Willie Adams

Suid-Afrikaanse skrywer

William Edward Adams is op 24 Maart 1951 op Elsiesrivier in Kaapstad gebore, maar word groot op Bishop Lavis, een van die Kaap se oudste townships.

William Adams
Geboortenaam William Edward Adams
Geboorte 24 Maart 1951
Elsiesrivier, Kaapstad
Nasionaliteit Suid-Afrika
Beroep Skrywer
Huweliksmaat Joan Bertha Ely
Kind(ers) 3

Lewe en werk wysig

Hy is die sesde van agt kinders van John Henry Adams en Rebecca Wagenstroom. Sy laerskoolopleiding ontvang hy aan Laerskool Bishop Lavis en hy gaan dan na die Hoërskool Elswood in Elsiesrivier, waar hy matrikuleer. Hy studeer verder aan die Universiteit van Wes-Kaapland, waar hy 'n B.Sc.-graad verwerf met Plantkunde en Dierkunde as hoofvakke. Deeltyds studeer hy dan verder aan die Universiteit van Suid-Afrika, waar hy 'n B.Ed.-graad en 'n Onderwysdiploma verwerf. Vanaf 1973 tot 1979 gee hy Wetenskap en Biologie aan verskeie hoërskole op die Kaapse Vlakte, waarna hy in 1980 aangestel word as lektor in Wetenskap en Biologie aan die Hewat Onderwyskollege in Athlone in Kaapstad, waar Richard Rive een van sy kollegas is. In 1984 word hy hier senior lektor in die Wetenskapdepartement. Intussen studeer hy deeltyds verder aan die Universiteit van Kaapstad, waar hy in 1993 sy M.Ed.-graad in Wetenskaponderrig en in 2011 'n Honneursgraad in Argeologie verwerf. Hewat Onderwyskollege word in 1996 deur die regering gedwing om te sluit en saam te smelt met die eertydse wit Kaapstadse Onderwyskollege. Uit protes besluit hy om nie aan die samesmelting deel te neem nie en sluit eerder as gewone onderwyser aan by die onderpresterende Luhlaza Sekondêre Skool in Khayelitsha. Hy trou in 1975 met Joan Bertha Ely en die egpaar het drie kinders, een seun (Robert) en twee dogters (Wilnelia en Olivia).

Gedurende die sewentigerjare is hy betrokke by teaterwerk in die Plankierama, 'n houtsaaltjie in Matroosfontein naby Elsiesrivier in die Kaap. Hier hou hy poësievoorlesings en voer dramas op oor die alledaagse probleme van die mense. Saam met Leonard Koza stig hy in 1983 Township Life, 'n amateurteatergroep, en as amateur akteur is hy aktief by die Township Players. Sedert sy studentedae is hy lid van verskeie swartbewustheidsorganisasies, onder meer die South African Students’ Organisation (SASO) en later die Azanian People’s Organisation (AZAPO). In die laat negentigerjare word hy dan ook verkies as Wes-Kaapse voorsitter van AZAPO. Hy is ook in die sewentiger- en tagtigerjare ten nouste betrokke by SACOS (South African Council for Sport) wat hom vir nie-rassige sport beywer. Hy is 'n stigterslid van verskeie sportklubs en is veral bekend vir sy betrokkenheid by die Celtic Sokkerklub en die Bishop Lavis Krieketklub. In 1991 is hy een van die stigter-redakteurs (saam met Leonard Koza en Patrick Petersen) van die eerste swart uitgewery, Domestica Uitgewers, wat hulle ten doel stel om veral Afrikaanse letterkundige werke van swart skrywers uit te gee. Hierdie werke is voorheen gereeld deur die establishment uitgewers van die hand gewys. Die eerste uitgawe van Domestica is die versamelbundel “Optog”, waarin verse opgeneem word van hom en ander bekende digters soos Leonard Koza, Patrick Petersen en Valda Jansen, asook 'n aantal debutante.[1] Hy gee sy eie publikasies almal deur Domestica uit, as simbool van sy geloof in kulturele selfstandigheid. Hy is 'n stigterslid van die Afrikaanse Skrywersvereniging. Op Maandag 18 Junie 2012 is hy in Kaapstad oorlede[2] aan 'n hartaanval, nadat hy aan nierversaking gely het.[3][4]

 Skryfwerk wysig

Reeds in sy hoërskooljare begin hy skryf (in 1965 terwyl hy in standerd sewe aan die Hoërskool Elswood is) en lewer verskeie Afrikaanse en sedert 1973 ook Engelse verse. Hy publiseer van sy gedigte, in Afrikaans en Engels, in verskeie tydskrifte soos Ensovoort, Graffier, Contrast, Praat, Bandwagon, Blac en New Classic asook in Greenfield Review (V.S.A.) en Gar Magazine (Texas). In die digbundel “Riemvasmaak” dig hy veral oor sosiaal-politiese kwessies en die titelgedig gaan oor die apartheidsregering se gedwonge verhuising in die sewentigs van die mense van Riemvasmaak in die Noord-Kaapland.[5] Van sy gedigte word opgeneem in versamelbundels soos “I Qabane Labantu”, “Optog”, “Reënboogstemme”, “Poskaarte”, “Die Afrikaanse poësie in 'n duisend en enkele gedigte” en “Somehow we survive” (V.S.A.)

Ook op die gebied van die prosa lewer hy 'n bydrae. “Eureka Estate se hoë gebou” is 'n bundel outobiografiese sketse, asook ander sketse en kortverhale, nadat sy kortverhaal “Die ballon” reeds in 1989 in die tydskrif Stet verskyn het. “Townshipgesprekke uit die ou Suid-Afrika” en “Townshipgesprekke uit die nuwe Suid-Afrika” is bundels met sosiale en politieke kommentaar. Hy is tot met sy dood besig met die manuskrip van sy outobiografie onder die titel “Toe die reënboog nog die reënboog was”.

Hy lewer veral sosiaal-politiese kommentaar in sy dramas wat in die Kaapse dialek geskryf is en Episodes en Hypocrites word suksesvol op die Kaapse vlakte opgevoer. Sy debuut is met die dramabundel, “Episodes en ander gemeenskapdramas”. Dit bevat “Hypocrites”, wat aangewys is as een van die finaliste in die Bertrams VO Award for African Literature in 1990. Hierdie drama spot met die destydse Presidentsraad, wat 'n van meet af aan gedoemde poging van die blanke apartheidsregering was om politieke inspraak sonder mag aan die swart bevolking te gee.[6] Die bundel sluit ook in “Episodes” (wat gebeure of episodes uit die eietydse geskiedenis verhaal, veral oor die onluste vanaf 1976), “Die hawkers” (oor die doen en late van vrugtesmouse wat hulle verknies oor gemeenskapsaangeleenthede) en “Die erfstuk” (oor behuisingsprobleme van mense in die township). Hy skryf ook die ongepubliseerde dramas “Bloed is bloed”, wat die draak steek met die konsep van “rasegte” bloed, en “Drie Ouroekers”.[7]

Publikasies wysig

1995

  • Episodes en ander gemeenskapdramas
  • Riemvasmaak

1997

  • Eureka Estate se hoë gebou

2007

  • Townshipgesprekke uit die ou Suid-Afrika
  • Townshipgesprekke uit die nuwe Suid-Afrika

Bronne wysig

  • Adams, Willie “Eureka Estate se hoë gebou” Domestica-Uitgewery Grassy Park Eerste Druk 1997
  • Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 3” Van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 2006
  • Willemse, Hein “Aan die ander kant” Protea Boekhuis Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 2007
  • Worldcat: http://www.worldcat.org/search?q=au%3AAdams%2C+Willie.&qt=hot_author

Verwysings wysig

  1. Tydskrif vir Letterkunde: http://www.letterkunde.up.ac.za/argief/49_2/12%20Hein%20-%20Willie%20Adams%20WEB%2002.pdf Geargiveer 12 Junie 2020 op Wayback Machine
  2. De Vries, Willem “Willie Adams oorlede” “Die Burger” 22 Junie 2012
  3. Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2012/06/22/SK/10/willieadams.html Geargiveer 9 April 2016 op Wayback Machine
  4. Willemse, Hein “Huldeblyk Willie Adams (1951–2012)” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 49 no. 2 Lente 2012
  5. Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Adams,_Willie
  6. OCLC Classify: http://classify.oclc.org/classify2/ClassifyDemo?search-author-txt=%22Adams%2C+Willie%2C+1951-%22
  7. Esat: http://esat.sun.ac.za/index.php/Willie_Adams