Aat Kaptein

Aat Kaptein (?-1989) was ’n gebore Nederlander, wat in Afrikaans bekend word as joernalis, uitgewer en rubriekskrywer.

Lewe en werk

Aat Kaptein was ’n Nederlander wat in sy vaderland joernalis was voordat hy na Suid-Afrika gekom en hom in Kaapstad gevestig. Hier sluit hy by die redaksie van Die Burger aan, waar hy onder andere die rubriek “Van alle kante” behartig. Hierdie openhartige rubriek word gou besonder gewild by die publiek. Hy tree ook gereeld in programme oor die radio op, waarin hy sake van die dag bespreek. In die vyftigerjare stig hy die Uitgewery Culemborg, wat belangrike eersteling werke van later beroemde skrywers uitgee, insluitende Abraham H. de Vries se “Hoog teen die heuningkrans”, Ingrid Jonker se “Ontvlugting”, George Louw se “Die trekpad”, Adam Small se “Verse van liefde” en Etienne Leroux se “Die eerste lewe van Colet”. Ingrid Jonker werk ook ’n tyd lank vir hierdie uitgewery as sy sekretaresse. Culemborg word later oorgeneem deur HAUM. Terwyl hy steeds by Die Burger werksaam is, word hy ook stigter en redakteur van Die Banier, ’n blad van die Departement van Kleurlingsake wat gratis versprei is. Daar is ongelukkigheid by Nasionale Pers oor hierdie bedrywighede van hom, wat as ’n konflik van belange beskou is. Later is hy ook betrokke by die Cape Herald en nog later met ’n plaaslike blad vir die Tygerberg. Hy bly onder andere vir ’n ruk in Milnerton. In die jare sewentig keer hy terug na Nederland, terwyl sy vrou en kinders in Suid-Afrika agterbly. Hy is op Sondag 9 Julie 1989 in Rotterdam in Nederland oorlede.

Skryfwerk

’n Keur uit sy koerantrubrieke en radiopraatjies word saamgebundel in “Voor my venster verby” en “Die naakte waarheid”. Hierin skryf hy essays met ’n geestige kyk op die sake van elke dag, waarin hy om die beurt ernstig, polemies en spottend, maar ook lughartig en skertsend is. “Graf aan die bosrand” is ’n spanningsverhaal, waarin Marthinus Bronk probeer om die raaiselagtige moord op sy vader op te los. Dit word ’n obsessie by hom en sy haat dreig om sy huwelik te verongeluk, met sy vrou wat aan die bed gekluister is en sy jong dogter wat ook daaronder ly. Die klimaks speel by die graf van die vermoorde af. Sy artikel “Bedevaart na Oudtshoorn” word in die April 1998 uitgawe van die tydskrif Insig herdruk.

Publikasies

Jaar	Publikasies
1959	Graf aan die bosrand
1961	Voor my venster verby
1964	Die naakte waarheid

Bronnelys

Boeke

• Dekker, G. “Afrikaanse Literatuurgeskiedenis” Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
• Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg  Eerste uitgawe Eerste druk 1983
• Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste  uitgawe 2005
• Kannemeyer, J.C. “Leroux: ’n Lewe” Protea Boekhuis Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 2008

Tydskrifte en koerante

• Cillié, Piet “Gewilde Aat Kaptein is oorlede” “Die Burger” 14 Julie 1989

Internet

• Cillié, Piet Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1989/07/14/5/7.html
• Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Kaptein,_Aat
• Spaarwater, Pieter Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1989/07/15/4/6.html
• Worldcat: http://www.worldcat.org/identities/lccn-no2006-47163/