Bosasa was 'n Suid-Afrikaanse maatskappy wat spesialiseer in die verskaffing van dienste aan die regering, veral aan die gevangenisdienste. Dit is omstrede weens sy betrokkenheid by bewerings van korrupsie wat tydens die Zondo-kommissie van ondersoek na staatskaping blootgestel is.[1][2] Dit bestaan uit Bosasa Groep, Bosasa Jeugontwikkelingsentrums en Afrika Global Operations (voorheen Bosasa Operations).

Die maatskappy het in 1995 dienste aan gevangenisse gelewer toe die BOSASA Jeugontwikkelingsentrums vir die Gautengse Departement van Maatskaplike Ontwikkeling gestig het toe die regering jongmense in aanhouding geprivatiseer het.[3] Dit het sy eerste groot kontrak van die regering ontvang in 2004 toe die Departement van Korrektiewe Dienste 'n kontrak toegeken het om spysenieringsdienste aan die tronkstelsel te verskaf.[4] Die maatskappy het na verwagting tussen 2003 en 2018 regeringstenders ter waarde van R12 miljard (VS $ 918.8 miljoen) ontvang.[5]

Op 18 Februarie 2019 het die maatskappy aangekondig dat dit in vrywillige likwidasie gaan nadat hul banke aangekondig het dat hulle alle BOSASA-verwante rekeninge sal sluit[6], aangesien die banke probeer het om hulself van die maatskappy te distansieer ná bewerings van korrupsie.[7]

Name wysig

Die maatskappy is in 1981 as Emafini (Edms) Bpk gestig. Na 'n verandering in bestuur het die maatskappy sy naam in 1985 na Meritum Hostels (Edms) Bpk en in 1996 verander na Dyambu Operations (Edms) Bpk, nadat die maatskappy 'n ooreenkoms onderteken het met die ANC Vroueliga se Dyambu Trust beheer. Gavin Watson is toe as maatskappybestuurder aangestel. Die maatskappy is in 2000 hernoem as Bosasa.[4]

In 2017 het die maatskappy die naam van sy afdeling Bosasa Operations na African Global Operations verander.[8]

Korrupsie wysig

Die maatskappy se voormalige hoofbedryfsbeampte, Angelo Agrizzi, het aan die Zondo-kommissie getuig dat die maatskappy intensief betrokke was by korrupte aktiwiteite tydens die presidensie van Jacob Zuma wat direk president Zuma en sy medewerkers betrek het. Dit sluit in maandelikse paaiemente van R300 000, wat namens Zuma deur die voormalige voorsitter van die Suid-Afrikaanse Lugdiens, Dudu Myeni, ingesamel is.[2] Voorts was die maatskappy ook betrokke by donasies en omkoopgeld aan die ANC (African National Congress) en sleutelparty-ede, insluitend 'n skenking van R500 000 aan Cyril Ramaphosa tydens sy 2017-veldtog vir president van die ANC.[1][9] Agrizzi het ook beweer dat die regeringsminister, Nomvula Mokonyane, jare lank R50 000 per maand betaal is om die maatskappy te beskerm teen wetstoepassingsagentskappe[10] en dat die maatskappy R300 000 vir sekuriteitsopgraderings aan eiendomme van Gwede Mantashe betaal het.[11]

Die skandaal het gelei tot vergelykings van Bosasa en sy uitvoerende beamptes met die omstrede Guptafamilie.[12][13]

Die Valke het sewe mense gearresteer op 6 Februaie 2019 wat verband hou met die beweerde korrupte toekenning van tenders deur die Departement van Korrektiewe Dienste aan Bosasa. Dit was die eerste inhegtenisnames na getuienis by die Zondo-kommissie oor staatskaping.[14]

Verwysings wysig

  1. 1,0 1,1 Smit, Sarah. "Bosasa, the scandal the ANC can't spin". The M&G Online (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Desember 2019. Besoek op 1 Februarie 2019.
  2. 2,0 2,1 "Dudu Myeni 'was powerful', State capture inquiry hears". Engineering News (in Engels). African News Agency. 28 Januarie 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2019. Besoek op 1 Februarie 2019.
  3. "BOSASAYDC: Our History". www.bosasaydc.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Oktober 2019. Besoek op 1 Februarie 2019.
  4. 4,0 4,1 "Bosasa just keeps on scoring". News24 (in Engels). 20 Maart 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Augustus 2019. Besoek op 1 Februarie 2019.
  5. Smit, Sarah; Thanduxolo Jika, Sabelo Skiti (1 Februarie 2019). "The Bosasa tally: R12-billion". The M&G Online (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Augustus 2019. Besoek op 1 Februarie 2019.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  6. "BREAKING: Bosasa confirms its liquidation after banks pull out". News24 (in Engels). 18 Februarie 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 April 2020. Besoek op 18 Februarie 2019.
  7. "Bosasa to close after banks pull out". www.businesslive.co.za (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Februarie 2019. Besoek op 18 Februarie 2019.
  8. "Scandal-ridden prison services firm Bosasa gets new name". Fin24 (in Engels). 26 Junie 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Mei 2019. Besoek op 1 Februarie 2019.
  9. "Ramaphosa: Bosasa payment was for ANC presidency campaign". www.businesslive.co.za (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Mei 2019. Besoek op 1 Februarie 2019.
  10. "Mokonyane feels 'betrayed' by Zondo commission for not giving her access to contents of Agrizzi's testimony". News24 (in Engels). 21 Januarie 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Desember 2019. Besoek op 1 Februarie 2019.
  11. "Mantashe wants to testify after Bosasa security upgrade claims, offers to take journos to his homes". News24 (in Engels). 2 Februarie 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Desember 2019. Besoek op 3 Februarie 2019.
  12. "State capture inquiry: Like the Guptas, Bosasa's boss 'told Zuma what to do'". www.businesslive.co.za (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Julie 2019. Besoek op 1 Februarie 2019.
  13. Cilliers, Charles. "EFG law firm to sue Maimane and DA for defamation over 'Bosasa-Gupta' allegations". The Citizen (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Mei 2019. Besoek op 1 Februarie 2019.
  14. https://www.timeslive.co.za/news/south-africa/2019-02-06-breaking--hawks-arrest-bosasa-and-former-correctional-services-officials/=Times[dooie skakel] Besoek 2019-02-08
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.