Wikipedia:Voorbladartikel week 50 2010
Die poema (Puma Concolor), voorheen bekend as bergleeu, is ’n soogdier uit die Felidae-familie, wat eie aan die Amerikas voorkom. Hierdie groot, enkellopende katsoort het die grootste omvang gebied uit alle groot wilde landsoogdiere aan die Westelike Halfrond, wat vanaf Yukon in Kanada tot die suidelike Andesgebergte van Suid-Amerika strek. As ’n aanpasbare, algemene spesie, hou die poema bykans in elke groot Amerikaanse habitat. Die poema kan uitgeken word aan sy groot, katagtige voorkoms, met 'n egalige geelbruin pels en lang stert. ’n Volwasse poema se stert kan nagenoeg een meter lank word; wat sowat ’n derde tot die helfte van sy liggaamslengte beslaan. Dit is die tweede swaarste kat op die twee vastelande, naas die jaguar. Afgesien van die poema se bonkige voorkoms, is hy die meeste aan die kleiner katsoorte verwant.
Die poema, wat meestal teen dagbreek en sononder aktief is, is ’n doeltreffende jagter wat sy prooi óf voorlê óf bekruip en dan bespring. Die dieet bestaan uit ’n groot verskeidenheid hoefdiere, waaronder takbokke, elk, Amerikaanse eland (moose), dikhoringskaap, sowel as beeste, perde en skape, veral in die noordelike dele van die Amerikas, ten prooi geval word. Nieteenstaande sal daar ook jag gemaak word op klein insekte- en knaagdierspesies. Hierdie katsoort verkies habitatte met digte onderbos en rotsagtige gebiede om hul prooi beter te bekruip, maar sal ook tuis in die oop veld wees. Die poema is territoriaal van aard, en word in lae bevolkingsdigthede aangetref. Territoriumgroottes hang grotendeels af van die terrein, plantegroei en die hoeveelheid prooi wat voorkom. Hoewel dit ’n groot roofdier is, is die poema nie noodwendig die dominante spesie in sy tuisgebied nie – daar moet onder andere om prooi meegeding word met ander roofdiere soos die jaguar, wolf, swartbeer en die grysbeer. Dit is ’n seldsame kat wat gewoonlik die mens probeer ontwyk. Die aanvalle op mense kom selde voor, ondanks ’n onlangse toename.