Vuurtoring van Alexandrië
Die Vuurtoring van Alexandrië, soms genoem die Pharos van Alexandrië (Antieke Grieks: ὁ Φάρος τῆς Ἀλεξανδρείας), was ’n vuurtoring wat tussen 280 en 247 v.C. deur die Ptolemeïese Ryk gebou is. Dit was tussen 120 en 137 meter hoog en baie eeue lank een van die hoogste strukture in die wêreld.
Die vuurtoring word beskou as een van die Sewe Wonders van die Antieke Wêreld. Dit is tussen 956 en 1323 n.C. erg deur drie aardbewings beskadig en daarna was dit ’n verlate ruïne. Dit was die langs bewaarde antieke wonder naas die Mausoleum van Halikarnassos en die steeds bestaande Groot Piramide van Giza. In 1480 is die laaste klippe van die vuurtoring gebruik om ’n sitadel op die terrein te bou. In 1994 het Franse argeoloë oorblyfsels van die vuurtoring op die bodem van Alexandrië se oostelike hawe ontdek.[1]
Oorsprong
wysigPharos was ’n klein eiland aan die kus van die Nyldelta. Alexander die Grote het die stad Alexandrië in 332 v.C. op die landengte oorkant Pharos gestig en die eiland met ’n seemuur van sowat ’n kilometer lank met die land verbind.[2]
Die oostekant van die seemuur het die Groot Hawe geword; dit is nou ’n oop baai. Aan die westekant het die hawe Eunostos gelê, wat nou baie vergroot is om die moderne hawe te vorm. Daar is nie veel van die eiland oor nie, en die terrein waarop die vuurtoring gebou was, is deur die see weggekalwe.
Bou en beskrywing
wysig
Die vuurtoring is in die 3de eeu v.C. gebou. Ná Alexander se dood het die eerste Ptolemeus (Ptolemeus I Soter) homself in 305 v.C. tot koning verklaar en kort daarna opdrag gegee dat die vuurtoring gebou word. Dit is voltooi tydens die bewind van sy seun, die tweede Ptolemeus (Ptolemeus II Philadelphus). Bouwerk het 12 jaar geduur en het 800 talente gekos; dit het as prototipe vir alle latere vuurtorings in die wêreld gedien. Lig is verskaf deur ’n vuur in die bokant van die toring wat deur vensters geskyn het.
Die volledigste beskrywing van die vuurtoring was deur die Arabiese reisiger Abou Haggag Youssef Ibn Mohammed el-Balawi el-Andaloussi, wat die Pharos in 1166 as ’n toeris besoek het.[3]
Die ligkleurige struktuur het bestaan uit groot blokke klip en het drie vlakke gehad: ’n laer vierkantige deel met ’n sentrale kern, ’n middelste agthoekige deel en ’n ronde boonste deel. ’n Spieël het bedags die sonlig weerkaats en snags is ’n vuur aangesteek. Op muntstukke van Alexandrië wat bewaar gebly het, is dit duidelik dat ’n standbeeld van die Griekse god Triton op elk van die vier hoeke gestaan het. Bo-op die vuurtoring was ’n standbeeld van óf Poseidon óf Zeus.[4] Die klipblokke het mekaar oorkruis en is met gesmelte lood aanmekaargeheg om die aanslag van die branders te weerstaan. [5]
Die vuurtoring is erg beskadig is die aardbewing van 956, en toe weer in 1303 en 1323. Die laaste deel het eindelik in 1480 verdwyn en die destydse sultan van Egipte, Qaitbay, het ’n Middeleeuse fort op die onderste platform gebou met van die oorblywende klippe.
Naam
wysig
Pharos het die oorsprong van die Griekse woord vir vuurtoring (φάρος) geword, asook in Persies (فانوس, fānūs), baie Romaanse tale soos Frans (phare), Italiaans en Spaans (faro), Roemeens (far) en Portugees (farol), sommige Germaanse tale soos Noorweegs (fyr) en selfs sommige Slawiese tale soos Bulgaars (far). In Russies beteken ’n afgeleide woord "koplig" (фара, fara).
In 2008 is voorgestel[6] die Pharos was die vertikale maatstok wat gebruik is in die eerste presiese meting van die aarde se grootte.
Verwysings
wysig- ↑ "Treasures of the Sunken City". Nova (TV-reeks) (PBS). 18 November 1997. http://www.pbs.org/wgbh/nova/sunken/. Besoek op 5 March 2012. No. 17, season 24. Transcript.
- ↑ Smith, Sir William (1952). Everyman's Smaller Classical Dictionary. J. M. Dent & Sons Ltd. p. 222.
- ↑ Clayton, Peter; Price, Martin (1988). The Seven Wonders of the Ancient World. Dorset. ISBN 0-880-29393-4.
- ↑ Haas, Christopher (1997). Alexandria in Late Antiquity: Topography and Social Conflict. Johns Hopkins. ISBN 0-8018-8541-8.
- ↑ Beaver, Patrick (1971). A History of Lighthouses. Londen: Peter Davies Ltd, pp. 10–11. ISBN 0-432-01290-7.
- ↑ DIO volume 14 ble. 3–12 en bl. 2 voetnoot.
Eksterne skakels
wysig- Pharos van Alexandrië[dooie skakel]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Vuurtoring van Alexandrië.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
