Wolwe as troeteldiere en werkdiere
Wolwe word soms as eksotiese troeteldiere en in baie uitsonderlike gevalle as werkdiere aangehou. Hoewel wolwe baie na aan honde verwant is (hierdie spesies het na raming tussen 10 000 en 100 000 jaar gelede van mekaar afgeskei), toon wolwe nie dieselfde buigsaamheid en gewilligheid as honde wat tussen mense saamwoon nie. Dit verg ook baie meer moeite om dieselfde hoeveelheid betroubaarheid by ’n troetelwolf te kweek.[1]
Grootmaak
wysigWolfwelpies in gevangenskap word gewoonlik van hul ma op ’n ouderdom van 14 dae geskei; verkieslik nie later as 21 dae nie.[2] Wolfwelpies vereis meer gereelde omgang met mense as babahondjies, want ná 19 dae sal dit toenemend onmoontlik word om hierdie dier mak te maak. Dit verskil van honde in dié opsig dat hondjies nog teen 10 weke gesosialiseer kan word.[3] Wolfwelpies moet vir die eerste vier maande van hul lewe van volwasse wolwe afgesonder word, behalwe ten opsigte van vlugtige besoeke gedurende die week, sodat hul natuurlike gedrag deeglik deur die mens gewysig kan word.[2] Die welpies sal egter gedragsafwykings ontwikkel indien hulle heeltemal sonder kontak met hul spesie grootgemaak word.[2] Wolfmelk bevat meer arginien as in melkvervangingsmiddele – dit is daarom noodsaaklik dat ’n arginienaanvullingsmiddel by die voedingsmelk gevoeg word indien die welpies nog nie gespeen is nie. Sou daar nie op hierdie reël ag geslaan word nie, kan die wolfwelpies katarakte ontwikkel.[4]
Geaardheid
wysig
As welpies, aanvaar wolwe die baasskap van hul eienaars of temmers geredelik, want in die natuur, wanneer hulle klein is, hang hul oorlewing van die sorg van hul ouers af.[1] Soos die wolwe ouer word, raak hul gedrag al meer onvoorspelbaar en sal hulle partykeer aggressief teenoor kleiner diere of kinders optree. Wolwe kan nooit ten volle by kinders vertrou word nie, omrede hulle nie soos honde hul roofdiergedrag kan verleer nie. Hierdie gedrag is deur genetika ingebore en kan dus nie deur sosialisering of dressering verdryf word nie; dit kan hoogstens onderdruk word.[5]
Die wolf het ’n hoë drang om die hiërargie van die trop te bestyg, omrede slegs die dominante wolf en wolvin mag voortplant. Dit is daarom nie vreemd as ’n wolf, kort nadat hy wasdom bereik het, sy eienaar instinktief om tropstatus die stryd aansê nie.[1] In die natuur sal wolwe gewoonlik van die trop wegbreek sodra hulle volwassenes is, maar omrede dit onmoontlik in gevangenskap is, kan konflik nie vermy word nie. In sulke gevalle is dit niks ongewoon indien wolwe dus hul eienaars of kampmaats aanval nie.[1] Party natuurlewesentrums wat wolwe aanhou verbied temmers om wolfkampe binne te gaan as hulle ’n verkoue of enige ander kwesbaarheid het wat die wolwe sal bemerk.[6]Wolwe in gevangenskap is gewoonlik sku, vermy oogkontak met mense wat nie hul eienaar is nie en sal ook nie opdragte van enige ander mens gehoorsaam nie. Hulle sal gewoonlik op die vlug slaan en wegkruip sodra ’n vreemdeling die vesting betree.[7] Selfs wolwe wat op die oog af vriendelik lyk, moet met versigtigheid genader word, omrede wolwe in gevangenskap geneig is om mense in hul oë as ander wolwe te beskou en so te behandel. Hulle sal dus ander mense byt of aanval om dieselfde redes wat hulle ander wolwe sou te lyf gaan.[8]
Die gewone troeteldierkos is nie genoeg om in die wolf se voedingsvereistes te voldoen nie: ’n volwassene moet daagliks tussen 1–2,5 kg vleis saam met bene, vel en pels inkry om gesond te leef. Wolwe laat nie hul kos deur mense afneem nie en sal gewelddadig optree teen diegene wat dit probeer verwyder.[2] Die hoeveelheid oefening wat ’n wolf moet kry oorskry ook dié van ’n hond s’n. Om hierdie rede pas wolwe nie so goed aan by die stedelike gebied nie.[2] Wolwe het ’n uitstekende waarnemingsvermoë en kan vinnig self leer hoe om uit aanhouding te ontsnap;[3] hul moet ook voortdurend bewus gemaak word dat hulle nie die leier oor die eienaar of opsigter is nie. Dit bemoeilik sake vir mense wat hul troetelwolwe in ’n gelyke, eerder as onderdanige, omgewing grootmaak.
Party troetelwolwe word uitgesit, terwyl ander weer in die natuur vrygelaat word, waar hulle aan ’n hongerdood sal omkom of deur ander troppe wolwe in die omte gedood sal word. Wolwe wat alleen agterlaat is, of wat ontsnap het, kan meer verwoesting saai en ’n groter gevaar inhou vir mense en vee as wilde wolwe, omrede hulle gewoond is aan mense en hul natuurlike vrees verloor het.[9] Daar word beweer dat die Wolf van Gysinge so ’n geval was.
Dressering
wysigHoewel wolwe afgerig kan word, beskik hulle nie oor die hoeveelheid gewilligheid as wat honde het nie. Hulle reageer oor die algemeen nie op dwangtegnieke soos vreesinboeseming, afkerige stimuli of druk nie. Dit verg baie meer moeite om dieselfde betroubaarheid in ’n wolf te kweek wat dié van ’n hond s’n sal ewenaar. Maar selfs dan, wanneer ’n sekere gedrag vir ’n etlike aantal kere herhaal word, kan die wolwe daarmee verveeld raak en die daaropvolgende opdragte verontagsaam. Wolwe reageer die meeste op positiewe kondisionering en belonings,[10] alhoewel eenvoudige mondelingse loftoeswaai nie so doeltreffend soos by die meeste honde is nie.[11] Anders as honde, reageer wolwe meer op handseine as op die stemtoon.[11] Ofskoon hulle moeiliker as honde beheer kan word, is wolwe makliker om te leer as daar motivering betrokke is.[10] Die wolfkruisings in die Suid-Afrikaanse Weermag het ook hul eie storie te vertel. Wolwe in gevangeskap blyk meestal ongeskik vir werkdoeleindes te wees. ’n Duitse bioloog, Erik Zimen, het eenkeer gepoog om ’n sleetrekspan, wat slegs uit wolwe bestaan, saam te span. Dit was ’n volslae mislukking, omrede wolwe baie meer as sleehonde geneig is om onder mekaar te baklei en die meeste opdragte geïgnoreer is.[3] Skynbaar kan geen bestaande snuffelhonderas se reuksin egter by die wolf s’n kers vashou nie. Proefnemings by die Perm Instituut vir Binnelandse Magte, in Rusland, het getoon dat kruisings tussen 'n wolvin (Naida) en 'n Duitse herdershond (Baron) 15 – 20 sekondes geneem het om ’n teiken gedurende dresseringsessies uit te snuffel, in vergelyking met gewone polisiehonde wat maar 3 – 4 minute lank geneem het. Hierdie sukses het tot die gedagte aanleiding gegee om hierdie kruisings as polisiehonde in te span.[12]
Troetelwolwe en die wet
wysigBaie lande, state en streekgebiede het spesifieke regulasies wat die aankoop en bestuur van wolwe beheer. In Brittanje word die aanhou van wolwe streng beheer deur die Dangerous Wild Animals Act van 1976. ’n Lisensie word benodig om die eienaar van ’n wolf te wees. In die Verenigde State word die aanhou van wolwe deur die U.S. Endangered Species Act van 1973 verbied.
Verwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 "Can You Turn a Wolf into a Dog: Commonly Asked Questions about Wolves and Hybrids in Captivity By Pat Tucker & Bruce Weide, Wild Sentry, Copyright 1998" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 1 Oktober 2009. Besoek op 19 November 2010.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 "Guidelines for Keeping Wolves and Wolf-Dog Hybrids" (in Engels). Wolf Park. Geargiveer vanaf die oorspronklike (HTML) op 3 Augustus 2008. Besoek op 28 Oktober 2008.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Coppinger, Ray (2001). Dogs: a Startling New Understanding of Canine Origin, Behavior and Evolution. New York: Scribner. p. 352. ISBN 0-684-85530-5.
- ↑ L. David Mech & Luigi Boitani (2001). Wolves: Behaviour, Ecology and Conservation. p. 448. ISBN 0-226-51696-2.
- ↑ "Of Wolves, Wolf Hybrids and Children" (in Engels). Wolf Park. Geargiveer vanaf die oorspronklike (HTML) op 17 Junie 2008. Besoek op 28 Oktober 2008.
- ↑ "Statement by Valerius Geist pertaining to the death of Kenton Carnegie" (PDF). Wolf Crossing. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 10 September 2008. Besoek op 9 September 2008.
- ↑ "Wolf Song of Alaska: Guideline Characteristics of Wolves and Wolfdogs". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Maart 2009. Besoek op 19 November 2010.
- ↑ Man and Wolf: Advances, Issues, and Problems in Captive Wolf Research, by Harry Frank, Published by Springer, 1987, ISBN 9061936144, 9789061936145, 439 pages
- ↑ Graves, Will (2007). Wolves in Russia: Anxiety throughout the ages. p. 222. ISBN 1-55059-332-3. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Augustus 2009. Besoek op 19 November 2010.
- ↑ 10,0 10,1 "Are wolves and wolfdog hybrids trainable?" (in Engels). Wolf Park. Geargiveer vanaf die oorspronklike (HTML) op 15 Junie 2008. Besoek op 30 Oktober 2008.
- ↑ 11,0 11,1 "Wolf Training and Socialisation: Example #1" (in Engels). Wolf Park. Geargiveer vanaf die oorspronklike (HTML) op 13 Junie 2010. Besoek op 30 Oktober 2008.
- ↑ "Russian police employ wolves for service" (HTML). Oksana Anikina, Translated by Maria Gousseva (in Engels). English Pravda. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Oktober 2015. Besoek op 30 Oktober 2008.