Val van die Wes-Romeinse Ryk

Die val van die Wes-Romeinse Ryk, ook genoem die val van die Romeinse Ryk of die val van Rome, was die verlies van sentrale politieke beheer in die Wes-Romeinse Ryk, 'n proses waarin die Ryk nie daarin geslaag het om sy heerskappy af te dwing nie, en sy groot grondgebied is verdeel tussen verskeie opvolgerpolitieke. Die Romeinse Ryk het die sterk punte verloor wat hom in staat gestel het om effektiewe beheer oor sy Westerse provinsies uit te oefen; moderne historici stel faktore soos die doeltreffendheid en getalle van die leër, die gesondheid en getalle van die Romeinse bevolking, die sterkte van die ekonomie, die bevoegdheid van die keisers, die interne stryd om mag, die godsdienstige veranderinge van die tydperk, en die doeltreffendheid van die siviele administrasie. Toenemende druk van invallende barbare buite die Romeinse kultuur het ook grootliks bygedra tot die ineenstorting. Klimaatsveranderinge en beide endemiese en epidemiese siektes het baie van hierdie onmiddellike faktore gedryf. Die redes vir die ineenstorting is hoofonderwerpe van die geskiedskrywing van die antieke wêreld en dit verskaf baie moderne diskoers oor staatsmislukking.

Kaart van Romeinse gebied
██ Republiek██ Principate/Dominate██ Oos-/Bisantynse Ryk ██ Western Empire

In 376 het 'n groot migrasie van Gote en ander nie-Romeinse mense, wat van die Hunne gevlug het, die Ryk binnegekom. Romeinse magte was nie in staat om hulle uit te roei, te verdryf of te onderwerp nie (soos hulle normale praktyk was). In 395, nadat hy twee vernietigende burgeroorloë gewen het, het Theodosius I gesterf. Hy het 'n ineenstortende veldleër verlaat, en die Ryk het verdeel tussen die strydende predikante van sy twee onbekwame seuns. Gote en ander nie-Romeine het 'n mag geword wat enige deel van die Ryk kon uitdaag. Verdere barbare groepe het die Ryn en ander grense oorgesteek. Die gewapende magte van die Westerse Ryk het min en ondoeltreffend geword, en ten spyte van kort herstel onder bekwame leiers, is sentrale heerskappy nooit weer effektief gekonsolideer nie.

Teen 476 het die posisie van Wes-Romeinse keiser weglaatbare militêre, politieke of finansiële mag uitgeoefen, en het geen effektiewe beheer gehad oor die verspreide Westerse domeine wat steeds as Romeins beskryf kan word nie. Barbaarse koninkryke het hul eie mag in 'n groot deel van die gebied van die Westelike Ryk gevestig. In 476 het die Germaanse barbaarse koning Odoaker die laaste keiser van die Wes-Romeinse Ryk in Italië, Romulus Augustulus, afgesit en die Senaat het die keiserlike kentekens aan die Oos-Romeinse keiser Zeno gestuur.

Terwyl sy legitimiteit vir eeue langer geduur het en sy kulturele invloed vandag bly, het die Westerse Ryk nooit die krag gehad om weer op te staan ​​nie. Die Oos-Romeinse, of Bisantynse, Ryk, het oorleef en het eeue lank 'n effektiewe mag van die Oostelike Middellandse See gebly, hoewel dit in sterkte afgeneem het. Daarbenewens, terwyl die verlies van politieke eenheid en militêre beheer universeel erken word, is die val van Rome nie die enigste verenigende konsep vir hierdie gebeure nie; die tydperk wat as laat Oudheid beskryf word, beklemtoon die kulturele kontinuïteit regdeur en na die politieke ineenstorting.

Bibliografie

• Harper, Kyle. The fate of Rome. Climate, disease, and the end of an empire. ISBN 978-0-691-19206-2. Princeton University Press 2017.
• Ward-Perkins, Bryan (2005). The fall of Rome and the end of civilization. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-280728-1.