Wikipedia

Aloe vera

plant spesie

Aloe vera is 'n aalwyn wat inheems aan Oman is. As 'n immergroen meerjarige plant, kom dit van die Arabiese Skiereiland af, maar groei wild in tropiese, subtropiese en droë klimate regoor die wêreld.[1][2] Dit word verbou vir kommersiële produkte, hoofsaaklik as 'n aktiewe bestanddeel wat oor eeue gebruik is. Die spesie is aantreklik vir dekoratiewe doeleindes, en slaag binnenshuis as 'n potplant.[3]

Aloe vera
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Plantae
Subkoninkryk:
Tracheobionta
Divisie:
Magnoliophyta
Klas:
Liliopsida
Subklas:
Liliidae
Orde:
Asparagales
Familie:
Asphodelaceae
Subfamilie:
Asphodeloideae
Genus:
Aloe
Spesie:
A. vera
Binomiale naam
Aloe vera
(L.) Burm.f., (1768)
Sinonieme
  • Aloe barbadensis Mill.
  • Aloe chinensis Loudon
  • Aloe elongata Murray
  • Aloe flava Pers.
  • Aloe indica Royle
  • Aloe lanzae Tod.
  • Aloe maculata Forssk.
  • Aloe perfoliata var. barbadensis (Mill.) Aiton
  • Aloe perfoliata var. vera L.
  • Aloe rubescens DC.
  • Aloe variegata Forssk.
  • Aloe vera var. littoralis J.Koenig ex Baker
  • Aloe vulgaris Lam.

Dit word in baie verbruikersprodukte gebruik, insluitend drank, velroom, skoonheidsmiddels, salf of in die vorm van jel vir geringe brandwonde en sonbrand. Daar is min kliniese bewyse vir die doeltreffendheid of veiligheid van Aloe vera-ekstrak as 'n kosmetiese of topikale middel,[2][4] en mondelingse inname hou 'n risiko van toksisiteit in.[2]

Identifikasie wysig

 
Tande op die blaarrande

Vegetatiewe kenmerke wysig

Aloe vera groei stamloos of met kort stingels, spruit uit en vorm digte trosse.[5] Die stam bereik 'n omtrek van tot 30 cm. Die ongeveer 16 lansetvormige tapsvormige blare is in 'n digte roset op die stam gerangskik. Die 40 tot 50 cm lank en 6 tot 7 cm breë blaarlem is grysgroen en soms rooierig. Die blaaroppervlak is glad. Op die effens pienk rande is ongeveer 2 mm lank, vaste bleek tande op 'n afstand van 10 tot 20 mm. Die gedroogde blaarsap is geel.

Bloeiwyses en blomme wysig

Die eenvoudige of een of twee keer vertakte bloeiwyse is 60 tot 90 cm lank en dra silindriese, gepunte rasse van 30 tot 40 cm lank en 5 tot 6 cm breed. Die ovaalvormige, teruggevoude skutblare is 10 mm lank en 3 tot 5 mm breed. Die geel blomme is op pedikels (blomstingels) ongeveer 5 mm lank. Die ongeveer 28 tot 30 mm lange blomme is effens bolvormig en afgerond aan hul basis. Op die vlak van die vrugbeginsel het hulle 'n deursnee van 7 mm. Bo dit word hulle verbreed en uiteindelik by die mond vernou. Die buitenste blomblare is nie saamgesmelt oor 'n lengte van 18 mm nie. Die meeldrade en styl steek 3 tot 5 mm van die blom uit.

Verspreiding wysig

A. vera word as inheems beskou slegs aan die suidoostelike Arabiese Skiereiland in die Al Hajar-berge in noordoostelike Oman.[6] Dit is egter wyd oor die wêreld verbou, en het genaturaliseer geraak in Noord-Afrika, sowel as Soedan en buurlande, saam met die Kanariese Eilande, Kaap Verde en Madeiraeilande. Dit het ook genaturaliseer geword in die Algarve-streek van Portugal,[7][8] en in wilde gebiede regoor Suid-Spanje, veral in die streek Murcia.[9]

Verbouing wysig

Aloe vera word wyd gekweek as 'n sierplant. Die spesie is gewild onder moderne tuiniers as 'n medisinale plant en vir sy interessante blomme, vorm en sappigheid. Hierdie vetplante stel die spesie in staat om in gebiede met lae natuurlike reënval te oorleef, wat dit ideaal maak vir rotsplase en ander tuine wat min water gebruik.[5] Die spesie is gehard in sones 8-11, en is onverdraagsaam teen swaar ryp en sneeu.[10] Die spesie is relatief bestand teen die meeste insekplae, alhoewel spinmyte, witluise, dopluise en plantluisspesies 'n afname in plantgesondheid kan veroorsaak.[11][12] Hierdie plant het die Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit verwerf.[13]

Galery wysig

Sien ook wysig

Verwysings wysig

  1. ↑ "Aloe vera (true aloe)". Centre for Agriculture and Bioscience International. 13 Februarie 2019. Besoek op 15 Oktober 2019.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 "Aloe". Drugs.com. 30 Desember 2020. Besoek op 1 Julie 2021.
  3. ↑ Perkins, Cyndi. "Is Aloe a tropical plant?". San Francisco Chronicle. Besoek op 13 Februarie 2016.
  4. ↑ "Aloe vera". National Center for Complementary and Integrative Health, US National Institutes of Health. 1 Oktober 2020. Besoek op 1 Julie 2021.
  5. ↑ 5,0 5,1 Yates A. (2002) Yates Garden Guide. Harper Collins Australia
  6. ↑ "World Checklist of Selected Plant Families: Royal Botanic Gardens, Kew". wcsp.science.kew.org. Besoek op 7 Desember 2020.
  7. ↑ Domingues de Almeida, J & Freitas (2006). "Exotic naturalized flora of continental Portugal – A reassessment" (PDF). core.ac.uk. Besoek op 16 Julie 2020.
  8. ↑ Gideon F Smith, Estrela Figueiredo (2009). "Aloe arborescens Mill. and Aloe Vera spreading in Portugal". Bradleya. bioone. doi:10.25223/brad.n27.2009.a4. hdl:2263/14380. S2CID 82872880.
  9. ↑ "Aloe Vera Cultivation in Murcia". 9 April 2015.
  10. ↑ "BBC Gardening, Aloe vera". British Broadcasting Corporation. Besoek op 11 Julie 2008.
  11. ↑ "Pest Alert: Aloe vera aphid Aloephagus myersi Essi". Florida Department of Agriculture and Consumer Services. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Junie 2008. Besoek op 11 Julie 2008.
  12. ↑ "Kemper Center for Home Gardening: Aloe vera". Missouri Botanic Gardens, USA. Besoek op 11 Julie 2008.
  13. ↑ "RHS Plant Selector Aloe vera AGM / RHS Gardening". Apps.rhs.org.uk. Besoek op 9 April 2020.

Bron wysig

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Aloe_vera&oldid=2547544"