Waarneming is die monitering van gedrag, aktiwiteite of inligting met die doel om inligting te versamel, mense te beïnvloed, te bestuur of te rig. Dit kan waarneming van afstand deur middel van elektroniese toerusting insluit, soos geslote kringtelevisie, of onderskepping van elektroniese inligting-oordrag, soos Internetverkeer. Dit kan ook eenvoudige metodes insluit, soos soos die menslike versameling van intelligensie en posondervanging.

Bewakingskameras wat gebruik word vir waarneming.

Waarneming word deur regerings gebruik vir intelligensie-insameling, voorkoming of ondersoeking van misdaad, of die beskerming van 'n proses, persoon, groep of voorwerp. Dit word ook deur misdadige organisasies gebruik om misdade te beplan en te pleeg, en deur ondernemings om inligting oor misdadigers, hul mededingers, verskaffers of klante in te samel. Religieuse organisasies wat belas word met die opsporing van kettery en heterodoksie kan ook waarneming hou.[1]Ouditeurs voer 'n vorm van waarneming uit.[2]

Waarneming kan deur regerings gebruik word om mense se privaatheid onregverdigbaar te skend en word dikwels deur siviele regte aktiviste gekritiseer.[3] Liberale demokrasieë kan wette hê wat probeer om die regering en privaat gebruik van waarneming te beperk, terwyl outoritêre regerings selde enige binnelandse beperkings het. Internasionale spioenasie blyk algemeen in alle soorte lande te voorkom.[4][5]

Sien ook wysig

Verwysings wysig

  1. Greenleaf, Richard E. (2018). "Historiography of the Mexican Inquisition: Evolution of Interpretations and Methodologies". In Perry, Mary Elizabeth; Cruz, Anne J. (reds.). Cultural Encounters: The Impact of the Inquisition in Spain and the New World. Center for Medieval and Renaissance Studies, UCLA. Vol. 24. Berleley: University of California Press. p. 260. ISBN 9780520301245. Besoek op 14 Maart 2020. Studies [...] are based partially on Inquisition surveillance of foreigners and Protestants.
  2. Cardwell, Harvey (2005). Principles of Audit Surveillance. R.T. Edwards, Inc. p. 102. ISBN 9781930217133. Besoek op 14 Maart 2020. [...] accounts and inventories alike are generally within the area of surveillance of the auditor [...].
  3. Stallman, Richard M. (14 Oktober 2013). "Stallman: How Much Surveillance Can Democracy Withstand?". Wired. ISSN 1059-1028. Besoek op 15 April 2020.
  4. "The Psychology of Espionage" (PDF). The Psychology of Espionage. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 9 November 2020. Besoek op 22 Februarie 2021.
  5. "The Unresolved Equation of Espionage and International Law". The Unresolved Equation of Espionage and International Law.

Eksterne skakels wysig