Tydperk van Westerse klassieke harmonie

In die geskiedenis van die Europese kunsmusiek, verwys die term tydperk van Westerse klassieke harmonie na die tydperk tussen die skepping en die ontbinding van die tonale stelsel. Hoewel daar geen presiese datums vir hierdie verskynsel is nie, het die meeste kenmerke van die tydperk van klassieke harmonie volgehou van die middel- tot laat-Baroktydperk, deur die klassieke en romantiese tydperke heen, of min of meer van 1650 tot 1900. Terwyl sekere heersende patrone en konvensies kenmerkend van die musiek van hierdie tydperk is, het die tydperk ook aansienlike stilistiese evolusie getoon. Sommige konvensies het gedurende hierdie tydperk ontwikkel wat selde op ander tye gebruik is gedurende wat nog steeds "klassieke harmonie" genoem kan word (byvoorbeeld, sonatevorm). Die datums 1650–1900 is dus noodwendig vae en arbitrêre grense wat afhanklik is van die konteks. Die belangrikste verenigende funksie deur hierdie tydperk behels 'n harmoniese taal waarop moderne musiekteoretici Romeinsesyferontleding kan toepas.

Algemene eienskappe

Musiek uit hierdie tydperk voldoen aan twee norme: ten eerste, dit vertoon funksionele tonale harmonie, wat harmoniese verhoudings impliseer soos 'n tonika, dominant, en predominant (sien Romeinsesyferontleding). Ten tweede, harmoniese beweging berus op, en is tot 'n mate as gevolg van, die interafhanklikheid van gelyktydige melodiese lyne, 'n stelsel wat bekend staan as kontrapunt. Musiek uit hierdie tydperk gehoorsaam tipies spesifieke kontrapuntale norme, soos die vermyding van parallelle vyfdes en oktawe.

'n Mens kan musiek met klassieke harmonie teenoor die vroeëre modale musiek en latere atonale musiek stel. Musiek uit die tydperk van Westerse klassieke harmonie kan ook gekontrasteer word met die twintigste eeu se gewilde style, soos rock en jazz; terwyl hierdie latere style baie elemente van die tonale woordeskat (soos majeur- en mineurakkoorde) inkorporeer. Die funksie van hierdie elemente is nie noodwendig gewortel in die klassieke modelle van kontrapunt en harmoniese funksie nie.

Tegniese kermerke

Harmonie

Die harmoniese taal van hierdie tydperk staan bekend as die "klassieke harmoniese tonaliteit," of soms die "tonale stelsel" (hoewel of tonaliteit die idioom van klassieke harmonie impliseer, 'n vraag is waaroor gedebatteer kan word). Klassieke harmonie verteenwoordig 'n vereniging van harmoniese funksie en kontrapunt. Met ander woorde, individuele melodiese lyne, wanneer dit saam geneem word, gee uitdrukking aan harmoniese eenheid en doelgeoriënteerde vordering word. In tonale musiek, funksioneer elke noot in die diatoniese toonleer volgens sy verhouding tot die tonika (die grondnoot van die toonleer). Terwyl diatoniek die grondslag van die tonale stelsel vorm, kan die stelsel aansienlike chromatiese verandering weerstaan sonder die verlies van sy tonale identiteit.

Deur die tydperk van klassieke harmonie bestaan sekere harmoniese patrone ongeag style, komponiste, streke, en tydvakke. Johann Sebastian Bach en Richard Strauss skryf byvoorbeeld albei passasies wat ontleed kan word volgens die progressie I-II-V-I, ondanks groot verskille in styl en konteks. Sulke harmoniese konvensies kan herlei word tot die bekende akkoordprogressies waarvolgens moderne teoretici tonale musiek ontleed.

Verskeie gewilde idiome van die twintigste eeu breek die gestandaardiseerde akkoordprogressies van die tydperk van klassieke harmonie af. Byvoorbeeld, in klassieke harmonie is dit onwaarskynlik dat 'n majeurdrieklank gebou op die vyfde trap van die toonleer (V) direk na 'n grondposisiedrieklank gebou op die vierde trap van die toonleer (IV) sal beweeg, maar die omgekeerde van hierdie progressie (IV–V) is redelik algemeen. In teenstelling daarmee is die V–IV-progressie heeltemal aanvaarbaar volgens baie ander standaarde; byvoorbeeld, hierdie oorgang is noodsaaklik vir die laaste reël van die "shuffle"-bluesprogressie  (V–IV–I–I), wat die standaardeinde vir die bluesprogressie geword het ten koste van die oorspronklike laaste reël (V–V–I–I) (Tanner & Gerow 1984, 37).

Ritme

Koördinasie van die verskillende dele van 'n stuk musiek deur middel van 'n eksterne metrum is 'n diepgewortelde aspek van musiek met klassieke harmonie. Ritmies sluit musiek met klassieke harmonie oor die algemeen die volgende metriese strukture in (Winold 1975, hoofstuk 3):

1. Duidelik gestelde of geïmpliseerde pols op alle vlakke, met die vinnigste vlakke selde by die uitsterstes
2. Metrum, of polsgroepe, in twee-pols- of drie-polsgroepe, meestal twee
3. Metrum- en polsgroepe wat, wanneer gevestig, selde verander deur 'n hele afdeling of komposisie
4. Sinchrone polsgroepe op alle vlakke: al die polse op stadiger vlakke val saam met sterk polse op vinniger vlakke
5. Konsekwente tempo deur 'n komposisie of afdeling
6. Tempo, maatslagduur en maatlengte gekies om toe te laat dat een tydmaatteken deur die stuk musiek of afdeling gebruik kan word

Tydduur

Tydduurpatrone sluit tipies die volgende in Winold 1975, hoofstuk 3):

1. Klein of matige tydduur vul aan en wissel, met een tydduur (of pols) oorwegend in die tydduurhiërargie, word gehoor as die basiese eenheid deur ’n hele komposisie. Uitsonderings is meestal baie lank, soos pedaalnote; of, as hulle kort is, kom hulle oor die algemeen voor as die vinnig wisselende of verbygaande komponente van trillers, tremolo's of ander versierings.
2. Ritmiese eenhede is gebaseer op metriese of intrametriese patrone, hoewel spesifieke kontrametriese of ekstrametriese patrone kenmerkend van sekere style of komponiste is. Triole en ander ekstrametriese patrone word gewoonlik gehoor op vlakke hoër as die basiese tydduureenheid of pols.
3. Ritmiese gebare van 'n beperkte aantal ritmiese eenhede, soms gebaseer op 'n enkele of afwisselende paar.
4. Tetiese (d.w.s. beklemtoonde), anakrusis- (d.w.s. onbeklemtoonde) en aanvangsrus ritmiese gebare word gebruik, met anakrusis-begin en sterk eindes moontlik die algemeenste en ’n einde by die opslag die seldsaamste.
5. Ritmiese gebare word presies herhaal of in variasie ná kontrasterende gebare. Een ritmiese gebaar kan byna uitsluitlik deur 'n hele komposisie gebruik word, maar algehele vermyding van herhaling is skaars.
6. Saamgestelde ritmes bevestig die metrum, wat dikwels in metriese of selfs nootpatrone identies is aan die pols op spesifieke metriese vlak.

Patrone van toonhoogte en tydduur is van primêre belang in melodie in klassieke harmonie, terwyl toonkwaliteit van sekondêre belang is. Tydduur herhaal en is dikwels periodiek; toonhoogtes is oor die algemeen diatonies (Kliewer 1975, hoofstuk 4).

Verwysings

• Harbison, John (1992). "Symmetries and the 'New Tonality'". Contemporary Music Review. 6 (2): 71–79. doi:10.1080/07494469200640141.
• Konečni, Vladimir J. (2009). "Mode and Tempo in Western Classical Music of the Common-Practice Era" (PDF).
• London, Justin (2001). "Rhythm, §II: Historical Studies of Rhythm". The New Grove Dictionary of Music and Musicians, tweede uitgawe, onder redaksie van Stanley Sadie en John Tyrrell. Londen: Macmillan Publishers.
• Perle, George (1990). The Listening Composer. Berkeley and Los Angeles: University of California Press. ISBN 0-520-06991-9.
• Tanner, Paul, en Maurice Gerow (1984). A Study of Jazz. Dubuque, Iowa: William C. Brown Publishers. Aangehaal in Robert M. Baker, "A Brief History of the Blues". TheBlueHighway.com.
• Winold, Allen (1975). "Rhythm in Twentieth-Century Music". In Aspects of Twentieth-Century Music, onder redaksie van Richard Peter Delone en Gary Wittlich, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall. ISBN 978-0-13-049346-0.

Eksterne skakels

• Benjamin Piekut, "No Common Practice: The New Common Practice and its Historical Antecedents" Geargiveer 4 Augustus 2011 op Wayback Machine (1 Februarie 2004).