Visteelt

Hoewel die Chinese reeds duisende jare gelede begin het met die teel van vis, lewer visteelt vandag steeds 'n relatief geringe bydrae tot die voorsiening van voedsel aan die wêreld. In Suid-Afrika is veral die teel van karp en forel van belang. Jag en visvang het in die oertyd die vernaamste bydrae gelewer ten opsigte van die voeding van die mens.

Dierlike voedsel wat so verkry is, is dikwels aangevul met plantaardige materiaal wat in die veld versamel is. Vanweë die toenemende bevolkingsdigtheid het die mens egter oorgegaan tot die kweek van voedingsgewasse, soos graan en peulvrugte, en die domestisering van diere, soos beeste, skape en hoenders. Die situasie ten opsigte van voedsel uit die water het egter deur die eeue min verander. Hoewel die Chinese reeds duisende jare gelede al met welslae vis geteel het, word 95 % van alle vis wat vandag in die wêreld verbruik word, verkry deur hulle te vang.

Visvangtegnieke het geweldig verbeter, maar die natuurlike hulpbronne is beperk.  Sommige visse, soos die sardyne langs die weskus van Suider-Afrika, word reeds deur oorbenutting bedreig. Die enigste manier waarop die opbrengs betekenisvol verhoog kan word, is om vis te teel en deur die toepassing van basiese ekologiese en landboubeginsels groot getalle vis in beperkte volumes water te produseer. Visteelt het baie potensiaal, maar word tans nog deur 'n relatief onontwikkelde tegnologie en ekonomiese probleme gekortwiek.

Die teel van verbruikersvis

Die karp kan beskou word as die baanbrekervis wat die teel van vis vir menslike gebruik betref. Die jaarlikse kunsmatige produksie van karp en verwante spesies word op meer as 2 miljoen ton geskat, waarvan die grootste deel in China, Indië en Indonesië geteel word. Karpteelt is ook van praktiese belang in Israel en enkele Oos-Europese lande waar rooivleis en vars seevis baie skaars en duur is.

Suid-Afrika het in die laaste paar jaar ook na vore begin tree as ʼn grootskaalse teler van karp en ander varswatervissoorte (veral kurpers). 'n Groot voordeel by die teel van karp en kurper is dat hierdie visse nie hoë eise aan hul omgewing stel nie. Die vissoorte kan albei selfs in verdunde rioolwater leef en hulle ondergaan 'n verrassend vinnige massatoename in sulke waters.

Buiten die teel van karp en kurper is veral die teel van forel van belang in Suid-Afrika. Forelle word geteel in gebiede waar voldoende varswater met 'n lae temperatuur aanwesig is. Ander lande wat ook baie forelle teel, is Frankryk, Italië, die Skandinawiese lande, Japan, Kanada en die VSA. Die belangrikste verteenwoordiger van hierdie vissoort is die reënboogforel (Salmo gairdneri), hoewel die bruinforel (Salmo trutta) en die beekforel (Salvelinus fontinalis) albei ook baie geskik is vir kunsmatige teling.

Bronnelys

• Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409699, volume 28, bl. 164

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Visteelt.