2023 Gaboenese staatsgreep
'n Staatsgreep het plaasgevind in Gaboen op 30 August 2023. Ná betwiste uitslae en politieke spanning oor ’n algemene verkiesing wat op 26 Augustus 2023 gehou is, het die weermag die herverkose president, Ali Bongo Ondimba, wie se oorwinning op 30 Augustus aangekondig is, verdryf.
Die staatsgreep het 'n einde gebring aan die 56 jaar lange heerskappy van die Bongo-familie oor Gaboen. Dit was ook die agtste suksesvolle staatsgreep wat plaasgevind het in Wes en Sentraal-Afrika sedert 2020, na soortgelyke gebeure in Mali (twee keer), Tsjad, Guinee, Burkina Faso (twee keer) en Niger.[1]
Agtergrond
wysigSedert onafhanklikheid van Frankryk in 1960, is Gaboen hoofsaaklik deur die Bongo-familie regeer wat begin met president Omar Bongo in 1967[2] en na sy dood in 2009, deur sy seun Ali Bongo Ondimba. Ali Bongo Ondimba is in 'n omstrede verkiesing in 2016 herkies wat na 'n mislukte staatsgreeppoging in 2019 gelei het.[3]. Onder hulle heerskappy was die land geteister deur beskuldigings van korrupsie en nepotisme,[4][5][6][7][8][9][10][11] verskeie verkiesings was beïnvloed deur berigte van bedrog of onreëlmatighede,[12][13][14][15] en die Grondwet en kieswette is verskeie kere verander om termynbeperkings te verwyder, die stemstelsel te verander om die gebroke opposisie uit te buit, en die tydsberekening van verkiesings te verander om te verseker dat die opposisie nie kon saamtrek na 'n oorwinning deur die regerende party nie.[16]
Ten spyte daarvan dat Gaboen 'n lid van OPUL is,[17] een van Afrika se groot produsente van olie[18] (wat 60% van nasionale inkomste uitmaak), en met een van die hoogste BBP'e per capita op die vasteland, staar Gaboen ernstige sosio-ekonomiese krisisse in die gesig: 'n derde van die bevolking leef onder die armoedelyn van VS$5,50 per dag,[19] en die werkloosheidsyfer onder Gaboenese tussen 15 en 24 jaar is in 2020 op 40% geraam.[20]
In ’n toespraak wat op die land se onafhanklikheidsdag op 17 Augustus gelewer is, het Bongo, ’n noue bondgenoot van Frankryk, daarop aangedring dat hy nie sal toelaat dat Gaboen aan “destabilisering” onderwerp word nie, met verwysing na ander onlangse staatsgrepe in die streek.[21]
Sien ook
wysigVerwysings
wysig- ↑ Kwon, Jake; Yeung, Jessie; Stambaugh, Alex; Kennedy, Niamh; Halasz, Stephanie; Noor Haq, Sana (30 Augustus 2023). "Gabon military officers claim to have seized power after election". CNN (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2023. Besoek op 31 Augustus 2023.
- ↑ "Gabon President Bongo detained in coup attempt after winning third term". Al Jazeera. 30 Augustus 2023. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ Obangome, Gerauds Wilfried; Ross, Aaron (12 Januarie 2019). Donovan, Kirsten (red.). "Gabon's Bongo names new prime minister after thwarted coup attempt". Reuters (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Januarie 2021. Besoek op 13 Januarie 2019.
- ↑ "The corrupt nepotist who ruled Gabon for 40 years". The Independent (in Engels). 8 Junie 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 April 2022. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ Chrisafis, Angelique (30 Desember 2010). "Omar Bongo pocketed millions in embezzled funds, claims US cable". The Guardian (in Engels (VK)). ISSN 0261-3077. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Mei 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ "France charges five of Gabon ex-president Bongo's children with embezzlement, corruption". Le Monde (in Engels). 29 Julie 2022. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Julie 2023. Besoek op 31 Augustus 2023.
- ↑ "A fight inside Gabon's kleptocratic dynasty exposes the complicity of French business". Quartz (in Engels). 1 Mei 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Junie 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ Toto, Elodie. "One family has led Gabon for 55 years. Can this election bring a new era?". Al Jazeera (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ "Attempted coup in Gabon aims to remove President Ali Bongo from power and end 50-year dynasty". France 24 (in Engels). 30 Augustus 2023. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ Halvorssen, Thor; Gladstein, Alex (19 September 2016). "Why Did the Atlantic Council Even Consider Giving African Dictator Ali Bongo Ondimba a 'Global Citizen Award'?". Foreign Policy (in Engels (VSA)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 April 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ Freudenthal, Emmanuel; Taghavi, Roshanak; Zalan, Kira (23 November 2020). "Gabon's First Family Stashed Cash in DC Property". OCCRP (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ Lebur, Celia; Tounsi, Samir (31 Augustus 2016). "Gabon parliament set ablaze after Bongo declared winner". Yahoo! News. Agence France-Presse. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 September 2016.
- ↑ Yates, Douglas (15 Junie 2019). "The Dynastic Republic of Gabon". Cahiers d'études africaines (234): 483–513. doi:10.4000/etudesafricaines.25961. ISSN 0008-0055. S2CID 182502199. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Julie 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ "Gabon polls reveal a flawed electoral system". ISS Africa (in Engels). 1 September 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Junie 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ "Gabon: Freedom in the World 2023 Country Report". Freedom House (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Julie 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ Yates, Douglas (17 Augustus 2023). "Gabon: how the Bongo family's 56-year rule has hurt the country and divided the opposition". The Conversation (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ "Gabon soldiers say Bongo 'regime' ended, borders closed". Africanews. 30 Augustus 2023. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ Wright, George; Armstrong, Kathryn (30 Augustus 2023). "Gabon: Army officers say they are taking power". BBC. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ "Gabon: Five Things To Know". Barron's. Agence France Presse. 30 Augustus 2023. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2023. Besoek op 31 Augustus 2023.
- ↑ "Gabon: Military men announce "cancellation of elections", dissolve institutions". Africanews. 30 Augustus 2023. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2023. Besoek op 30 Augustus 2023.
- ↑ "Gabon coup: How did events unfold?". Africanews. 30 Augustus 2023. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2023. Besoek op 31 Augustus 2023.