VIRGOHI21
VIRGOHI21 is ’n uitgebreide H I-gebied (met neutrale waterstof) in die Virgo-sterrestelselswerm wat in 2005 ontdek is. Die ontleding van sy interne beweging dui daarop dat dit ’n groot hoeveelheid donker materie kan bevat – soveel as ’n klein sterrestelsel. Aangesien VIRGOHI21 blykbaar geen sterre bevat nie, of bitter min, sal dit een van die eerste bekende donker sterrestelsels wees. Skeptici van dié teorie meen VIRGOHI21 is bloot die "gety-stert" van die nabygeleë sterrestelsel Messier 99.
| VIRGOHI21 | ||||
| Soort stelsel | H I-gebied | |||
| Sterrebeeld | Maagd | |||
| Waarnemingsdata (Epog J2000) | ||||
| Regte klimming | 12h 17m 53,6s | |||
| Deklinasie | +14º 45' 25" | |||
| Besonderhede | ||||
| Afstand (ligjaar) | 50 miljoen | |||
| Skynbare grootte | < 27 | |||
| Kenmerke | Feitlik geen sterre | |||
| Ander name | Geen | |||
| ||||
Waarnemings
wysigVIRGOHI21 is opgespoor deur radioteleskoop-waarnemings van sy neutrale waterstof 21 cm-emissies. Die waargenome waterstof het ’n massa van sowat 100 miljoen sonmassas en is sowat 50 miljoen ligjare van die Aarde af.[1] Deur die Doppler-verskuiwing van die emissies te bestudeer, het sterrekundiges vasgestel die gas het ’n hoë snelheidsprofiel-breedte; dit beteken verskillende dele van die wolk beweeg teen hoë snelhede in verhouding met ander dele. Met die Hubble-ruimteteleskoop is daarna ’n paar sterre gevind (’n paar honderd).
Donker sterrestelsel-teorie
wysigAs die hoë snelheidsprofiel-breedte van VIRGOHI21 geïnterpreteer word as rotasie, is dit heeltemal te vinnig om te strook met die swaartekrag van die waargenome waterstof. Dit dui op die teenwoordigheid van ’n donkermaterie-halo van tienmiljarde sonmassas. As die klein aantal sterre wat gevind is in ag geneem word, is die verhouding van massa tot lig sowat 500, veel groter as in ’n normale sterrestelsel (sowat 50). Die groot swaartekrag van die donkermaterie-halo in hierdie teorie verduidelik die verwronge aard van die nabygeleë spiraalsterrestelsel Messier 99 en die brug van neutrale waterstof wat tussen die twee voorwerpe bestaan.
As dié veronderstelling reg is, sal VIRGOHI21 die eerste donker sterrestelsel wees wat ontdek is nadat so iets voorspel is deur simulasies van donkermaterie-teorieë.[2] Hoewel ander kandidate vir donker sterrestelsels voorheen waargeneem is, is later gevind dat hulle waarskynlik óf gewone, dowwe sterrestelsels óf gety-sterte is.[3]
Verwysings
wysig- ↑ "New evidence for a Dark Matter Galaxy". Particle Physics and Astronomy Research Council (PPARC). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Maart 2007. Besoek op 26 Februarie 2008.
- ↑ Minchin, Robert; Davies, Jonathan; Disney, Michael; Boyce, Peter; Garcia, Diego; Jordan, Christine; Kilborn, Virginia; Lang, Robert; Roberts, Sarah; Sabatini, Sabina; van Driel, Wim (2005). "A Dark Hydrogen Cloud in the Virgo Cluster". Astrophysical Journal. 622 (1): L21–L24. arXiv:astro-ph/0502312. Bibcode:2005ApJ...622L..21M. doi:10.1086/429538.
{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link) - ↑ Bekki, Kenji; Koribalski, Bärbel S.; Kilborn, Virginia A. (2005). "Dark Galaxies or Tidal Debris? Kinematical Clues to the Origin of Massive Isolated HI Clouds". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 363 (1): L21–L25. arXiv:astro-ph/0505580. Bibcode:2005MNRAS.363L..21B. doi:10.1111/j.1745-3933.2005.00076.x.
{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
Eksterne skakels
wysig- Astronomers find star-less galaxy (BBC News), 2005
- A multibeam HI survey of the Virgo cluster – two isolated HI clouds?, (abstrak), Davies, J. et al., 2004
- A Dark Hydrogen Cloud in the Virgo Cluster Geargiveer 4 Januarie 2006 op Wayback Machine
- First Invisible Galaxy Discovered in Cosmology Breakthrough, (Space.com), 2005
- Dark Matter Galaxy? (UniverseToday)
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
