Wikipedia:Voorbladartikel week 31 2015
Meksiko of Mexiko (Spaans: México [ˈmexiko] , Nahuatl: Mēxihco [me:'ʃiʔko]), amptelik die Verenigde Meksikaanse State (Spaans: Estados Unidos Mexicanos ), is ’n federale presidensiële grondwetlike republiek geleë in Noord-Amerika. Meksiko grens in die noorde aan die Verenigde State van Amerika, in die suide en weste aan die Stille Oseaan, in die suidooste aan Guatemala, Belize en die Karibiese See en in die ooste aan die Golf van Meksiko. Meksiko strek oor ’n gebied van bykans 2 miljoen km² (omstreeks 760 000 myl²), is die vyfde grootste land van die Amerikas wat oppervlak betref, en die 13de grootste onafhanklike land ter wêreld. Met ’n geskatte bevolking van byna 122 miljoen in 2015 het die land die 11de grootste bevolking ter wêreld, en is benewens die digsbevolkte Spaanssprekende land, ook die tweede mees bevolkte land in Latyns-Amerika naas Brasilië.
Tydens die Voor-Colombiaanse tydperk, voor die aankoms van die Europeërs in die gebied van die huidige Meksiko, het verskeie belangrike beskawings soos die Olmeke, Mixteke, Tolteke, Teotihuacáne, Zapoteke, Maya, Tlaxcalteke en Asteke hier bestaan. Teen 1521 het die Spaanse Ryk met die verowering en kolonisasie van die gebied vanuit hul basis in México-Tenochtitlan begin en die Vise-Koninkryk Nieu-Spanje gestig. Met die onafhanklikheidsverklaring van Spanje op 16 September 1810 het die Meksikaanse Onafhanklikheidsoorlog begin, op 27 September 1821 het Meksiko sy onafhanklikheid verkry en op 28 Desember 1836 is dit deur Spanje erken. Ná die onafhanklikheidsoorlog het Meksiko sy eerste grondwet op 4 Oktober 1824 bekragtig en die huidige grondwet is tydens die Meksikaanse Rewolusie (1910–1920) op 5 Februarie 1917 aanvaar. Die oppervlakte van Meksiko is gedurende die 19de eeu met die onafhanklikheidsverklaring van die Sentraal-Amerikaanse lande en ná oorloë teen die Verenigde State van Amerika meer as gehalveer.
Die Verenigde Meksikaanse State is ’n federale presidensiële grondwetlike republiek met ’n presidensiële stelsel en ’n tweekamerparlement, bekend as die kongres van die Unie (Congreso de la Unión), wat uit die senaat van die republiek (Senado de la República) en die huis van afgevaardigdes (Cámara de Diputados) bestaan. Die land se hoofstad en grootste stad is Meksikostad, wat nie deel uitmaak van een van die 31 deelstate nie, maar in die federale distrik (Distrito Federal) geleë is.