuig ontwerp het, wat hy "vliegtuig-motor" genoem het. Omdat hy nie genoeg geld kon insamel om sy ontwerp te bou nie, het hy in 1902 na Parys vertrek om daar finansiers te soek. Maar in Parys het hy veral skeptici raakgeloop. Die Franse teoretikus Victor Tatin, wat self 'n modelvliegtuig in 1879 gebou het, was geïnteresseerd, maar het getwyfel of 'n enjin vir so 'n ontwerp gevind kon word. Vuia se plan is ook by die Académie des Science verwerp. Hulle opmerking was soos volg:

"Die probleem om met 'n masjien te vlieg wat meer as lug weeg, kan nie opgelos word nie en is net 'n droom." (16 Februarie 1906)[5]

Ten spyte van hierdie verwerping het hy aansoek gedoen om 'n patent vir sy ontwerp. Dit is op 17 Augustus 1903 aan hom toegeken en is op 16 Oktober gepubliseer. Hy het in die winter van 1902/1903 sy masjien begin bou. Hy het ook begin om 'n enjin van sy eie ontwerp vir sy vliegtuig te bou nadat hy terselfdertyd sy finansiële probleme die hoof gebied het. Hy het hierdie enjin in 1904 in Groot-Brittanje gepatenteer.

Eerste eksperimente wysig

 
Poskaart met Vuia en sy Vuia II

Rondom Desember 1905 was Vuia se eerste vliegtuig gereed, die Traian Vuia 1 was 'n hoëenkeldekker wat deur 'n koolstofdioksiedenjin aangedryf is.[6] Die vloeibare koolstofdioksied is in 'n Serpollet-ketel vergas, hierdie brandstoftoevoer het die enjin 'n looptyd van ongeveer drie minute gegee. Hy het Montesson, naby Parys, gekies om sy eerste toetse uit te voer. Eers het hy die masjien laat beweeg, gestroop van sy vlerke, net om vertroud te raak met die kontroles. Op 18 Maart 1906 het hy sy eerste vlugpoging gemaak, nadat die vliegtuig 'n aanloop van ongeveer 50 meter gemaak het, het die vliegtuig opgestyg en oor 'n lengte van ongeveer 12 meter op 'n hoogte van een meter gevlieg voordat dit geland het. Die Britse lugvaarthistorikus Charles Harvard Gibbs-Smith het die vlug beskryf as "die eerste eendekkervliegtuig van 'n moderne konfigurasie", maar nie as 'n "suksesvolle vlug" nie, aangesien die vliegtuig nie in staat was om aaneen te vlieg nie.[7]

Sommige Roemeense entoesiaste beweer dat Vuia se masjien die eerste masjien was wat sonder hulp opgestyg het. Maar die Wright-broers het reeds in 1903 'n suksesvolle vlug gemaak waar die reelings slegs gedien het om die vliegtuig reguit te hou tydens opstyg, die Wright-broers het ook daarin geslaag om 'n beheerde vlug te maak in teenstelling met Vuia.[8]

Na sy vlug in Maart 1906 het Vuia 'n aantal kort vlugte gemaak en sy ontwerp effens gewysig, dit het die Vuia I bis geword, maar dit het geen verskil gemaak nie. In 1907 het hy 'n nuwe vliegtuig, die Vuia II met 'n Antoinette 25 pk-enjin, by die eerste lugvaartskou in Parys uitgestal. Die pionier Alberto Santos-Dumont, wat in 1906 twee suksesvolle vlugte oor Parys gemaak het, het Vuia as 'n bron van inspirasie erken.

Dokumentasie wysig

Vuia het sy eerste gemotoriseerde hop op 18 Maart 1906 gemaak met twee vriende en sy werktuigkundige as getuies. Bewyse van die bestaan van hierdie toets en dié van September 1906 is gebaseer op die briewe wat hy geskryf het aan die tydskrif L'Aérophile, die amptelike tydskrif van die Aéro Club van Frankryk.[9] 'n Ander tydskrif, Flight, het sy vyf-meter-vlug op 8 Oktober 1906 beskryf as sy eerste suksesvolle toets in die lys van pogings tot dusver, wat uit baie lugvaartpioniers bestaan het.[10]] Nie een van hierdie pogings kwalifiseer as 'n beheerde vlug nie.[7]

Later loopbaan wysig

Tussen 1918 en 1921 het Vuia twee eksperimentele helikopters by die Juvisy- en Issy-les-Moulineaux-vliegvelde gebou.[2] Hy was ook die uitvinder van 'n stoomenjin wat 'n interne druk van 100 atmosfeer kon opbou, hierdie masjien word vandag nog gebruik. Hy het in 1918 'n Franse burger geword en was aktief in die Franse verset tydens die Tweede Wêreldoorlog. In 1950 het hy na Roemenië teruggekeer Op 27 Mei 1946 is Traian Vuia 'n erelid van die Roemeense Akademie gemaak. Hy word in die Bellu-begraafplaas in Boekarest begrawe.[11]

Timişoara Internasionale Lughawe Traian Vuia (TSR), Roemenië se derde grootste lughawe, dra sy naam.

Verwysings wysig

  1. "Monoplane". Encyclopædia Britannica, Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc. Besoek op 18 Maart 2012.
  2. 2,0 2,1 Hidarca, Dan. "TRAIAN VUIA-in a Century of Aviation". Romanian Academy Library. Besoek op 18 Maart 2012.
  3. U.S. Centennial of Flight Commission
  4. "Traia Vuia History". Besoek op 14 Oktober 2010.
  5. "Hargrave The Pioneers Traian Vuia". Besoek op 29 Junie 2010. Based on: Gheorghiu, Constantin C., Romanian inventions and prioritites in aviation, Ed. Albatros, Bucharest, 1979 (in Romanian)
  6. "Ten Years Ago". Flight. 19 Oktober 1916. p. 908. Excerpts from the Auto (FLIGHT'S precursor and sister Journal) of October, 1906.
  7. 7,0 7,1 Charles Harvard Gibbs-Smith] (3 April 1959)."Hops and Flights" Flight. bl. 469
  8. Gibbs-Smith, Charles Harvard (1970). Aviation: an historical survey from its origins to the end of World War II. London: Her Majesty's Stationery Office. pp. 100–102.
  9. "Modest Experimenter-Vuias Powered Flights: the Successes of a Little Known Pioneer". Flight. 30 Maart 1956. p. 365.
  10. "Progress of Mechanical Flight". Flight. 2 Januarie 1909. p. 12.
  11. Catillon, Marcel (1997). Mémorial aéronautique: qui était qui? (in Frans). Nouvelles Editions Latines. p. 160. ISBN 2723305295.

Eksterne skakels wysig