Brachiopoda
Brachiopoda (ook Armpotiges genoem) word dikwels met weekdiere verwar omdat hulle uiterliik effens soos tweeskulpige weekdiere lyk. Die inwendige bou verskil egter beslis, sodat die sowat 260 verteenwoordigers van die groep in 'n eie filum geklassifiseer word. Tans speel Brachiopoda net ʼn beskeie rol in die seelewe, hoewel hulle in vroeëre tydperke een van die belangrikste groepe ongewerwelde diere was. Hulle is in die Famennium, wat deel van die Devoon was, en opnuut aan die einde van die Perm aan groot uitwissings blootgestel.
| Brachiopoda | |
|---|---|
| |
| Lingula anatina van Stradbroke-eiland, Australië | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| Superfilum: | |
| Filum: | Brachiopoda
|
| Klas | |
| |
| Diversiteit | |
| Ongeveer 100 lewende genera. Ongeveer 5 000 fossielgenera. | |
Beskrywing
wysigBrachiopoda het hul naam te danke aan twee langgerekte strukture of "arms", wat vroeër beskou is as die ekwivalent van weekdiere se pote. Dit was voor die hand liggend om die diertjies met weekdiere te vergelyk omdat hulle in die see lewe en 'n uitwendige skelet in die vorm van twee kalk- of horingagtige skulpe besit wat die diertjie omsluit. Weekdiere se skulpe kom egter weerskante van die liggaam voor en vorm 'n spieëlbeeld van mekaar, terwyl Brachiopoda een plat, dorsale skulp en 'n groter ventrale skulp het.
Binne die dorsale skulp van sommige Brachiopoda word 'n armskelet, bestaande uit twee hake, aangetref. Die diere lewe net in die see en word aan die kus of tot 'n diepte van sowat 200 m aangetref. Gewoonlik heg hulle hulle met behulp van 'n steeltjie aan die grond of op koraal vas. Op die arms kom talle trilhare voor wat voedseldeeltjies en suurstofryke water moet aankeer.
Mannetjies en wyfies stort hul saad en eiers in die water en die toeval moet vir bevrugting sorg. Uit die bevrugte eiers ontwikkel eers 'n vryswemmende larwe voordat hulle tot volwasse Brachiopoda ontwikkel. Brachiopoda word in twee klasse verdeel. Lede van die klas Inarticulata het op een na almal 'n horingagtige skelet sonder 'n armskelet. Diegene wat tot die klas Articulata behoort, het almal 'n kalk- en armskelet.
Vir die mens het die lewende Brachiopoda geen betekenis nie en hulle vorm ook net 'n onbelangrike skakel in die see se voedselketting. Hoewel die getalle van die diertjies die afgelope eeu baie verminder het, was hulle vroeër volop, en daarom is die Brachiopodafossiele vir geoloë belangrik vir die bepaling van gesteentes se ouderdom.
Bron
wysig- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409443 Band