Boschendal
Boschendal is wynplaas met ‘n museum en restaurant, in die Groot-Drakenstein gebied in Suid-Afrika. Dit is van besondere kultuur-historiese belang.
Ligging
wysigDie plaas is tussen die Paarl en Stellenbosch langs die R310-pad en die Banghoekrivier, noord van Pniël, Languedoc en Johannesdal met die Groot-Drakensteinberge op die agtergrond. Bien Donné, Zandvliet, Allee Bleue, Lekkerwyn en La Rhône is die buurplase. Dit is by die koördinate 33° 52′ 39″ suid en 18° 58′ 22″ oos.
Geskiedenis
wysigDie plaas Bossendaal is oorspronklik deur die VOC in 1685 aan die Hugenoot Jean le Long toegeken. Hy plant die eerste wingerd aan. Sedert 1717 is dit die eiendom en tuiste van Jacques de Villiers en sy vrou Marguerite Gardiol. Hul kleinseun Paul het die bestaande herehuis in 1812 gebou en die plaas het tot 1879 in die besit van die familie gebly. Daarna was dit agtereenvolgens die eiendom van C.J. Rhodes, die firma Rhodes-vrugteplase (RFF) en die Anglo-American-korporasie.
Opstal
wysigOm die oorspronklike toestand van die gebouekompleks te handhaaf het ingrypende restourasiewerk geverg eers onder toesig van Herbert Baker toe Rhodes die eienaar was en later weer deur RFF onder toesig van Gawie Fagan. Die herehuis in die Kaaps-Hollandse styl in ‘n volmaakte H-vorm het ses gewels, stoepe rondom en aan die suidelike en westelike kant halfsirkelvormige trappies. Op die voorgewel staan die voorletters van Paul de Villiers en sy vrou Anna Susanna Louw. Daar is vase en ronde pilare. Die gewel by die agterdeur het ‘n krullys en plat pilare. Binne die huis is geskilderde frieslyste in ‘n akkerpatroon, deure en plafonne van geelhout en mooi beslag op die deure en luike. Die buitegeboue het ‘n interessante uitleg. Dit vorm twee ewewydige rye agter die huis (soos ‘n straat) met mooi koeltebome. In die westelike ry was die koetshuis en die slawekwartiere, die oostelike ry was die wynkelder, ‘n besonder mooi hoenderhok en veekrale. Wes van die huis is ‘n suurlemoenboord en was 'n dorsvloer, suidwes voor die huis staan ‘n slaweklok en noordwes is ‘n landingsplek vir ‘n helikopter ingerig. Alle geboue is afgewit en omring met die tradisionele werfmuur.
Monument
wysigAlhoewel die plaas in 1976 tot gedenkwaardigheid verklaar is, word alle geboue benut. Besoekers kan die meeste dele van die plaas vrylik bewandel.
Bronnelys
wysig- boschendal.com
- Fransen, Hans: A guide to the old buildings of the Cape. A survey of extant architecture from before c1910 in the area of Cape Town, Calvinia, Colesberg, Uitenhage. Kaapstad: Jonathan Ball, 2004. ISBN 1-86842-191-0
- Slingsby, Peter: Cape Winelands, the map. Muizenberg: Baardskeerder, 2010. ISBN 978-1-920377-05-2