Arnoldus Kuys

Ds. Arnoldus Gerhardus Marthinus Kuys (Kaapstad, 1 Julie 1829 – George, 19 Januarie 1877 was ’n predikant in die Nederduitse Gereformeerde Kerk.

Die portret van ds. Kuys wat op Napier geneem is tydens sy 10 jaar lange bediening van 1852 tot 1862.

Ds. Kuys tydens sy dienstyd in die NG gemeente George, 1863 tot sy dood in 1877.

Napier se eerste NG kerkgebou is in 1857 vergroot. In 1928 is dit ingerig as kerksaal.

Die NG kerk George met sy oorspronklike toring (dit het op 15 September 1905 ineengestort en is herbou nes dit gelyk het voor die ineenstorting).

Hy was die tweede kind van Arnoldus Marthinus Johannes Kuys en sy vrou, Helena Hester Dreyer. Hy was 'n kleinseun van Philippus Kuys, broer van die stamvader, ds. Johannes Abraham Kuys. Kuys ontvang sy voorbereidende onderwys aan die skool van dr. A.N.E. Changuion in Kaapstad. Daarna vertrek by na Nederland waar by sy teologiese opleiding aan die Universiteit van Leiden ontvang.

Op 19 September 1852 word by as eerste predikant van die pas gestigte NG gemeente Napier bevestig en lewer sy intreepreek oor 1 Korinthiërs 2: 2. In 1854 word besluit om die ou kerkgebou te vergroot en op 19 Augustus 1857 word die vergrote gebou ingewy. Dis. Kuys word in Februarie 1863 die opvolger van ds. J.S.S. Ballot in die gemeente George teen 'n salaris van £200 per jaar. Liggaamlik was hy nie sterk nie, gevolglik moes by sy pligte onder moeilike omstandighede uitvoer.

In die 1870's het hy hom onvermoeid vir die onderwys op George beywer. Geld is gereeld afgesonder vir dié doel, kollektes is gehou en 'n nuwe gebou vir die kerkskool wat deur sy toedoen tot stand gekom het, is in 1874 opgerig. Op die Sinodes was ds. Kuys 'n vurige pleitbesorger vir die onderwys en in De Kerkbode het gereeld verslae van hom oor die onderwys op George verskyn. Verder was hy persoonlik verantwoordelik vir die verkoop van skoolboeke. Dit dien as bewys van ds. Kuys se buitengewone bekwaamheid dat hy in Desember 1874 die vererende aanbod van pres. T.F. Burgers ontvang om die pos van superintendent van onderwys van die ZAR te vul. Hy besluit egter om nie die aanstelling te aanvaar nie, ofskoon die salaris daaraan verbonde veel hoër was as wat hy toe verdien. In die "In memoriam" wat in die kerkraadsnotule van George opgeneem is, is daar spesifiek verwys na ds. Kuys se ywer vir die saak van die opvoeding; hy het veral die belange van die minderbevoorregte kind, moedertaalonderwys en godsdiensonderrig op die hart gedra. In die jaar van sy dood kon sy opvolger reeds twee Eerste Klas-skole oprig, een vir meisies en een vir seuns, danksy die voorbereidende werk wat ds. Kuys gedoen het.

Hy was die eerste predikant wie se lewe deur 'n kerkraad verseker is, en wel deur die kerkraad van George, wat besluit het om die premie te betaal solank hy predikant van die gemeente bly of as emeritus-leraar van daardie gemeente bekend sou staan. Hy lê agter die kerk van George begrawe en die gemeente het die steen op sy graf laat oprig. Langs hom rus drie van sy kinders wat hier oorlede is.

Ds. Kuys was getroud met Emily Mary van der Riet en hulle het 13 kinders gehad. Sy opvolger, ds. C.F.J. Muller, het olieverfportrette van die eerste drie predikante van George in Nederland laat skilder; die een van ds. Kuys hang in die konsistorie van die NG kerk George.

Bronne

• (af) Krüger, W.J. en Beyers, C.J. (hoofred.). 1977. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek. Kaapstad: Tafelberg-Uitgewers.