Wikipedia

Albrecht Dürer

Albrecht Dürer die Jongere (soms ook Duerer gespel, * 21 Mei 1471, † 6 April 1528 in Neurenberg) was 'n Duitse skilder, grafikus, wiskundige en kunsteoretikus wat as een van die vooraanstaande kunstenaars van die Renaissance-tydperk beskou word.

Albrecht Dürer

'n Selfprotret van Dürer op die ouderdom van 28 in 1500
Gebore (1471-05-21)21 Mei 1471
Neurenberg, Heilige Romeinse Ryk
Sterf 6 April 1528 (op 56)
Neurenberg, Heilige Romeinse Ryk
Nasionaliteit Heilige Romeinse Ryk
Veld skildery, gravure
Beweging Hoog-Renaissance

Die Duitse graveur en skilder Albrecht Dürer (1471 – 1528) word algemeen as ʼn kunstenaar van wêreldformaat beskou. Sy grafiese werk - houtsnee en gravure - het

Noord-Europese kunstenaars gestimuleer om Laat-Gotiese vormgewing te laat vaar ten gunste van die Italiaanse Renaissance.

Albrecht Dürer is op 21 Mei 1471 in Neurenberg gebore. Sy vader was ʼn goudsmid. Op 15-jarige leeftyd het hy hom by die ateljee van die skilder en houtsnyer Michael Wolgemut (1434- 1519) aangesluit. In daardie jare is houtsneewerk onder andere

gebruik om boeke mee te illustreer. Dürer, wie se peetvader die bekende uitgewer Anton Koburger (1440- 1513) was, het daartoe bygedra dat die houtsneekuns 'n hoë peil bereik.

In Italië het hy kennisgemaak het die skilder en grafikus Jacopo de' Barbari uit Venesië.

Sy skilderye en grafiese werk het in sy tyd 'n ongewoon moderne blik op die wêreld gegee - so het Dürer die nuwe boekdrukkuns met groot gevolg as kommunikasiemiddel ingespan en sy reekse grafiese werke aangebied as 'n kunsvorm wat vir iedereen toeganklik was. Sy kuns het sodoende wye toegang verkry, en vanweë sy veelsydige kunstenaarskap is reeds in sy eie leeftyd na hom verwys as die Duitse Leonardo da Vinci.

Vroeë lewe

wysig

In 1490 het Dürer op 'n reis na Colmar, Basel en Strassburg vertrek, In Colmar het hy die werk van die pas gestorwe Martin Schongauer (1450-1491) bestudeer.

Hy is ook beïnvloed deur 'n kunstenaar wie se naam onbekend is, maar hoe Dürer al in groot mate in die gees van Luther gedink het.

Die Italianers het by Dürer belangstelling gewek in die teorie van perspektief. Die boukonstruksie in sy gravure Die geboorte van Christus (1504) is suiwer perspektiwies.

Sy gravure Die sondeval toon 'n woud vol Noord-Europese dieresimboliek, met Adam en Eva as naakstudies van 'n klassieke Apollo en Venusbeeld.

Dürer het 'n tweede reis na Italië ander neem (1505-1507) en in Venesië lof ontvang vir sy tekeninge, terwyl die kleur van sy skilderye gekritiseer is. Om die rede het Drüer besluit om hom meer as voorheen op skilderwerk toe te spits. Die rosekransfees (1506), geskilder vir 'n Duitse kerk in Venesië (tans in Praag), het 'n meesterwerk geword. Hoewel Dürer baie by die Italianers geleer het, het sy werk tog tipies Noord-Europees gebly vanweë die liniêre en gedetailleerde karakter daarvan. Sy gravures van 1513 en 1514 het groot beroemdheid verwerf, soos Ridder, dood en duiwel (1513), Sint Jeronimus in sy studeerkamer (1514) en Melancholie 1 (1514). Die Humanistiese denke wat uit hierdie werke spreek, het Dürer in groot mate aan sy vriend Willibald Pirckheimer (1470-1530) te danke gehad, van wie hy ook 'n portret gemaak het.

Tussen 1512 en 1520 het Dürer in opdrag van die Renaissance-vors, Maximiliaan van Oostenryk gewerk en onder andere 'n bydrae gelewer tot die Triomfboog van Maximiliaan, 'n reusagtige afbeelding wat uit afdrukke van 'n aantal houtsneewerke opgebou is. Hy het ook vir die keiser 'n gebedeboek met 45 pentekeninge geïillustreer. In 1520, na die dood van Maximiliaan, het Dürer na die Nederlande gereis om die nuwe keiser, Karel V, te versoek om sy jaargeld te betaal. Die reis het ʼn volle jaar geduur en die kasboek wat Dürer by hom gehad het, vertel van sy belewenisse. 'n Paar blaaie van ʼn sketsboek vol tekeninge van mense, diere en voorwerpe het ook behoue gebly. Onder die talryke portrette van skilders, kooplui en humaniste wat hy gemaak het, is daar ook een van die geleerde Erasmus.

Dürer het 'n groot deel van sy lewe gewy aan teoretiese verhandelings oor die beeldende kuns. Hy wou die skllderberoep noord van die Alpe uit die ambagsfeer verhef tot die sfeer van vrye kuns. Daarvoor het 'n kunstenaar naas vaardigheld ook 'n ruim algemene ontwikkeling nodig. Hierdie opvatting van Dürer spreek uit ‘n selfportret van 1498 wat tans in die Prado in Madrid hang. Die portret toon ʼn elegant geklede, beskaafde man, bewus van sy posisie in die wêreld.

In navolging van Leonardo da Vinci se Trattato het Dürer begin skryf aan 'n boek wat Underricht der Malerei (Onderrig in die skilderkuns) sou heet. Uiteindelik het net een hoofstuk daarvan, "Underweysung der Messung" (Onderwys in die meetkunde) in 1525 in druk verskyn. Dit bevat meetkundige uiteensettings en konstruksiemetodes vir perspektief. Die "Vier Bücher von menschlicher Proportion" het kort na sy dood verskyn.

In teenstelling met die Italianers was Dürer van mening dat absolute skoonheid nie bestaan nie. Volgens hom was daar uiteenlopende soorte skoonheid in die natuur en was dit die taak van die kunstenaar om die natuur harmonies weer te gee.

Sy publikasie van 1527, "Etliche Underricht zu Befestigung der Stett", was van ʼn heel ander aard. Daarin behandel hy vestingbou. In 1526 het Dürer sy laaste groot werk geskilder, bestaande uit twee panele: links verskyn Sint Johannes en Sint Petrus en regs Sint Markus en Sint Paulus. Onderaan verskyn aanhalings uit hul geskrifte, waarmee hy pleit vir die eenheid in die geloof wat Luther gebring het. Dürer is op 6 April 1528 in Neurenberg oorlede. Tallose kunswerke van die 16e eeu, veral in Duitsland en Nederland maar ook in ander Europese lande, is deur Dürer se werk beïnvloed. Sy werke is vandag in museums oral in Europa te sien.

Museums met skilderye van Albrecht Dürer

wysig

Bronnelys

wysig

Eksterne skakels

wysig
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Albrecht_Dürer&oldid=2694574"