Charles Fourie

Charles J. Fourie is ’n Suid-Afrikaanse dramaturg.

Lewe en werk

Charles Johannes Fourie is in 1965 in Potchefstroom gebore as een van drie seuns van ’n mynwerker. Sy broers is André en Pierre. Op Potchefstroom begin hy skoolgaan by die Laerskool Mooirivier. Die gesin verhuis gedurig wanneer sy vader van werk verander en hy gaan by veertien verskillende skole skool. Op laerskool wen hy op Potchefstroom by die Laerskool Mooirivier ’n eerste prys vir sy voordrag van “Mabalêl” en is hy op Randfontein hoofprefek en krieketkaptein. Hy gaan hoërskool toe op Beaufort-Wes en daarna na die Hoërskool Jan van Riebeeck in Kaapstad. In standerd nege verlaat hy die skool om op Odendaalsrus en Stilfontein op die myne te gaan werk, en behaal sy matriek deur korrespondensie. Na matriek keer hy terug myne toe, waar hy ’n ingenieurskursus voltooi. In Welkom werk hy ook op die myne en lê ondergrondse verkoelingspype en doen isoleringswerk. Hy sit sy studies op Potchefstroom voort, eers aan die Technikon en dan aan die Potchefstroomse Universiteit vir Christelike Hoër Onderwys. Hy studeer aanvanklik onderwys, maar skakel gou oor na drama. Reeds as eerstejaarstudent in 1984 skryf en voer hy sy eerste toneelstuk op in die Windybrow-teater in Hillbrow in Johannesburg, naamlik “Speel-speel”. Die volgende jaar ontvang hy die Henk Wybenga-beurs vir toneelskryf, waarmee hy sy studie aan die PU vir CHO kan voltooi. In 1987 word sy “Grot van die kaalkoppe” met welslae by die Transvaalse Raad vir die Uitvoerende Kunste (TRUK) se Potpourrifees opgevoer. In 1984, aan die einde van sy eerste jaar op universiteit, trou hy met Isabel Mostert. Hulle skei tydens sy destydse verpligte dienspligjare, en in 1990 trou hy met die choreograaf Marlene Blom wat in 1996 in 'n motorongeluk saam met haar ouers sterf. Hy het ’n gestremde kind uit sy tweede huwelik, en in 2007 word sy seun gebore uit 'n verhouding met die aktrise Christine Truter.

Nadat hy (in 1987) en sy vrou gegradueer het, sluit albei as akteurs aan by die Streeksuitvoerende Raad vir die Kunste van die Oranje-Vrystaat (SUKOVS). Hy word opgeroep vir sy militêre diensplig, waarin hy hoofsaaklik draaiboeke skryf vir opleidingsfilms. Wanneer hy uitpasseer, begin hy voltyds skryf en spits hom grootliks op die teater toe. In 1989 stig hy Kaap Teater Ensemble, ’n onafhanklike ad-hoc produksiehuis wat toneelaanbiedings opvoer by verskeie teaters in Suid-Afrika asook in die buiteland, veral Brittanje. Later verskuif die klem na aanbiedings by kunstefeeste soos die Klein Karoo Nasionale Kunstefees en Aardklop. Met elke produksie word ’n groep akteurs, ’n verhoogteks en regisseur as ensemble byeengebring om ’n gehalte toneelproduksie op die planke te bring. In 1990 stig hy Agterdeur / Backdoor Produksies en in 1992 word hy saam met Asjraf Jamal en André Roothman stigterslede van die teatergroep Network Theatre in Kaapstad, wat ten doel het om die jeug aan ’n teaterkultuur bloot te stel. Die Stigting vir Skeppende Kunste gee hom in 1992 ’n kwartaallikse bedrag om hom in staat te stel om hom vir ’n tyd voltyds op sy skryfwerk toe te spits. Ná sy egskeiding in 1993 vestig hy hom teen Hangklipberg op Pringlebaai. In 1995 gaan hy vir ’n ruk oorsee na Spanje, nadat hy ontmoedig is deur die teateropset in Suid-Afrika.

In 1993 is hy in 'n polemiek betrokke toe Andrew Nel beweer dat Fourie sy drama “Vrygrond” gebaseer het op ’n gelyknamige stuk van Nel wat uit 1979 dateer. Andries Oliphant vind dat dit op die oog af nie lyk asof die drama oorgeneem is nie, hoewel die dieper dramatiese patrone bykans identies is, terwyl Gerrit Olivier bevind dat daar geen wesenlike ooreenkomste tussen die stukke is nie. Die ooreenkomste wat daar wel is kan as niksseggend beskou word, terwyl Olivier aanvoer dat hy ’n lang lys wesenlike verskille kan noem. Die dramatiese situasie is ook in belangrike opsigte heeltemal verskillend.

Sy eie stukke word onder andere opgevoer tydens toneelfeeste en deur die streekrade en in die Markteater, die Nasionale Teater van Namibië en die West Coast Ensemble in Los Angeles in die Verenigde State van Amerika. Hy besoek Engeland in 1996 om sy werk daar bekend te stel, waarna dit onder andere by die Soho-teater opgevoer word. Hy werk vanaf 2001 met die Britse toneelregisseur Jeremy Bond saam aan ’n internasionale teaterprojek, “Stages International”, waarin Suid-Afrikaanse en Britse teater mekaar ontmoet deur voorlesings uit van die voorste Suid-Afrikaanse dramaturge se werk in die Old Vic-teater in Londen. Gedurende 2001 bied hulle die program “A season in South Africa” in die Old Vic-teater aan, onder beskerming van Janet Suzman en die Suid-Afrikaanse Hoë Kommissaris. Gassprekers by hierdie geleentheid was onder andere Sir Antony Sher en John Kani. Tydens hierdie geleentheid word sy drama “The lighthouse keeper’s wife” opgevoer. In 2002 word sy drama “Big boys” opgevoer by die Warehouse-teater in Croydon en in 2006 word ’n produksie van “The parrot woman” by die Finborough-teater in Earl’s Court en in die Burton Taylor Studio in Oxford opgevoer, waarna dit ook na verskeie ander plekke in die Verenigde Koninkryk op toer gaan.

Deur die jare word sy werk deur verskeie instansies geldelik ondersteun, insluitende deur die South African Foundation for Creative Arts, die National Arts Council of South Africa, Business and Arts Africa, Lever Brothers, die Atheneum in Londen, Janet Suzman en die Wes-Kaap Kulturele Kommissie. Hy is ’n gereelde medewerker aan die kunsteblaaie van koerante soos Mail & Guardian, Die Burger en Sunday Independent asook vir LitNet.

Skryfwerk

Afrikaans

Hy skryf meer as veertig dramas, waaronder ’n hele aantal komedies asook ernstiger werke. Vir hierdie wyduiteenlopende dramas gebruik hy verskillende teaterstyle. Die individu se strewe na vryheid, selfontdekking, vrede maak met die self en omstandighede en sy voortdurende stryd die toekoms in, ten spyte van persoonlike pyn en verlies, word die spil waarom die dramas draai. Hy maak ook ruim gebruik van postmodernistiese tegnieke, veral deur met intertekstualiteit na ander werke te verwys en deur historiese gebeure nuut te interpreteer en voor te stel. Verskeie werke is klugtig of komedies van aard. Dit is egter sy meer ernstige werke waarmee hy sy grootste sukses behaal, waaronder “Vrygrond”, “Demjanjuk”, “Braaivleis”, “Eiland”, “Vrededorp”, “Ella se perde” en “Agterplaas”. Hierdie dramas behandel feitlik deur die bank kardinale sosio-politiese kwessies op vaardige wyse.

Klugtige en komiese werke sluit in “Die crazer”, “Die eend”, “Don Gxubane onner die boere”, “Skattebol”, “Moerkind” en “Sonde met die biere”. “Die crazer” sit Hans Christian Andersen se naakte keiser in ’n post-apokaliptiese wêreld, waar ’n dwelmverslaafde keiser en sy nar in die laaste dae van die Vyfde Ryk in ’n bunker wegkruip, soos in die laaste dae van Hitler in die Tweede Wêreldoorlog. Hierdie drama word in 1987 in die Staatsteater in Pretoria en in die Windybrow-teater in Hillbrow opgevoer. “Die eend” is ’n tragiese komedie gebaseer op Tsjechof se “Die seemeeu” en Tsjechof se drama en temas word in die verhaallyn geïntegreer, maar getransponeer na hedendaagse Suid-Afrika. Dit speel op ’n plaas af waar die aspirant-dramaturg Janneman hom verbeel hy is Anton Tsjechof. Sy meisie van die naburige plaas, Katrien, is bereid om die besoekende televisie-skrywer, Roy Ruiters, toe te laat om haar bed toe te vat in ’n poging om ’n aktrise te word. Roy se minnares, die reklame-aktrise Anna Omo, is egter nie van plan om dit te laat gebeur nie. Intussen moet Misoes, wat in die tyd van die Groot Droogte gebore is, wegkruip want die swart plaaswerker Gert Garries is verlief op haar. Haar ma, Soekie, gaan deur ’n krisis en word bronstig omdat haar lewe vervelig is. Intussen word Oompie dronk, eet mielies en herleef die slagting van Delville-bos terwyl hy rondstrompel. Die verliefde karakters sit eindelik in ’n boom, terwyl Tsjechof op soek is na sy alter ego, ’n jong dramaturg wat dreig om selfmoord te pleeg. Die drama word ’n satire op die Suid-Afrikaanse vermaaklikheidsbedryf en die moderne mens se beheptheid met kitsoplossings en glanspersoonlikhede. Op grond van “Die eend” is hy in 1991 ’n finalis vir die Amstel-prys as beste dramaturg en die drama debuteer in 1994 in die Staatsteater in Pretoria.

Die komedie “Don Gxubane onner die boere” tree in gesprek met Don Juan (ook Bartho Smit se “Don Juan onder die boere”), Don Quijote en die feëverhaal van “Aspoestertjie”, alles in ’n Afrika omgewing. Die swart Don Gxubane raadpleeg ’n sangoma om sy ware liefde vir hom uit te wys. Dan betree hy ’n plattelandse dorpie waar die verregse Andreas Halgryn die burgemeester is. Andreas se vrou Annemarie probeer selfmoord pleeg deur van hulle huis se dak af te spring, maar Don vang haar in sy sterk arms, waarna die twee blanke vroue, Annemarie en haar dogter Amour, handgemeen raak vir sy liefde. Don moet met hipnose later die dorp van hulle rassisme genees. Hierdie drama word in 1993 bekroon met die SAKRUK-prys vir beste nuwe toneelwerk en word in 1994 by die Kampustoneelfees en in 1995 by die Staatsteater in Pretoria opgevoer. “Skattebol” word in 1996 by die Klein Karoo Nasionale Kunstefees opgevoer. Dit is ’n verwerking van die verhaal van Johannes die Doper en Salomé en hy noem dit ’n spulse parodie gegrond op die gebeure wat tot die dood van Johannes die Doper gelei het. Die stuk bevat naaktonele van Salomé om die oordadige seksualiteit uit te beeld. “Moerkind” debuteer in 2001 en is absurde teater waarin ’n Kaapse fopdosser wat Marlene Dietrich naboots uitoorlê word deur ’n vrou. In 2013 debuteer “Sonde met die biere” by die KKNK. ’n Plastiese chirurg vra sy prokureursvriend om hom te help bepaal of die nuwe liefde in sy lewe regtig lief is vir hom. Hulle beplan ’n skyndood, met ’n testament waarin die toekomstige bruid niks erf nie. Intussen verdink die prokureur se vrou hom van ’n verhouding met sy buurvrou, waarna dit hoe later hoe kwater gaan.

Die res van sy oeuvre is meer ernstig van aard. Sy eerste drama, “Speel-speel”, word in 1984 by die Potchefstroom Universiteitsteater en die Windybrow-teater in Hillbrow opgevoer en is politieke kommentaar op die destydse driekamer-parlement. Hiervoor verwerf hy die Henk Wybenga-beurs vir toneelskryf. “Grot van die kaalkoppe” word in 1985 deur TRUK se Potpourri aanvaar vir opvoering en in die Staatsteater in Pretoria en die Windybrow-teater in Hillbrow opgevoer. Dit beeld op bisarre wyse uit hoe jongmense dissipline en gesag ervaar. Die grot is ’n heenkome vir drie adolessente wat ontsnap uit die verwoesting van die werklike wêreld en om die beurt kan nie een van hulle hoor, sien of praat nie. Hulle oorkom hierdie teisteringe deur die Niet, ’n gedissiplineerde aangang van ’n Oosterse mistisisme, wat niks is nie en terselfdertyd alles omvat. Deur die Niet kry hulle die krag van telepatie en ekstra-sensoriese persepsie.

“Die papegaaivrou” het sy eerste opvoering in Junie 1988 by die Dalro-teater in die Staatsteater in Pretoria en word ook in die Windybrow-teater in Hillbrow opgevoer. Die stuk speel af in 1900 tydens die Anglo-Boereoorlog in ’n konsentrasiekamp naby Bethulie in die Vrystaat. Hier word ’n Boervrou saam met haar papegaai aangehou. Sy word aangekla van moord nadat sy tussen die lyke van haar man en kinders gevind is. Die Engelse soldate skiet die ontstelde papegaai dood, sodat slegs sy koutjie oorbly. Die agtergrond word onthul in die gesprekke wat die vrou met haar hanskakie bewaarder voer. In haar gedagtes ontsnap die vrou egter saam met haar papegaai, terwyl haar bewaarder steeds gevange gehou word deur sy verlede. Op oorspronklike wyse belig Fourie hier die familiemoorde wat so endemies is in die Afrikaanse gemeenskap. “Demjanjuk” is gebaseer op die hofsaak van “Ivan die Verskriklike”, wat in die Tweede Wêreldoorlog die gaskamers in die Treblinka kamp beheer het. Veertig jaar later word hy gevang en verhoor, maar die aangeklaagde beweer dit is ’n geval van identiteitsverwarring. Hierdie drama debuteer in 1992 in die Kleinteater in Kaapstad en word in 2004 by die KKNK op die planke gebring.

“Vrygrond” word in 1993 vir die eerste keer in die Markteater in Johannesburg op die planke gebring. Dit speel af in ’n plakkerskamp, waar bruin Afrikaners ’n heenkome gevind het. Hoewel die karakters nie meer gebuk gaan onder apartheid nie, het hulle geen ekonomiese vryheid nie. Die tragedies agter hulle omstandighede, die onvermydelike konflik tussen die karakters, die kameraderie en ten spyte van die haglike omstandighede, die hoop, word skrynend uitgebeeld. Deurgaans speel die leë retoriek van die politici ’n ironiese teenstelling met die werklikheid soos dit in die drama afspeel. In 1992 wen hy die Amstel-prys as beste dramaturg vir “Vrygrond”, die eerste Afrikaanse drama waaraan hierdie prys toegeken word. “Braaivleis” is spesifiek geskryf vir opvoering by die 1995 Klein Karoo Nasionale Kunstefees op Oudtshoorn. Dit bestaan uit drie kort enkeldramas wat aan mekaar verbind word deur oorgangstonele waarin karakters in ’n koerant van mekaar lees. Die handeling speel telkens rondom die ritueel van vleisbraai af. Die eerste kortdrama vertel van ’n familiegeheim wat tussen ’n ma, haar seuns en die jongste skoondogter op die lappe kom; die tweede het ’n homoseksuele verhouding tussen vriende as tema en die derde vertel van ’n jong Afrikaner se ontnugtering met die eeuwending. Raakpunte tussen die dramas is dat die karakters moeg is vir mekaar en die wêreld waarin hulle is en die dramas word ’n aangrypende uitbeelding van morele verval en geweld en hoe die gesinslewe in die moderne samelewing gedisintegreer het.

“Jobias” is ’n moderne verwerking van die verhaal van Job in die Bybel, wat hierdie keer afspeel in ’n plaaswerkersgemeenskap. Oubaas het altyd na Jobias omgesien, maar gee hom dan oor aan Swerwer. Jobias verloor al sy besittings en kom in konflik met sy vrou, sy vriende en God in sy soeke na ’n antwoord. Die stuk is ’n moderne kommentaar op kwessies soos grondeienaarskap en die lot van plaaswerkers. “Jobias” debuteer in 1998 by die Kunstekaap in Kaapstad en word in dieselfde jaar by die KKNK opgevoer. “Stander” is gebaseer op die verhaal van die berugte André Stander, leier van die bankroofbende wat Suid-Afrika in die laat sewentigerjare op horings geneem het. Die aksie speel af in die laaste paar uur van sy lewe voordat hy deur polisie in Fort Lauderdale in Amerika doodgeskiet word. In hierdie eenmanvertoning word die karakter gedwing om sy storie oor en oor te vertel, terwyl hy simbool word van die bose en Azazel en die hotelkamer waar hy vasgevang is in die hel verander. Die akteur speel ’n groot aantal rolle wat insluit Stander en sy makkers, kollegas in die polisiemag en slagoffers van die Stander-bende. Die drama trek verskeie strominge saam en lewer veral sosiale kommentaar op die invloed van ’n heersende ideologie op individue se vorming. “Stander” debuteer in 1999 by die KKNK en beleef ’n lang speelvak in onder andere die Baxter Teater in Kaapstad. Dit word later verfilm, op M-Net uitgesaai en op DVD vrygestel.

“Cussons se kombuis” is ’n solostuk wat in 1998 by die KKNK debuteer. Hierin bou hy rondom ’n aantal van Sheila Cussons se gedigte ’n dramatiese struktuur wat haar werk en lewe belig. “Eiland” word eers in Engels opgevoer onder die titels “Sodom” en “The lighthouse keeper’s wife” en beeld verskeie mense se soeke na vryheid en ontvlugting uit. Die drama speel in die 1920’s op ’n eiland af, waar ’n vrou poog om van haar jaloerse man te ontsnap. Die eiland huisves ook ’n inrigting vir melaatses en ’n tronk vir geestelik gestremdes en misdadigers. Sy vind ’n sielsgenoot in die vorm van ’n swart, geestelik versteurde man, wat haar met sy poëtiese woorde aantrek. Die swart man het planne van sy eie om met ’n lendelam boot na die vasteland te ontsnap. Hierdie drama word verfilm en in 2005 gebeeldsend in KykNet se reeks “van die verhoog af”, op M-Net uitgesaai en op DVD vrygestel. Onder die titel “Sodom” is dit in 1998 ’n finalis vir die Fleur du Cap-prys vir die beste nuwe toneelstuk van die jaar, terwyl dit as “The lighthouse keeper’s wife” in 2008 die Maskew Miller Longman Drama Award verower.

“Vrededorp” neem ons terug na die 1994 verkiesing, waar diverse karakters met vrees die toekoms afwag terwyl hulle worstel met hulle eie persoonlike pyn en verlies. Die verlede speel ’n groot rol, soos die spoke van die oorspronklike Moslem-inwoners van hierdie voorstad wat verskuif is om plek te maak vir ’n suiwer wit gemeenskap, die Nazi konsentrasiekampe van die Tweede Wêreldoorlog en die vergrype van apartheid. Hierdie drama gebruik onder andere ook die tegniek van die teater van die absurde, waar die wag op niks uitloop nie. Die hoofkarakter is die werklose Bart Nel, wat duidelik intertekstueel ook van Van Melle se bekende roman betrek. Sy vrou is verwagtend en hy en ’n swart akteur (Zandile) repeteer aan sy weergawe van Beckett se “Waiting for Godot”, wat nou die vorm aanneem van twee boemelaars onder ’n boom wat probeer om ’n bierbottel met hulle tande oop te maak. Hierdie interteks word dus herskryf om van groter toepassing te wees op die Suid-Afrikaanse opset. Die verkiesing en die reg om te stem bring geen verandering in die vooruitsigte nie. Die intertekste en assosiasies wat daarmee getref word, is reeds duidelik uit die name van die karakters en die opvoering van Beckett se drama. Bart Nel is hier, soos in Van Melle se roman, ook ’n alleenstryder, “die laaste wit man in Vrededorp”. Die twee akteurs word omring deur ’n diverse groep. Daar is Morrie en Neels (soort Lucky en Pozzo-karakters), ’n Joodse vrou wat die Holocaust oorleef het en van alles foto’s neem, ’n aggressiewe Chinese buurman en Louw Groenewald en sy seuns. Bart Nel se vrou Emma is verwagtend (in aansluiting by die tema van wag op iets om te gebeur), maar die kind is gestremd en beland in ’n inrigting, tiperend van die lewe ná die demokratiese verkiesing. Hierdie drama word in 2004 bekroon met die Nagtegaal-prys vir nuutgeskrewe verhoogtekste en is vir die eerste keer in 2005 by die KKNK opgevoer.

“Kurtz” is die verhaal van ’n oud weermag-recce, wat glo hy is die gelyknamige karakter Kurtz van Joseph Conrad se novelle “Heart of Darkness”. ’n Jong uitgewer gaan soek na die enigmatiese oud-weermagsoldaat majoor John Milton Coetzee in Angola, nadat hy ’n obskure gedig in die pos vanuit Luanda ontvang. Teen die agtergrond van ’n post-apokaliptiese Suid-Afrika waar Afrikaans as taal gemarginaliseer is, en ’n groep neo-trekkers in die Noord-Kaap skuil, word Coetzee se verlede as soldaat blootgelê, asook sy planne om Suider-Afrika te bevry. “Kurtz” is in 2005, waar dit op die Aardklop Kunstefees op Potchefstroom sy buiging maak,  ’n aanspraakmaker op die AngloGold Ashanti Aardklop Smeltkroesprys. “Ella se perde” debuteer in 2007 by Hermanus se Kalfiefees. Dit vertel die verhaal van die aktrise Ella Gordon Dove Colston, wat in die 1920’s saam met ’n sirkus uit Skotland in Suid-Afrika aangeland het. Sy boer alleen op die plaas Karweiderskraal naby Caledon en word bekend as die “perdevrou van Overberg” as gevolg van haar liefde vir perde en honde. Weens haar homoseksuele oriëntasie word sy egter deur die gemeenskap uitgestoot. Die konflik in die drama spruit uit haar versoek aan die Morawiese priester om haar testament op te stel. Sy en die priester wissel dan menings oor die rol van diere in die hiernamaals en die sondigheid al dan nie van homoseksuele verhoudings. Die tema van die stuk is of God se liefde wyd genoeg is om honde, perde en lesbiërs in die hemel toe te laat. Die drama word ook by Aardklop opgevoer. Dit word later vir die radio verwerk en in 2014 oor Radiosondergrense uitgesaai. “Agterplaas” is in 2009 ’n finalis vir die Nagtegaalprys vir beste nuwe drama en is in 2010 op die kortlys vir die toekenning van die ATKV se prys vir dramatekste. Dit debuteer by die KKNK van 2011. Die drama beeld die lewe in ’n arm Afrikaner-huis uit en die drama word in die buitelug opgevoer, waar die gesin in ’n woonwa in Tannie Klets se agterplaas plak. Pa Frans en Ma Sannie is alkoholiste en werkloos en poog om op te hou drink. Sus Rachel het nie matriek nie en word deur ’n man met geld na die verderf gelok. Alle hoop is op Pietertjie, wat slim is en droom van universiteit. Hierdie drama bring die probleem van wit armoede en die gevolge daarvan in post-demokratiese Suid-Afrika onder algemene aandag. In 2012 word “Agterplaas” benoem vir ’n Fiesta-toekenning vir beste aanbieding en ook vir beste nuut geskepte Afrikaanse aanbieding. Die drama word ook tot rolprent verwerk vir KykNet.

Ander Afrikaanse dramas uit sy pen sluit in “Ek is wat ek is” (wat in 1985 in die Potchefstroom Universiteitsteater debuteer), “Langs ’n spoorweg” (wat by die Grahamstadse Kunstefees van 1985 debuteer), “Ringe ringe rêrig” (in 1986 opgevoer by die ATKV Kunsfees in Pretoria), “Doedelmanse” (in 1987 in die Blacksun-teater in Pretoria opgevoer), “Hier’s Vannermerwe” (wat sy debuut in 1988 maak in die Sand du Plessis-teater in Bloemfontein), “Die groot vrot” (in 1993 by die Grahamstadse Kunstefees opgevoer), “Hier’s Vannermerwe II” (met sy première by die KKNK in Oudtshoorn in 1996), “My Verwoerd” (in 2001 by die KKNK opgevoer), “Stywe lyne” (wat in 2003 by die KKNK debuteer), “Tussen hemel en aarde” (première in 2004 in die Stadskouburg in Hermanus) en “Trourock” (wat in 2005 by die KKNK debuteer).

Verder vertaal hy ook dramas in Afrikaans, insluitende die komedie “Lawwe geluide”.  Dit is ’n verwerking van Michael Frayn se klassieke klug “Noises off”, wat op sy dag aangewys is as komedie van die jaar in Brittanje. ’n Span akteurs repeteer aan ’n klug. In die eerste bedryf raak hulle regisseur al meer raadop, in die tweede bedryf sien die gehoor die dekor van agter af en beleef van agter die skerms hoe die stuk opgevoer word, terwyl die derde bedryf die slotopvoering van die klug is. Verskeie dinge loop op hoogs vermaaklike wyse skeef. Hierdie drama word in 2007 vir die eerste keer by die KKNK opgevoer. “Die soet trane van Petrus Pansegrouw” beleef sy première by die KKNK van 2012 in Oudtshoorn. Dit is ’n vertaling van Rainer Werner Fassbinder se “Die Bitteren Tränen der Petra von Kant” en handel oor die bepeinsings van ’n middeljarige man.

Hy skryf ook radiodramas. “Praatmaar” word in 2000 deur Radiosondergrense uitgesaai en verower in hierdie jaar die derde plek in die beginnerkategorie van die Sanlam en Radiosondergrense radiodramakompetisie. “Beseringstyd” word in 2004 uitgesaai en hierdie radiodrama word opgeneem in die versamelbundel “Droomskip en ander radiodramas”. Hierin worstel ’n rugbyspeler met liefdesprobleme wat sy spel beïnvloed en die sielkundiges se hulp word ingeroep. Die radiodrama “Selfportret” is nog nie uitgesaai nie. In 2012 is “Offer” een van die finaliste in Radiosondergrense en Sanlam se radiodramakompetisie. Die koue word hier regdeur die drama effektief as simbool gebruik, met die lewensverhale van die hoofkarakters wat afspeel in ’n koue tydperk in menseverhoudings in Suid-Afrika. Errol Hendriks is ’n aktivis in die apartheidsera en onder andere verantwoordelik vir die plant van ’n bom wat hom blind laat. Na jare keer hy terug na sy land vir heling en maak toevallig kennis met Japie van Blerk. Japie en sy suster Rachel het in ’n koue, liefdelose huis groot geword en Japie vermoor later vyf swart mense, waarna hy in die tronk op ’n eetstaking gaan. Lourens de Waal is as joernalis die blinde Errol se stok, wat vir Errol deur blootstelling aan die Van Blerk-gesin se situasie lei na insig en versoening, maar vir albei partye gaan dit gepaard met erge verlies en diep opoffering. Hierdie is ’n filosofiese drama oor sinlose geweld en verkragting wat die luisteraar laat dink oor wat was, wat is en wat nooit weer behoort te gebeur nie. Dit is veral die konsepte van wraak en vergifnis wat ondersoek word. “Offer” word in 2014 deur die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns bekroon met hulle Erepenning vir Radiohoorspele in Afrikaans. Die drama word ook op die verhoog opgevoer en debuteer in 2013 by die KKNK. “Vergifnis” wen in 2015 die jaarlikse Sanlam en Radiosondergrense se radiodramakompetisie. ’n Bejaarde vrou in ’n rolstoel lei ’n protesoptog van Touwsrivier na die Parlement in Kaapstad. Sy word gestoot deur ’n jong man wat haar in haar huis beroof het, sodat sy die toenemende misdaad en gebrek aan werksgeleenthede vir jongmense onder die regering se aandag kan bring. Al hoe meer mense sluit op pad by hulle aan.

“Inferno” (met ’n titel wat Dante se Goddelike Komedie in die herinnering roep en ’n reis deur die hel suggereer), is ’n radiovervolgverhaal wat in 2010 oor Radiosondergrense uitgesaai word. Hierin is ’n groep uiteenlopende speurders op die spoor van ’n ontwykende reeksmoordenaar. In 2013 word “Purgatorio” uitgesaai, ’n vervolg op “Inferno”. Verskeie van die karakters keer terug, insluitende die baasspeurder Frans Malan. Malan span saam met die polisiekaptein Marijke Louw om ’n moetie-moordenaar vas te trek.

Sy kortverhaal “Nelson geniet Zanzibar” word in die versamelbundel “Vonkfiksie” opgeneem en ander Engelse en Afrikaanse kortverhale verskyn in tydskrifte en die elektroniese media.

Engels

Hy skryf verskeie belangrike Engelse dramas. “Big boys” word tydens apartheid geskryf en is sterk protesteater. Die drama word die eerste keer in 1989 in die Markteater in Johannesburg opgevoer. Solomon, ’n swart plattelandse vegter in die politieke struggle en Solomon, ’n wit joller van Johannesburg wat gevang is vir dronkbestuur, beland in dieselfde sel. Reeds die gedeelde naam suggereer die gelykheid van de karakters, al is daar ’n groot verskil tussen hulle omstandighede en agtergronde. Hulle gesamentlike gevangeneming veroorsaak dat hulle ook op die persoonlike vlak met mekaar kontak moet maak. Die jong bruin polisieman wat hulle bewaak, worstel met sy teenstrydige gevoelens oor die aard van sy werk, wat hy tog ten alle koste wil behou. Benewens die politieke saambindingsfaktor probeer die karakters ook kulturele bande smee, maar daar is nie gemeenskaplike grond nie. In 1988 wen Fourie die Amstel-prys as beste dramaturg vir “Big boys” en hierdie drama kry ook twee AA Lewens / Vita-toekennings in 1989, vir beste nuwe drama en vir beste produksie van ’n nuwe drama. Hierdie drama word onder andere opgevoer in die Markteater in Johannesburg, die Nasionale Teater van Namibië, die Westcoast Ensemble-teater in Los Angeles in Amerika en die Warehouse-teater in Londen. In “The parrot woman” (Engelse vertaling van “Die papegaaivrou”), word ’n Afrikanervrou gevange gehou gedurende die Anglo-Boereoorlog. Sy raak verlief op haar Britse wag en die paartjie probeer ontsnap na ’n wêreld wat nie deur die afgryse van oorlog aangeraak word nie. In 1990 word “The parrot woman” aangewys as die beste produksie op die Grahamstadse Randfees en met die Standard Bank Kunsfeestoekenning vereer, terwyl dit in 1993 die Salpetersbekerkompetisie in Port Elizabeth wen vir beste opvoering, beste akteur en beste aktrise. Hierdie drama word ook opgevoer in die Markteater in Johannesburg, die Finborough-teater in Londen, die Burton Taylor Studio in Oxford en verskeie ander plekke in die Verenigde Koninkryk. Die dramaskets “Cut ups” debuteer in 1993 in die Riverside-teater in Kaapstad. Dit behandel die interaksie van broer en suster wat mekaar vir die eerste keer in agt jaar sien op die vooraand van haar troue. Hulle verlede word genadeloos oopgevlek. “Crime babies” debuteer in 1997 by die Markteater in Johannesburg. Dit is ’n verhaal uit die misdaadhel van die nuwe Suid-Afrika, met ’n blanke man wat wil wraak neem op die swart man wat deur regstellende aksie sy pos in ’n versekeringsmaatskappy oorgeneem het. “Goddess of song” vertel die verhaal van die swakste Amerikaanse opera diva ooit, Florence Foster Jenkins. Vanaf hierdie platform word die vrae rondom wat ware kuns is en ons persepsie van kunstenaars ontgin en speel die persoonlike ervaring af teenoor die kritici se menings. Hierdie drama debuteer in 1999 in die Kunstekaap in Kaapstad. “Sodom” of “The lighthouse keeper’s wife” is die Engelse verwerking van “Eiland”. Hierdie drama wen in 2007 die Maskew Miller Longman-toekenning Award vir die beste jeugdrama in Engels, nadat dit in 1999 in die Baxter-teater in Kaapstad vir die eerste keer opgevoer word en in 2001 voorgelees word in die Old Vic-teater in Londen.

In 2013 skryf Fourie die drama “Happy”, oor die lewe van Happy Sindane, wat in 2003 landswyd beroering veroorsaak wanneer hy beweer hy is ’n wit seun wat deur ’n swart gesin ontvoer is en toe moes groot word in ’n swart township. DNS-toetse bewys later hy is die seun van ’n Duitse man en sy huiswerker. In April 2013 word Happy se lewe beëindig wanneer hy in die nedersetting Tweefontein in Mpumalanga met klippe dood gegooi word. In die drama word Happy se soeke na identiteit, sy ouers en liefde uit sy perspektief uitgebeeld. Die drama speel af in ’n mengsel van Engels, Afrikaans, isiNdebele (Happy se huistaal) en ’n paar van die ander amptelike landstale, wat op sigself simbolies is van die soeke na identiteit. “Wound” debuteer by die Grahamstad Nasionale Kunstefees van 2014. Dit is die verhaal van twee gewonde mense wat op ’n speelse sadomasochistiese manier na heling soek, waarby die persoonlike sowel as die politieke landskap betrek word. Ander Engelse dramas uit sy pen sluit in “Diesel and Dust” (wat in 1990 op die Grahamstadse Kunstefees debuteer en later ook in die Kleinteater in Kaapstad opgevoer word), “Rainbow Electric Roadhouse” (in 1991 opgevoer by die Grahamstadse Kunstefees), “Smiling Iona” (wat in 1992 in die Rockspider-teater in Kaapstad debuteer), “Mouthpieces” (in 1994 in die Langstraat-teater in Kaapstad opgevoer), “Here’s Vannermerwe” en die Engelse weergawe van “Stander”, wat in 2004 in die Baxter-teater in Kaapstad debuteer.

Hy versorg in 2006 die versamelbundel “New South African Plays” (met dramas van Rehane Abrahams, Sibusiso Mamba, Ashwin Singh, Beverley Naidoo, James Whyle en Mike van Graan) wat in Brittanje gepubliseer word. Sy eie dramas, soos “Big boys” en “The Parrot Woman”, word ook gereeld in Brittanje opgevoer.

Verder vervaardig hy die kortfilms, “A report after apartheid” (in 1993 gebaseer op Kafka se “Report to an Academy”), “The sandbox” (in 1994 gebaseer op Edward Albee se “The sandbox”), wat nie uitgesaai word nie, en “Desire”, wat in 1996 by die Sithengi filmfees uitgesaai word. Vir televisie lewer hy ook werk. “A reel life” is ’n dokumentêre film oor Jana Cilliers se lewe en werk wat in 1997 oor SABC3 gebeeldsend word. Die televisiereekse “Binnelanders”, “Unicity” en “Rubicon” word ook deur hom geskryf. Hy skryf die draaiboek vir die Afrikaanse situasiekomedie “Deeltitel Dames”, wat in 2010 oor KykNet gebeeldsend word.

Publikasies

Jaar	Publikasies
1995	Vrygrond / Die eend / Don Gxubane onner die boere
2008	The lighthouse keeper’s wife
2011	Vrededorp
	Redakteur
2006	New South African plays

Bronnelys

Boeke

• Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
• Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
• Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 3” Van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 2006

Tydskrifte en koerante

• Anoniem “Job word ’n SA plaaswerker” “Die Volksblad” 14 Januarie 1998
• Anoniem “Happy Sindane se storie ‘uit sy perspektief’ in verhoogstuk” “Beeld” 24 September 2014
• Beyers, Susanne “‘Moeilike’ Fourie vurig en liefdevol” “Die Burger” 2 Mei 2003
• Botha, Danie “‘Vrygrond’ onvergeetlik” “Die Burger” 20 April 1993
• Botha, M.C. “Charlie en die dramafabriek” “Insig” Oktober 2005
• Britz, Elretha “Fourie wen dramaprys” “Volksblad” 30 Oktober 2004
• Brümmer, Willemien “’n Gehunker verby zeflike” “By” 2 April 2011
• Burger, Kobus “Bundel SA dramas vir oorsese mark” “Plus” 5 September 2003
• Burger, Kobus “Charles Fourie wen dramaprys” “Plus” 29 Oktober 2004
• Burger, Kobus “Afrikaanse stukke vir TV verwerk” “Plus” 2 Julie 2005
• Burger, Kobus “SA dramas sien lig in Londen” “Beeld” 28 April 2006
• Du Toit, Pieter “Dis bos toe in donker verhaal” “Beeld” 29 September 2005
• Eie korrespondent “Afrikaanse stuk wen hoë prys” “Die Burger” 19 November 1992
• Eie korrespondent “Die dramas verskil, sê prof.” “Die Burger” 25 Maart 1993
• Fourie, Charles J. “Vrygrond is my own work” “New Nation” 14 Mei 1993
• Fourie, Charles J. “Dramaturg sing nie saam in koor” “Die Volksblad” 3 Augustus 1995
• Hambidge, Joan “Charles Fourie verdien al die gejuig” “Kalender” 8 Junie 1995
• Hough, Barrie “’n Vreugde vir Afrikaans, sê wenner Fourie” “Rapport” 29 November 1992
• Joubert, Emile “Die groot SA tradisie word ’n stedelike nagmerrie” “Die Burger” 7 April 1995
• Kunsredaksie “Fourie en Akerman deel Sakruk Toneelprys” “Die Burger” 12 Oktober 1993
• Pienaar, Jackie “Skrywer betrokke in nagtelike drama” “Die Burger” 29 Mei 1998
• Pople, Laetitia en Joubert, Emile “Vrae oor wen-drama se oorsprong” “Die Burger” 13 Maart 1993
• Pople, Laetitia “Ligte luim vervang '93 se 'post mortem'-fees. Fourie, Venter Kampustoneel-uitblinkers” Beeld” 15 April 1994
• Pople, Laetitia “Fourie op fees met drie werke” “Beeld” 9 Julie 2014
• Raubenheimer, Christel “Stuk oor ‘perdevrou’ fokus op aanvaarding” “Beeld” 27 September 2007
• Stehle, Rudolf “Fourie se ‘Happy’ is gereed vir verhoog” “Beeld” 20 Augustus 2013
• Taylor, René “Afrika vibreer in Londen” “Plus” 27 Maart 2002
• Wasserman, Herman “Charles & Jana” “De Kat” September 1998

Internet

• Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1990/07/21/2/42.html Geargiveer 1 Augustus 2012 op Wayback Machine
• Beyers, Susanne Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2003/05/02/BJ/02/02.html^{[dooie skakel]}
• Brümmer, Willemien Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2011/04/02/BJ/11/Agterplaas.html^{[dooie skakel]}
• Doollee: http://www.doollee.com/PlaywrightsF/fourie-charles-j.html Geargiveer 31 Augustus 2017 op Wayback Machine
• Du Toit, Pieter Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2005/09/29/B1/25/01.html Geargiveer 1 Augustus 2012 op Wayback Machine
• Esat: http://esat.sun.ac.za/index.php/Marlene_Blom
• Esat: http://esat.sun.ac.za/index.php/Charles_J._Fourie
• Hambidge, Joan Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1995/06/8/3/9.html Geargiveer 1 Augustus 2012 op Wayback Machine
• Krueger, Anton LitNet: http://www.oulitnet.co.za/teater/parrot_woman.asp Geargiveer 3 Oktober 2018 op Wayback Machine
• Le Roux, Cornelia Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2005/03/11/KS/28/01.html^{[dooie skakel]}
• LitNet ATKV-Skrywersalbum 13 Desember 2011: www.litnet.co.za
• Pienaar, Jackie Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1998/05/29/1/1.html
• Pople, Laetitia Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1992/11/26/6/3.html Geargiveer 1 Augustus 2012 op Wayback Machine
• Pople, Laetitia Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2011/04/05/SK/6/kknk2.html
• RSG Plus: http://www.rsgplus.org/drama/rsg-radiodrama-wenners-aangekondig/ Geargiveer 22 April 2016 op Wayback Machine
• Taylor, René Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2002/03/27/3/5.html Geargiveer 1 Augustus 2012 op Wayback Machine
• Wasserman, Herman Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1998/06/5/14/3.html
• Engelse Wikipedia: en:Charles J. Fourie